یک قطره آب بود با دریا شد

یک ذره خاک با زمین یکتا شد ...

یک قطره آب بود و با دریا شد

یک ذره خاک و با زمین یکتا شد ...

... گر برگویم حقیقتش هست دراز

نقشی است پدید آمده از دریایی

و آنگاه شده به قعر آن دریا باز

... چو نور عارض فردوسیان به زیر نقاب

به سان زورق زرین میانه دریا

گهی بر اوج پر از موج و گاه در غرقاب ...

... بدان گهی که یلان آهنین کنند ثیاب

زمین چو دریا گردد ز موج خون و سرشک

هوا چو هاویه گردد ز دود دوزخ تاب ...

... همی پری و پر تو در تو مضمر

ز اشکال تو روی دریا منقش

ز آثار تو روی صحرا مسطر ...

... ببردند با جان پاکان برابر

بدشتی رسیدم بمانند دریا

که کس جز ملایک ندیدیش معبر ...

... یکی اژدهایی خروشان چو تندر

بقوت چو گردون بصولت چو دریا

بتندی چو توفان بتیزی چو صرصر ...

... چو پیلان و برگستوانهای چینی

پراگنده بر بوی دریای اخضر

چنان اژدهایی که از سهم و وهمش ...

... یکی بندد از فرش بیجاده بر زر

جهان گردد از خون مردان چو دریا

تو چون نوح و کشتی تو خنگ رهور ...

... مؤنث شود در رحمها مذکر

زمین ار چو دوزخ شود یا چو دریا

زمان ار چو حنظل شود یا چو شکر ...

... همیشه دو دستت به زلف معنبر

رخ بدسگال تو از آب دریا

دل دشمن تو پر آتش چو مجمر

... نشسته پیش شمع اندر نهاده خامه و دفتر

بدریاهای معنی در فرو رفته چو غواصان

گرفته دامن امید و گم کرده ره معبر ...

... بدیع آثار عالی قدر میمون فال فرخ فر

نکو کردار کشوردار گوهر بار دریا دل

جهان آرای فرخ رای حق فرمان حق گستر ...

... هزاران سوخته در حین بر آرد سر ز خاکستر

بچشم او چه یک ذره چه یک قطره چه یک دریا

ببیش او چه یک مرد و چه یک امت چه یک لشکر ...

... ولایت بخش کشور دار دشمن بند دین پرور

بروز رزم چون توفان بروز بزم چون دریا

بگاه جنگ فرمان ران بگاه صلح فرمان بر ...

... بنرخ خاک بودی در و گوهر

چو دریاییست هر شب خانه من

چو کشتی آتشین سوزنده بستر

نه دریا از تف کشتی شود خشک

نه کشتی از غم دریا شود تر

میان آب و آتش مانده حیران ...

... قوی چون سد اسکندر سیه دل چون شب تاری

همه آشفته چون دریا به قدر قطره باران

به یک حمله که سلطان کرد همچون شیر بر آهو

ز خون خصم دریا شد به یک ساعت همه میدان

چو سهم رایتت بیند معادی زود بگریزد ...

... که از بیمش همی گردد هزاران جانور بی جان

فلک قدر ملک دیدار گردون فر دریا دل

جهان آرای ملک افروز کشور گیر فرمان ران ...

... که اندر وهم مخلوقان نگنجد وصف این و آن

همی تا چشم مهجوران کنار از خون کند دریا

همی تا زلف دلبندان بساط گل کند میدان ...

... پیسه نیارست کرد سایه آن را

هیبت او آتشی فروخت که دریا

پشت بدو داد و باز تافت عنان را ...

... ذاتش به بی همالی ذاتی مجرد است

دریا گذار مرکب او را گه گذار

دریا سراب و فدفد مهتاب فرقد است

ایدون چو باد نرم گرازان شود بر آب ...

... کشف آن سخره بیان تو باد

لب دریا به موج خیز اندر

حاکی و راوی جنان تو باد ...

... پیش دل غنی و کف رادش

دریا فقیر و ابر ضنین باشد

عطر نسیم خلقش گرد آید ...

... هنوز رایت منصور او به ظاهر هند

رسید هیبت شمشیر او به دریا بار

ز اصل مولد او طالعی نگاشته یافت ...

... آنکه آسیب تیغ او برسید

از لب سند تا به دریا بار

آنکه در هر هنر مهانل کرد ...

... پیش فرمان امتحان توشاک

قعر دریا و بیخ کوه نهند

پیش گرداب و گردباد تو خاک ...

... پیشوای ملوک امام امم

آنکه بر ساحل درش دریا

جز به تکبیر بر نیارد دم ...

... بر مبارک آن چون دو مغزه بادام

امل ز دریا پرسید چون خیال تو دید

که تو کدامی و بخشنده خدای کدام ...

... دنیا تویی و نعمت باقی حطام تو

دریا سلیم عبره نماید بر دلت

گوهر عدیم عبره سزد بر ستام تو ...

... چون هم عنان دولت و همنام اختری

دریا که دید هرگز گوهر مکان او

اینک دل تو دریا اینک تو گوهری

بگرفت سیل عهد تو سهل و جبل چنانک ...