بخش ۲۱ - ستایش امیرالمؤمنین عمر الفاروق رضی اللّٰه عنه
ذکر امیرالمؤمنین ابی حفض عمربن الخطاب المذکور بأفضل الخطاب الحاوی للثواب الماحی للعقاب الذی فرق بین الحق و الباطل و القتیل و القاتل الذی انزل اللّٰه تعالی فی شأنه: یا ایها النبی حسبک اللّٰه و من اتبعک من المؤمنین یعنی عمر رضی اللّٰه عنه و قال النبی صلّی اللّٰه علیه و سلم: عمر سراج اهل الجنة و لو کان بعدی نبیّاً لکان عمر، و قال علیهالسلام: ان الشیطان لیفرّ من ظل عمر، من احب عمر امن الخطر من احب عمر فقد اوضح الطریق، و قال: انا مدینة العدل و عمر بابها.
بود عدل عمر ز بیمکری
آینهٔ صدق روی بوبکری
کان اسلام و زین ایمان بود
صدق او عقل و عدل را کان بود
دین به وقت عتیق بود هلال
پس به فاروق یافت عزّ و کمال
زانکه بگشاد پای بر عیّوق
دست اسلان عقدهٔ فاروق
طا طلب کرد مر عمر را یافت
از میان طفاوه بر وی تافت
دل او چون ز حق محقّق شد
صدف درّ رؤیت حق شد
آنکه کامل به وقت او شد کار
به سرِ نقطه باز شد پرگار
دین نهاده برای چونان شاه
پای دامی ز طا و ها در راه
آنکه طه طهارتش داده
آنکه یاسین امارتش داده
داده دستش به صدق طاء طلب
بسته پایش به عشقهای هرب
کرده بر چرخ حق به نور یقین
طا و ها ماه چاردهاش در دین
شوقش آورده سوی مهتر خویش
طرقوا طرقوا کنان در پیش
دیده ز طا همه طهارتها
کرده از ها همه امارتها
عمری عمر خود بیفشانده
عمری رفته فرّ حق مانده
شاهد حق روانش در خفتن
نایب حق زبانش در گفتن
کرده در عزّ و دولت سرمد
عمری را بدل به عمر ابد
بود میر عمر شهنشه دین
جان فدا کرد و مال در ره دین
از پی دیو در زمانهٔ او
سایهٔ او سلاح خانهٔ او
کرده عقلش در این سرای مجاز
آروز را به خاک سیر جواز
کرده پیوند دلق خویش از برگ
دیده زان برگ دیو آزش مرگ
گر بگفتی زبانش عاهد حق
ور بخفتی روانش شاهد حق
کرده بهر رسول یزدانش
حسبک اللّٰه ردیف ایمانش
در ره دین و دل فراغ از وی
باغ فردوس را چراغ از وی
در ده دین صلاح دِرّهٔ او
کرده خونها مباح در ره او
از پی حکم نافذش بشتاب
نامهٔ او بخوانده آب چو آب
خون دل با دم وفا بسرشت
نیل را نامه بر سفال نوشت
نیل تا نامهٔ عمر بر خواند
آب چون رنگ از دو دیده براند
راندنی کاندرو نبود وقوف
خواندنی کاندرو نبود حروف
زده عدلش درین سرای مجاز
آتش اندر سرای پردهٔ راز
دست شسته ز حضرتش تلبیس
کوچ کرده ز کوی او ابلیس
چرخ مالیدگان نکوخو ازو
عمر پالیدگان بنیرو ازو
کرده خورشید را جدا ز منیش
سایهٔ نور دلق هفده منیش
برِ فهمش ستاره کرده خروش
پیش سهمش سریش کرده سروش
گشت قیصر نگون ز تخت رفیع
دِرّه در دست او و او به بقیع
کرده تلقین بیضرورت را
سورة سنّت اهل صورت را
از پی مؤمنان به تیغ و کمند
خار شبهت ز راه ایمان کند
روح کرده ز راح سرمستش
امر حق داده دِرّه در دستش
ز احتسابش در اعتدال بهار
گل پیاده بماند و باده سوار
تیغ شاهان فرس پر خطری
بود کمتر ز دِرّه عمری
خانهٔ یزدگرد زوست خراب
کرده تاراج جمله آن اسباب
شاخ و بیخ ضلالت او برکند
