... چند از این عقل ترهات انگیز

چند ازین چرخ و طبع رنگ آمیز

عقل را خود به خود چو راه نمود ...

... بد که او سوخت نیک داد به تو

دولت چرخ رخ نهاد به تو

نفع آتش اگر مقیم ترست ...

... رهبرت لطف او تمام بود

چرخ از آن پس ترا غلام بود

روی برتافته ز حضرت حق ...

... ز آتش دل چو سوخت آب نهاد

خاک بر دوش باد چرخ نهاد

چون کلیم کریم غم پرورد ...

... درهم آویخت از پی تصویر

کره زمهریر و چرخ اثیر

معتدل بهر جنبش گل را ...

... چه عزیزی ز عقل و برخ او را

چه بزرگی ز نفس و چرخ او را

چرخ و آنکس که چرخ گردانست

آسیایست و آسیایانست ...

... نفس نقاش و طبع نقش پذیر

جنبش چرخ بی سکون زمین

هست چون مور در دم تنین

مور را اژدها فرو نبرد

گردش چرخ بی خبر گذرد

بی خبروار در مشیمه لا ...

... نیمی از بحر جان دوازده درج

نیمی از چرخ دین دوازده برج

درجها پر ز در امید است ...

... شهر بگذاشت و عزم صومعه کرد

قانع از حکم چرخ گردا گرد

بوریا پاره ای فکنده بدید ...

... چون خدای تو رهنمای تو شد

کاین که نه چرخ و چار ارکانست

آزمایش سرای یزدانست ...

... در جان را حروف او درجست

چرخ دین را هدایتش برجست

روضه انس عارفانست او ...

... با چنین دیده در هزار قران

دست عقلت چو چرخ گردانست

پای بند دلت تن و جان است ...

... شرع او را فلک مسلم کرد

خانه بر بام چرخ اعظم کرد

اندر آمد به بارگاه خدای ...

... فر پر همای سایه او

چرخ پر چشم همچونرگس تر

عقل پر گوش همچو سیسنبر ...

... یافته بهر پای خواجه دین

زینت شیر چرخ و گاو زمین

پیش از اسلام در بدایت خویش ...

... هرچه گوشش ستد زبانش داد

چرخ تا شد جدا ز گوهر او

هست از آنگاه باز گوهر جوی ...

... از پی شک و رشک و شبهت و ریب

رفته زو بر عطا چو چرخ کبود

تا به گردن در آفتاب فرود ...

... رفته اندر درون پرده غیب

چرخها را لقب زمین دادند

اختران نور بهر دین دادند ...

... کوه سنب از خدنگ قاف شکاف

چرخ دوز از سنان ناوک لاف

شرک پادار شد هلاکش کن ...

... رحمها کرده زخمها خورده

سالها پیش چرخ با ندمی

ناگواریده خورد جانش همی ...

... بسته پایش به عشق های هرب

کرده بر چرخ حق به نور یقین

طا و ها ماه چارده اش در دین ...

... کوچ کرده ز کوی او ابلیس

چرخ مالیدگان نکوخو ازو

عمر پالیدگان بنیرو ازو ...

... بر بزرگان چو حکم دین راندی

چرخ بر حکمش آفرین خواندی

زهره او به روز رستاخیز ...

... شاد زهرا چو گشت وی شویش

شرف چرخ تیز گرد او بود

در حدیث و حدید مرد او بود ...

... سمعها شمعدان ز گفتارش

تیغ او تیر چرخ را بنیان

بوده در خانه وبال کمان ...

... قوت حسرتش ز فوت نماز

داشته چرخ را ز گلشن باز

تا دگرباره برنشاند به زین

خسرو چرخ را تهمتن دین

ماند اندر دل علی هر سوی ...

... کار او جز سجود و جود نبود

چرخ را رهنمای حلم او بود

دهر را کدخدای علم او بود ...

... نفس او را چو دیو چاهی بود

چرخ او را رسن آلهی بود

تیغ خشمش منیر بود منیر ...

... کردی او را در این کهن صندوق

چرخ پیری و خاک ره گذرش

عقل زالی و عاشق نظرش ...

... دل او را چو رای برهان کرد

چرخ را شرع تنگ میدان کرد

بود پیوسته در عقیله و قیل ...

... مطبخ اینجا و دوزخ آنجا پر

بهر کردی به زیر چرخ کبود

کیسه با کاسه پر تواند بود ...