... بغیر نرگس در وی مباد کس بیمار

زمن ببرد عزیزان و دوستانم چرخ

بمن جز این نتواند زمانه غدار ...

... چو طبع زندگی هم گرم وهم تر

زمین او برنگ چرخ ازرق

هوای او چو جرم ماه انور ...

... چنان کز یاء بیتی کعبه نازد

بدین القاب نازد چرخ اخضر

مبارک باد این جای همایون ...

... بنض هواست مضطرب از ماده بخار

هم چرخ را خدرشده ترکیب هفت عضو

هم طبع را مزاج تبه گشته هر چهار ...

... هم بادآتشین دم و هم آب خاکسار

شد خوشه همچو سنبله چرخ دوردست

شیریش بر یمین و ترازوش بریسار ...

ای ترا بخت ندیم آمده دولت دمساز

وی ترا چرخ رفیق آمده انجم همراز

ای شده منجلی از دانش تو سینه عقل ...

... خواجه شرق بهاء الدین مخدوم جهان

که سوی درگه عالیت برد چرخ نماز

ای زانصاف تو گشته بره همخانه گرگ ...

ای خورده کوب سقفت ایوان چرخ اطلس

خم گشته زیر طاقت نه طارم مقرنس ...

... ای سایه لطیفت بر سطح سقف مینا

وی پایه رفیعت بر سقف چرخ اطلس

ماه سپهر دین را از ذروه تو مطلع ...

... وزاستلام خاکت چون سطح آب املس

گر رازچرخ خواهی از طرف بام بشنو

ور سر غیب خواهی از رای خواجه بررس ...

... بجای آب ببارد ز دیدگان آتش

بسوخت قهر تو در چرخ راه کاهکشان

چنین بودچو درافتد بکاهدان آتش ...

... جز شهادت نیست هیچ از کس تقبل کردنش

عقلرا از چرخ یک کار نکو آید همی

طیلسان در گردن اعدای او غل کردنش ...

... از شفق می باشد از اختر تنقل کردنش

باد قسم طالع او از سعادتهای چرخ

زندگانی ابد در عز بی ذل کردنش

... صدمه اسیب خشمت میکند قلع قلاع

چرخ دارد مسند قدر تو بر فرق زحل

سدره سازد منبر جاه تو ازاوج بقاع ...

... خشمت از آتش شود هفت اخترش باشد شرار

همتت گر خوان نهد نه چرخ بس نبود قصاع

چرخ اگر از رای تو کوزه گشاید فی المثل

صبح بر جوشد زدم سردی خود همچون فقاع ...

... که هستی در فنون علم بارع

کمینه سایه تو چرخ ازرق

فرو تر پایه تو چرخ سابع

عبارات ترا خورشید شارح ...

... بیمن همت تو دهر قایم

ز بهر خدمت تو چرخ را کع

بلا را چین ابروی تو باعث ...

... قضا را خود غرض ذات تو بوداست

ز سعی چرخ و تالیف طبایع

برای قید خصمت زاد آهن ...

... چه تدبیر ست با تقدیر صانع

منم مظلوم ازین چرخ مماطل

منم محروم ازین دهر مدافع ...

... بدست کردی عقبی و این بود توفیق

زقدر جاه تو تشویرخورد چرخ رفیع

زجود دست تو عاجز بماند بحرعمیق ...

... کز جهان برد خشیه الاملاق

عهد کردست چرخ با رایت

که نماید همیشه با تو وفاق

گرچه اندر خضیب دارد چرخ

نشکند عهد چون کند میثاق ...

... مباش ایمن از انجم نه رامحست سماک

گشاد چرخ ز زراد خانه ازلست

که کرد نمرودی را بنیم پشه هلاک ...

... تو تیغ بین که چگونه همیکشد چالاک

مبین ز چرخ بدو نیک زانکه نزد قدر

چه گردش افلاک و چه چرخه حکاک

بلی ز حکمت خالی نباشد اینحرکت ...

زهی ز فر تو سر سبز چرخ مینارنگ

ز مقدم تو سپاهان گرفته صد اورنگ ...

... ز آفتاب کمال تو مهر یک ذره

ز منجنیق نکال تو چرخ یک خرسنگ

سمند بختت و سیر فلک فراخ عنان ...

... گه شکار چنان خون چکانی از دل شیر

که روی چرخ منقط شود چو پشت پلنگ

نسیم خلقت اگر بگذرد بچین نه عجب ...

... که باز کردست اقبال سوی ما آهنگ

بدولت تو ازین پس بچرخ دون با ما

نه نیش یازد عقرب نه کج رود خرچنگ ...

... وهم را در منزل اول شکسته پر و بال

آفتاب قدرت او هست بر چرخ قدم

فارغ از نقص کسوف و ایمن از ننگ زوال

کوه بهر طاعتش بسته میانست از کمر

چرخ بهر امتثالش حلقه در گوش از هلال

قطرۀ از نعت او دان یم آب فرات ...

... ملک رویی است براو دایره چترتو خال

ذروه چرخ رفیعست ترا صحن سرای

قمه عرش مجید است ترا سقف جلال ...

... نام شعر و شعرا نیک ندارند بفال

دی چو از مطلع خود تیغ زد آیینه چرخ

طلعت شاه جهان دیدی هم زان منوال ...

... تمام باشد او را بذاتت استدلال

هوس گرفت مگر چرخرا که پی گیرد

سوی مدارج قدر رفیعت اینت محال ...

... گرفته بیتو مرا از وجود خویش ملال

چنان بوعده همیکرد چرخ مولامول

که شد ز خون دلم طشت چرخ مالامال

همی نبشت زمانه جریده آفاق ...

... زان پر عجایبست ز تو داستان عقل

شش سالۀ که دید که بر بام هفت چرخ

زد پنج نوبت و شد سلطان نشان عقل ...

... پناه دولت سلجوق اتابک اعظم

خطاب کرده بدو چرخ شهریار زمین

لقب نهاده بر او عقل مرزبان عجم ...

... توییکه نام تو شاید نگار روی درم

کهینه بارگه تست گرد خیمه چرخ

کمینه پرده گه تست ساحت عالم ...

... سخا و فضل بیکباره گشته بود عدیم

زحکمت ار بکشد پای چرخ دست قضا

بتیغ صبح کند چرخ را میان بدو نیم

ز باد قهر تو کشته شود چراغ حیات ...

... بزرگوارا صدرا ترا توانم گفت

شکایت از بد چرخ خسیس و دهر لییم

تو کعبه فضلایی و خلق عالم را ...

... بآب حیوان بادات مشتری ساقی

بفر باقی بادات دور چرخ ندیم

میان جام نکو خواه تو شراب طهور ...

... پر از عجایب شد داستان تیغ و قلم

چو دید چرخ ز کار تو و شجاعت تو

چه گفتگفت زهی پهلوان تیغ و قلم ...