کفر را دست و پای کرد به بند
روی چون سوی احتساب آورد
مل چو گل در پای در رکاب آورد
نفس حسی ز هفت بند بجست
عقل انسان ز چار میخ برست
ور بخواهی کرامتی به شکوه
قصهٔ ساریه بخوان بر کوه
بر پسر حد براند از پی دین
شد روان پسر به علّیّین
آری این زخم هم ز دین من است
ورچه فرزند نازنین من است
از عمر عالمی منوّر شد
همه آفاق پر ز منبر شد
روی او مسند عتیق آراست
رای او سرو باغ دین پیراست
هست پیدا ز بهر تصحیحش
در تراویح پر مصابیحش
شده از غیرتش فریشم تن
زَهرهٔ زِهرهٔ بریشمزن
دِرّهوار از پی اقامتِ حد
در ره احمد از برای احد
ذرهای را برای مستوری
نزده درّه جز به دستوری
خانهٔ می خراب گشته ازو
زَهرهٔ زُهره آب گشته ازو
ناصراللّٰه در رعایت حق
حکم حق کرده در ولایت حق
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به تحسین شخصیت و مقام امیرالمؤمنین عمر بن خطاب (رضی الله عنه) میپردازد و از ویژگیها و دستاوردهای او در زمان خلافتش سخن میگوید. نویسنده به عدالت، عقل و صداقت عمر اشاره کرده و او را به عنوان نور اهل بهشت و سراج مؤمنان معرفی میکند. عباراتی از پیامبر اسلام (ص) درباره عمر ذکر شده که نشاندهنده مقام والای اوست.
متن همچنین به تأثیر شگرف عمر در دین اسلام، گسترش عدالت، و دفع ضلالت اشاره دارد. او به مثابه یک حاکم عادل، موفق به برقراری نظم و قانون در جامعه شد و در این راه از تلاش و جانفشانی خود دریغ نکرد. در نهایت، از او به عنوان یک پیشوای معنوی و مظهر ایمان یاد شده که در دل مؤمنان نور و امید ایجاد کرده است.
هوش مصنوعی: ذکر امیرالمؤمنین عمر بن خطاب، که به عنوان یکی از بهترین سخنگویان و شخصیتهای برجسته یاد میشود، به خاطر پاداشهای بسیاری که به همراه دارد و همچنین نقش او در تمیز دادن حق از باطل و جدایی میان کشته و قاتل، مهم است. در قرآن آیهای درباره او نازل شده است که میفرماید: «ای پیامبر، خدا و کسانی که به تو ایمان آوردهاند، برای تو کافیاند» و او یکی از این مؤمنان است. همچنین پیامبر اکرم فرمودند: «عمر همچون چراغی در میان اهل بهشت است و اگر بعد از من نبیای بود، او عمر بود» و همچنین فرمودند: «شیطان از سایهی عمر فرار میکند». هر کسی که عمر را دوست داشته باشد، از خطر در امان است و راه را برای او روشن کرده است. پیامبر همچنین فرمود: «من شهر عدالت هستم و عمر دروازهی آن است».
هوش مصنوعی: عدالت عمر نتیجه صداقت و خلوص نیت او بود، مانند آینهای که حقیقت چهره بوبکر را بازتاب میدهد.
هوش مصنوعی: اسلام و ایمان او به قدری عمیق و راستین است که صداقت و عقل و عدالت از ویژگیهای او به شمار میآیند.
هوش مصنوعی: در زمان قدیم، دین به صورت ناقص و ابتدایی بود، اما با ظهور فاروق (علیهالسلام)، دین عزت و کمالی ویژه یافت و به شکل کاملتری در جامعه گسترش پیدا کرد.
هوش مصنوعی: از آنجا که به پا میگذارد بر عیوق (دشوار) و دست (به معنای قدرت یا سلطه) بر عهدهٔ فاروق (این لقب به عمر بن خطاب اشاره دارد).
