هر نفس کان نز پی یاد جلال ذوالجلال
در جهان جان بر آری آن وبالست آن وبال
هان بتوحید خدای و نعت پیغمبر گرای
تا شود کفارت آن ترهات خط و خال
قادری کز قدرتش خالی نباشد هیچ چیز
عالمی کز علم او بیرون نباشد هیچ حال
خالق جسمست و جان و رازق انسست و جان
مبدع عقلست و نفس و واهب جاهست و مال
ذات او بی آفتست و قدرتش بی علتست
صنع او بی آلتست و ملک او بی انتقال
حکم او بر اختیار و فعل او بی احتیاج
منع او بر اتصال و بعد او بر انفصال
وصف دیمومیت او هست حی لاینام
نعت وحدانیت او هست فرد لایزال
هست وهم تیز روز ادراک ذاتش مانده لنگ
هست نفس ناطقه از وصف کنهش مانده لال
عقل کل خود کیست دهلیزی ز درگاه قدم
نفس کل خود چیست ناموسی زدیوان جلال
در کمالش نیست تغییر و تناهی را جواز
در کلامش نیست طغیان و تباهی را مجال
عقل اندر راه او دیده بچشم معرفت
وهم را در منزل اول شکسته پر و بال
آفتاب قدرت او هست بر چرخ قدم
فارغ از نقص کسوف و ایمن از ننگ زوال
کوه بهر طاعتش بسته میانست از کمر
چرخ بهر امتثالش حلقه در گوش از هلال
قطرۀ از نعت او دان یم آب فرات
شمۀ از رحمت او خوان دم باد شمال
صنعش از خاری برود آرد همی صدگونه گل
لطفش از خارا برون آرد همی آب زلال
حکمتش آرد ز باد مهرگان زر درست
قدرتش بارد ز ابر ماه دی سیم حلال
کرده از یک قطره آب و خون بقدرت تعبیه
لعل اندر جان سنگ و مشک در ناف غزال
تربیت زویافت اطفال نبات اندر نما
ورنه نفس ناطقه هرگز نپروردی نهال
بی قضا و قدرتش والله که جمله عاجزند
هم عناصر ز اختلاف وهم هیولی ز اعتدال
گوی گردونرا که سرگردان چو گانقضاست
چون مدبر خوانی او را عقل کی داند حلال
ماه و خورشیدی که آن صباغ و این طباخ تست
گر مقدر دانی ایشانرا بود عین ضلال
نقش بی نقاش چون صورت نمی بندد بعقل
کی پذیرد نظم بی صانع جهانرا اتصال
ذات او گر جوهر ستی یا عرض چون ذات ما
همچو ما آفتت پذیرستی ز دور ماه و سال
هست در راهش ز بهر امر و نهی شرع او
علم از بهر عقیله عقلت از بهر عقال
زنگی و ترک و بدو نیک از قضایش زاده اند
تا نگوئی این ز دیوست آندگر از ذوالجلال
پس ز مرگ بعث خواهد بود تا در حضرتش
از تو کلیات و جزئیات را باشد سؤال
شو پی قرآن و اخبار پیمبر گیر و رو
تا برون آرد ترا از چند و چون و قیل و قال
عقل بهر معرفت دان شرع از بهر وجوب
انبیا از بهر حجت نقل بهر امتثال
مقصد پیغمبران مقصود موجودات کل
احمد مرسل که عالم یافت از قدرش کمال
آنکه ارکان طبایع یافت از خلقتش نظام
وانکه اخلاق مکارم یافت از خلقش جمال
جرم را بر آبروی او حواله صد کرم
فقر را از کان خوان او نواله صد نوال
قدر او اندوخته بی مایگان را اقتدار
عدل او آمیخته نوروز ها را اعتدال
عقل کش تخت از دلست و قبه از کاخ دماغ
ساخت منصب در سرای شرع اوصف نعال
بولهب در مکه زو اعراض میکرد و صهیب
مانده از شوق رخش در روم بی آرام و حال
دین ز درویشان طلب نز خواجگان با شکوه
زانکه گوهر از صدف یابی نه از ماهی وال
