این که تو داری قیامت است، نه قامت
وین نه تَبَسُّم که مُعْجِز است و کِرامَت
هر که تماشایِ رویِ چون قمرت کرد
سینهْ سپر کَرْد پیشِ تیرِ مَلامَت
هر شب و روزی که بیتو میرود از عُمْر
بر نَفَسی میرود هزار نِدامَت
عمر نبود آنچه غافل از تو نشستم
باقیِ عمر ایستادهام به غِرامَت
سروِ خَرامان چو قَدِّ مُعْتَدِلَت نیست
آنهمه وصفش که میکُنند به قامَت
چشمِ مسافر که بر جمالِ تو افتاد
عَزْمِ رَحیلَش، بَدَل شَوَد به اِقامَت
اهلِ فریقین در تو خیره بمانند
گر برَوی در حسابگاهِ قیامَت
اینهمه سختی و نامرادیِ «سعدی»
چون تو پسندی، سَعادَت است و سَلامَت
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به احساس عمیق عشق و دلتنگی سخن میگوید. شاعر به زیبایی معشوق و تأثیر آن بر روح و زندگیاش اشاره میکند. او میگوید که دوری از معشوق، نه تنها عمرش را میکاهد بلکه موجب ندامت و خاطرات تلخ میشود. زیبایی معشوق به قد و قامت او فراتر میرود و نقش مهمی در زندگی او ایفا میکند. هر لحظه فاصله از او، برای شاعر عذابآور است و حتی بزرگترین مشکلات در زندگی با یاد او قابل تحمل میشوند. در نهایت، شاعر به این نتیجه میرسد که عشق او به معشوق، خود بزرگترین سعادت و خوشبختی است.
این که تو داری قد و قامت نه، بلکه قیامتی است که به پا گشته است! و این خندهٔ شیرین نیست، بلکه همچون معجزه و کرامت و خارق عادت بشری است. [ کرامت: بخشندگی و بزرگواری / جناس زاید: قیامت، قامت ] - منبع: شرح غزلهای سعدی
هرکس به روی همچون ماهت بنگرد، عاشق می گردد و از آن پس باید در برابر تیر های سر زنش سینهٔ خویش را سپر سازد و از ملامت نهراسد. [ ملامت: عتاب و سرزنش / تشبیه: روی به قمر، سینه به سپر، ملامت به تیر "اضافهٔ تشبیهی" ] - منبع: شرح غزلهای سعدی
برای هر نفسی از عمرم که بی تو در شبانه روز سپری می شود، هزار بار پشیمانی احساس می کنم. [ نفس: دم و لحظه / ندامت: پشیمانی / تضاد: شب، روز ] - منبع: شرح غزلهای سعدی
روزگارانی را که از تو غافل بوده ام، از شمار عمر خویش محسوب نمی دارم و آماده ام که برای تلافی آن غفلت بقیهٔ عمر را تاوان بپردازم. [ غرامت: خسارت، تاوان / تضاد: نشستن، ایستادن ] - منبع: شرح غزلهای سعدی
سرو که به خاطر قامت بلندش ستوده می شود، از لحاظ اعتدال قامت به پای تو نمی رسد. [ سرو خرامان: سروی که به ناز تکان خورد / معتدل: نیکو و زیبا / تشبیه تفضیلی: برتری قامت معشوق بر سرو خرامان ] - منبع: شرح غزلهای سعدی
اگر چشم مسافری در حال سفر بر قامت تو بیفتد، تصمیم او برای سفر به عزمِ ماندن تبدیل می شود. [جمال: حسن و زیبایی / عزم رحیل: قصد و کوچیدن و رفتن / بدل شدن: تغییر یافتن / تضاد: رحیل، اقامت / تناسب: مسافر، رحیل ] - منبع: شرح غزلهای سعدی
آنگاه که تو برای محاسبهٔ قیامت حاضر می آیی، جنّ و آدمیان در جمال تو به تحیّر می مانند. [ فریقین: تثنیهٔ فریق، دو گروه و فریق شیعه و سنّی، جنّ و انس ] - منبع: شرح غزلهای سعدی
این همه عذاب و سختی و ناکامی را که سعدی تحمل می کند، اگر تو می پسندی، برای او در حُکم خوشبختی و تندرستی است. [ نامرادی: ناکامی و بی موفقیتی ] - منبع: شرح غزلهای سعدی / دکتر محمدرضا برزگر خالقی / دکتر تورج عقدایی
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
ماه صیام آمد این ملک به سلامت
فرخ و فرخنده باد ماه صیامت
آمد ماه بزرگوار گرامی
و آسود از تلخ باده زرین جامت
نزد خداوند عرش بادا مقبول
[...]
هر که ببیند تو را بدین قد و قامت
باز نیاید به هوش تا به قیامت
جان و دل و دانش و خرد به تو دادیم
در حق ما بوسه ای نرفت کرامت
تا تو در آیی به باغ اگرچه ادب نیست
[...]
ای بگه جلوه قامت تو قیامت
آن قد رعنا قیامت است نه قامت
گاه خرامت هزار جان بدر از تن
گر برود گو برو تو باش سلامت
بی تو دمی گر زنم مردن ازان به
[...]
گر تو اقامت کنی به آن قد و قامت
روز قیامت عیان کنی ز کرامت
چون روم از کوی تو به پند و نصیحت
من که وطن کردهام به کوی ملامت
دامن وصلت ز دست بیهده دادیم
[...]
چند برد زاهد انتظار قیامت
گو ز قیامت گذشت جلوه قامت
دل زقیامت براستی نتوان کند
گو بسر ما رود هزار قیامت
بست نگاه تو چشم عارف و عامی
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۱۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.