هوش مصنوعی: در جستجوی عمر، شخصی به او رسید و نور و روشنایی به او تابید.
هوش مصنوعی: دل او وقتی که به حقیقت نزدیک شد، مانند صدفی گردید که مروارید دیدار حق را در خود دارد.
هوش مصنوعی: کسی که در زمان مناسب به کارش پایان داد، به نتیجه مطلوب و دقت رسید.
هوش مصنوعی: دین به گونهای طراحی شده که مانند تلهای برای شاه، در مسیری که با دقت تعیین شده، عمل کند.
هوش مصنوعی: کسی که به پاکی و صفا رسیده، همان کسی است که به مقام و منزلت عالی دست یافته است.
هوش مصنوعی: او با صداقت دستش را به جستجوی عشق گره زده و پایش را به عشقهای مختلفی بسته است.
هوش مصنوعی: بر چرخ حق، با نور یقین، روشنایی ماه چهاردهاش در دین قرار دارد.
هوش مصنوعی: عشقت مرا به سوی محبوبم کشانده است، همچون افرادی که با صدای شاد و سرزنده در کنار هم حرکت میکنند.
هوش مصنوعی: چشم از همه پاکیها به سوی همه زیبايیها و بزرگیها خیره شده است.
هوش مصنوعی: زندگی را به بطالت گذراندهام و حالا عمرم به پایان رسیده، ولی هنوز حقایق و آموزهها باقی ماندهاند.
هوش مصنوعی: شاهدی که حقیقت را میبیند و از آن لذت میبرد، در آرامش است و نایب حقیقت، با سخنانش در بیان این حقیقت فعال است.
هوش مصنوعی: در دوران عزت و قدرت، زندگی کوتاه خود را به مانند عمری جاودان تبدیل کرده است.
هوش مصنوعی: میر عمر، وزیر بزرگ دین، جان و مال خود را در راه دین فدای کرد و از هیچ تلاشی دریغ نکرد.
هوش مصنوعی: سایهٔ آن دیو در زمان خودش، سلاح و محافظت کنندهٔ خانهاش باشد.
هوش مصنوعی: عقل او در این دنیای فانی، آرزوها را به خاک سست و بیارزش تبدیل کرده است.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که شخصی به دلیل وابستگی و ارتباط خود با دلق (لباس مریدی یا گروهی خاص) و دیدگاه خاصی که دارد، به گونهای درگیر شده که از آن زوایه، مرگ را حس میکند. به عبارتی، او به نوعی از سوی شیطان یا نیروهای منفی در حال تهدید به مرگ است.
هوش مصنوعی: اگر زبانش چیزی میگفت، به حق و حقیقت اشاره میکرد و اگر هم خاموش میماند، روحش گواه صدق و راستی بود.
هوش مصنوعی: خدا برای پیامبرش شایستهای قرار داده و ایمان او را همراهی کرده است.
هوش مصنوعی: در مسیر دین و دل، بیتو، بهشت نیز نور و روشنی ندارد.
هوش مصنوعی: در اینجا به این معناست که در دهکده، به خاطر حفظ صلاح و خوبی، خونها به راحتی برای او ریخته شده و جانها قربانی او شده است.
هوش مصنوعی: به خاطر دستوری که او دارد، سریعاً به عمل بیاور و نامهاش را بخوان، همچنان که آب از جایش جاری میشود.
هوش مصنوعی: خون دل عشق را با وفاداری به هم آمیخت و برای نیل، پیامی بر روی سفال نوشت.
هوش مصنوعی: آب نیل تا زمانی که نامهٔ عمر انسان توسط آن خوانده شود، مانند رنگی است که از چشمها برمیآید.
هوش مصنوعی: هیچ نشانه و علائمی برای شناخت موجود نیست و حروفی برای فهمیدن وجود ندارد.
هوش مصنوعی: در این دنیا که همه چیز ناچیز و فانی است، عدل خداوند برای انواع مختلفی از حقایق و رازها همچون آتشی در تاریکی میدرخشد و به روشنی میآورد.
هوش مصنوعی: دست کشیده از پیشگاه او، شیطان به راهی دیگر رفته و از مسیر او فاصله گرفته است.