گاه جویان لطف طبع او انس را مهربان
گاه کویان شوق جان او ارحنایابلال
چشم او با کحل مازاغ ایمنست از چشم زخم
گوش او با سر او حی فارغست لز گوشمال
دشمن اولاد او هستند اولاد الزنا
مبغض اصحاب او هستند اصحاب الشمال
باد از یزدان درودی هم بقدر قدر او
برروان اوی و بر یاران و بر اصحاب و آل
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن شعری است که به توحید و وصف خدا میپردازد. شاعر به معرفی ویژگیهای خداوند و قدرت لا محدود او میپردازد و بیان میکند که هیچ چیز از علم و قدرت او خارج نیست. او را خالق جسم و جان، رازق، و دارای صفات بینظیر معرفی میکند. شاعر به وحدانیت، علم، و حکمت خدا اشاره کرده و دنیا را تحت تاثیر او میداند. او بر این نکته تأکید میکند که همگان در برابر اراده و قضا و قدر خداوند عاجز هستند و تنها از طریق دین و پیامبران میتوانند به شناخت او برسند. در نهایت، شاعر بر عظمت خدا و رحمت او تأکید میکند و به اهمیت دین و قرآن در هدایت انسانها اشاره دارد.
هوش مصنوعی: هر لحظهای که از یاد عظمت الهی در دنیا بگذرد و باعث دوری از آن شود، بار سنگینی بر دوش محبوب خواهد بود و این سنگینی عذابآور است.
هوش مصنوعی: ای خدای یگانه و پیامبر که صفات تو را میستایم، بشتاب تا از گناهان و الهامهای بیمورد من کاسته شود.
هوش مصنوعی: قدرتی وجود دارد که هیچ چیز نمیتواند از آن خالی باشد و علمی که هیچ حالتی نمیتواند از دانایی آن خارج باشد.
هوش مصنوعی: آفرینندهی جسم و جان خداوند است و اوست که انسان را روزی میدهد. او منبع اصلی عقل و نفس است و بخشندهی قدرت و مال نیز به شمار میآید.
هوش مصنوعی: خصوصیات خداوند بدون هیچ گونه نقص و آسیبی است، و تواناییاش نه به دلیلی وابسته است و نه تحت تأثیر عوامل خارجی. آفرینش او بدون واسطه و ابزار صورت میگیرد، و سلطنت و حکومت او هیچگونه انتقالی ندارد.
هوش مصنوعی: حکم خداوند بر اعمال انسانها آزادانه است و او بدون نیاز به هیچ مانعی، به کارهای خود ادامه میدهد، و فاصلهها و جداییها نیز نمیتواند بر فعل او تأثیری بگذارد.
هوش مصنوعی: او وصف جاودانگیاش است و حیاتش بیپایان، توصیف یگانگیاش نیز است که ازلی و بینهایت است.
هوش مصنوعی: در اینجا گفته میشود که فهم واقعی ذات الهی برای ما دشوار است و ما نتوانستهایم به درستی آن را درک کنیم. همچنین، قدرت تشریح و توصیف این وجود برتر برای انسان وجود ندارد و به نوعی خاموشی و ناتوانی در بیان ویژگیهای آن احساس میشود.
هوش مصنوعی: عقل کامل چه کسی است؟ درگاه ورودی به حقیقت عظیم چیست؟ و نفس کامل چه چیزی است؟ آیا ناموس و حرمت در دیوان عظمت وجود دارد؟
هوش مصنوعی: در کمال او هیچ گونه تغییری وجود ندارد و سخن او اجازه نمیدهد که طغیان و فساد جایی پیدا کند.
هوش مصنوعی: عقل در مسیر او با چشم معرفت به شکستن تصورات و اوهام پرداخته و در آغاز راه، تواناییهایش را محدود کرده است.
هوش مصنوعی: خورشید نماد قدرت اوست و در آسمان بدون نگرانی از کسوف و بدون خوف از زوال، به راه خود ادامه میدهد.
هوش مصنوعی: کوه به خاطر اطاعت از خدا در وسط قرار دارد و آسمان به خاطر تأسیس حلقهای به شکل هلال، در گوش به این موضوع اشاره میکند.
هوش مصنوعی: به عنوان یک نمونه، میتوان گفت: قطرهای از ویژگیهای او، همانند آب فرات است و نشانهای از رحمتش، مانند وزش نسیمی از سمت شمال.
هوش مصنوعی: او میتواند از میان خارها، گلهای زیبا و متنوعی بیافریند؛ همچنین میتواند از سنگهای سخت، آبی زلال و پاک به وجود آورد.
هوش مصنوعی: حکمت او مانند باد مهرگان است که طلا میآورد و قدرت او به مانند ابر ماه دی است که نقره را میبارد.
هوش مصنوعی: از یک قطره آب و خون، که با قدرت و هنری ویژه فراهم آمده، مروارید و گوهر در دل سنگ و مشک در پهلوی غزال به وجود آمده است.
هوش مصنوعی: اگر به پرورش و آموزش درست کودکان مانند رشد و نمو گیاهان توجه نشود، هرگز نمیتوانی انتظار رشد و شکوفایی معقول از آنها داشته باشی.
هوش مصنوعی: اگر اراده و قدرت او نباشد، بهراستی که همه چیز ناتوان است؛ نه فقط عناصر که از تفاوتها سرچشمه میگیرند، بلکه حتی ماهیتهای اولیه نیز از توازن خود ناتوانند.
هوش مصنوعی: جهان مانند گردون، سرگردان و نامنظم است و انسان چگونه میتواند آن را مانند یک کارگردان در نظر بگیرد؟ آیا عقل میتواند در این حالت تشخیص دهد چه چیزی درست و چه چیزی نادرست است؟
هوش مصنوعی: ماه و خورشید که یکی نقاشی زیباست و دیگری آشپزی ماهر، اگر بخواهی آنها را بشناسی، حقیقتاً در گمراهی هستند.
هوش مصنوعی: اگر طرحی بدون نقاش باشد، مانند صورتی شکل نمیگیرد. پس چگونه ممکن است جهانی که دارای نظم است، بدون خالق و سازندهای وجود داشته باشد؟
هوش مصنوعی: اگر ذات او جوهر باشد یا صفتی از صفات، همانطور که ذات ما آسیبپذیر است، تو نیز از دور زمان و سال آسیبپذیر خواهی بود.
هوش مصنوعی: در مسیر او برای دستورها و نهیهای شرعی، علم برای افرادی با فکر و عقل وجود دارد و فهم و درک نیز برای کسانی که محدودیتهای عقل را قبول دارند، به کار میآید.
هوش مصنوعی: زنگی و ترک و بدو نیک از سرنوشتشان به وجود آمدهاند تا نتوانی بگویی که این یکی از دیوهاست و آن دیگری از خدای بزرگ آمده است.
هوش مصنوعی: بعد از مرگ، روز قیامت خواهد بود و در آن روز از تو درباره کلیات و جزئیات اعمالت در حضور پروردگار سوال میشود.
هوش مصنوعی: به دنبال قرآن و احادیث پیامبر برو و این اطلاعات را بگیر تا تو را از شر مسائل و گفتگوهای بیمعنی و بیفایده بیرون آورد.
هوش مصنوعی: عقل برای درک حقیقت و شناخت است، در حالی که قوانین شرع برای انجام وظایف دینی و عملی ضروری هستند. پیامبران نیز به عنوان دلیل و حجت برای هدایت مردم فرستاده شدهاند و نقل و روایات برای پیروی و عمل به دستورها اهمیت دارند.
هوش مصنوعی: هدف پیامبران و مقصود همه موجودات، وجود مقدس پیامبر احمد (ص) است که کمال عالم از مقام او شناخته میشود.