هوش مصنوعی: چرخ روزگار بر خلاف افرادی که عمر خود را به بطالت میگذرانند، به نیکی بر سر کسانی که کارهای خوب و شایسته انجام میدهند، میچرخد.
هوش مصنوعی: خورشید را از سایهاش جدا کردهاند، مانند نوری که از دلق هفدهمن پیچیده میشود.
هوش مصنوعی: او با درک و فهم خود به نجوا و ندا پرداخته و برای رسیدن به خواستهاش همیشه تلاش میکند.
هوش مصنوعی: قیصر که بر تخت بلند سلطنت نشسته بود، اکنون به حالتی سقوط کرده و در دست فردی دیگر قرار دارد. او در حال حاضر به مکان بقیع رفته است.
هوش مصنوعی: کسی که به بیخود و بیمورد دروغ گفتن و تلقین کردن مشغول است، در حقیقت به سنت و روشهای ظاهری وابسته شده است.
هوش مصنوعی: دنبال مؤمنان با شمشیر و دامهای تردید، فتنهها و شبهات باعث میشود که آنها از مسیر ایمان دور شوند.
هوش مصنوعی: روح او به خاطر حال خوشش به پرواز درآمده و خداوند حقی را به او عطا کرده که در دستش است.
هوش مصنوعی: به خاطر محاسبه و سنجش دقیق در فصل بهار، گلی که باید در جای خود بماند، از مسیر خارج شد و باده (شراب) در حال لذتبردن از آن حالت، به حرکت ادامه داد.
هوش مصنوعی: تیغ همهٔ پادشاهان بسیار خطرناک و مرگبار است، اما این تهدید کمتر از طول عمر یک انسان است.
هوش مصنوعی: خانهٔ یزدگرد به دست دیگران ویران شده و تمام وسایل آن را غارت کردهاند.
هوش مصنوعی: او ریشههای گمراهی را قطع کرد و کفر را به زنجیر کشید.
هوش مصنوعی: چهرهای که به سوی حساب و کتاب مینگرد، همچون گلی است که در کنار در به انتظار محبوب نشسته است.
هوش مصنوعی: جان حسی از هفت بند رهایی یافت و عقل انسان از چهار میخ بسته شده آزاد گشت.
هوش مصنوعی: اگر خواهان معجزهای هستی، داستان باشکوه ساریه را بر فراز کوه بخوان.
هوش مصنوعی: پدر به پسرش توصیه میکند که در مسیر دین و ایمان خود ثابت قدم باشد و به دنبال حقیقت برود. با این تلاش، روح پسر به مرتبههای بالا و عالی خواهد رسید.
هوش مصنوعی: بله، این درد و زخم هم مربوط به اعتقادات من است، هرچند که این فرزند عزیز من باشد.
هوش مصنوعی: در طول عمرم، دنیا روشن و پرنور شده و همه جا مملو از مکانهای آموزشی و پر از روعن و علم گردیده است.
هوش مصنوعی: زیبایی چهره او همچون یک تخت گرانبهاست و اندیشه او همچون درخت سرو در باغ دین، با ظرافت و طراوت جلوهگری میکند.
هوش مصنوعی: خود را برای اصلاح و بهبود رفتار در نمازهای شب آماده کرده است و در این راه، نورانی و درخشنده است.
هوش مصنوعی: به خاطر غیرت و غیرتش، من شبیه زنی هستم که به زیبایی زهره معروف است.
هوش مصنوعی: مانند یک درخت که به دنبال جایی برای استقرار است، در مسیر احمد، برای یافتن مقام یگانه و بینظیر حرکت میکنم.
هوش مصنوعی: برای پنهان کردن یک چیز کوچک، تنها با دستور و راهی مشخص میتوان آن را پوشاند و نه با زحمت و تلاش بیمورد.
هوش مصنوعی: خانهٔ می خراب شده و زهره هم تحت تأثیر آن قرار گرفته و دیگر توان و قدرت سابق را ندارد.
هوش مصنوعی: ناصرالله در رعایت حقوق، به درستی حکم کرده و در مسیر حق و ولایت قرار دارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.