هوش مصنوعی: کسی که با طبیعتش به نظام خلقت رسیده، و کسی که با رفتار خوبش به زیبایی دست یافته است.
هوش مصنوعی: در اینجا شاعر به این نکته اشاره دارد که اگر کسی گناه یا خطایی مرتکب شود، از نظر جامعه باید این خطا را به جوانب مثبت و نیکویی که از آن فرد سراغ داریم، متصل کنیم. همچنین، فقر را با سخاوت و مهربانی آن فرد میتوان جبران کرد و او را با نعمتهایی که دارد، مورد احترام قرار دهیم. به عبارتی، روح انسان را با زیباییهایش باید سنجید و در نظر داشت که هر کس جنبههای روشن و مثبت دارد که باید مورد توجه قرار گیرد.
هوش مصنوعی: فضیلت و ارزش انسانها، به ویژه افرادی که از نظر مالی در وضعیت خوبی نیستند، در عدالت او نهفته است. نوروزها به عنوان نمادی از تعادل و توازن، نمایانگر این حقیقت هستند.
هوش مصنوعی: عقل، همانند تختی مستحکم از دل انسان ساخته میشود و مانند گنبدی بر فراز کاخ بانگ سر میکشد. مقام و منزلت در خانهای که بر اساس اصول شرع بنا شده، به مانند پادشاهی بر افراشته است.
هوش مصنوعی: بولهب در مکه به خطر میافتاد و از معرکه میگریخت، در حالی که صهیب، به خاطر عشق و اشتیاقش به رخش، در روم بیقرار و مضطرب بود.
هوش مصنوعی: از درویشان دین را طلب کن، نه از بزرگان با شکوه. زیرا گوهر را از صدف به دست میآوری، نه از ماهی.
هوش مصنوعی: گاهی جویندگان رحم و محبت او، انس و آرامش را پیدا میکنند و گاهی نیز کسانی که به شوق جان او میخوانند، از او بهرهمند میشوند.
هوش مصنوعی: چشمان او با خطی زیبا از گزند چشمزخم در امان است و گوشش هم از هر گونه آزار و آسیب بینیاز میباشد.
هوش مصنوعی: فرزندان زنا نسبت به فرزندان او دشمن هستند و کسانی که در سمت چپ قرار دارند، به او حسادت و کینه دارند.
هوش مصنوعی: باد از جانب خداوند پیام و درودهایی به اندازه مقام او به روح او و به دوستان و خویشاوندانش میفرستد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
مهرگان آمد گرفته فالش از نیکی مثال
نیک وقت و نیک جشن و نیک روز و نیک حال
فال فیروزی و زرّست : آسمان و بوستان
کان یکی پیروزه جامه است این دگر زرّین نهال
گرد برگ زرد او بر چفته شاخ زرد خوش
[...]
اهل گردون دوش چون دیدند بر گردون هلال
خرمی کردند و فرخ داشتند او را بفال
با دعا و با تضرع دستها بر داشتند
پنج حاجت خواستند از کردگار ذوالجلال
نصرة دین و دوام دولت و امن جهان
[...]
تا شمر چون درع داودی شد از باد شمال
گشت چون تخت سلیمان گلبن از حسن و جمال
در ببارد از هوا هر ساعتی ابر بهار
مشگ پالد بر زمین هر ساعتی باد شمال
کرد چون عمان زمین را اشگ ابر قطره بار
[...]
عید را با مهرگان هست اتفاق و اتصال
هر دو را دارند اهل دولت و ملت به فال
اتفاق و اتصال هر دو بر ما خرم است
مرحبا زین اتفاق و حبذا زین اتصال
عید آیینی است کز وی هست ملت را شرف
[...]
بس کنید آخر محال ای جملگی اصحاب مال
در مکان آتش زنید ای طایفهٔ ارباب حال
زینهار و زینهار از گرم رفتن دم زنید
زین یجوز و لایجوز و خرقه و حال و محال
خرقهپوشان گشتهاند از بهر زرق و مخرقه
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.