ای که رحمت می‌نیاید بر منت
آفرین بر جان و رحمت بر تنت
قامتت گویم که دلبند است و خوب
یا سخن یا آمدن یا رفتنت
شرمش از روی تو باید آفتاب
کاندرآید بامداد از روزنت
حسن اندامت نمی‌گویم به شرح
خود حکایت می‌کند پیراهنت
ای که سر تا پایت از گل خرمن است
رحمتی کن بر گدای خرمنت
ماه‌رویا! مهربانی پیشه کن
سیرتی چون صورت مستحسنت
ای جمال کعبه رویی باز کن
تا طوافی می‌کنم پیرامُنت
دست گیر این پنج روزم در حیات
تا نگیرم در قیامت دامنت
عزم دارم کز دلت بیرون کنم
و اندرون جان بسازم مسکنت
درد دل با سنگدل گفتن چه سود
باد سردی می‌دمم در آهنت
گفتم «از جورت بریزم خون خویش»
گفت «خون خویشتن در گردنت»
گفتم «آتش درزنم آفاق را»
گفت سعدی درنگیرد با منت
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعری به بیان عشق و محبت خود نسبت به محبوب می‌پردازد. او از رحمتی که بر او نازل نمی‌شود، گلایه می‌کند و به زیبایی و جاذبه محبوب اشاره می‌کند. شاعر همچنین از خورشید به عنوان نماد روشنی و زیبایی یاد می‌کند و می‌گوید که صورت محبوب باید مانند کعبه مورد توجه قرار گیرد. او از محبوب درخواست می‌کند تا به او کمک کند و زندگی‌اش را در این دنیای فانی حفظ کند، همچنین از درد دل و ناامیدی خود سخن می‌گوید و یادآور می‌شود که در این عشق و حسرت، نباید امیدش را از دست بدهد.
ای کسی که دلت بر من نمی سوزد، درود بر جانت و رحمت و بخشایش بر تنت باد! [ نوعی رد الصدر علی العجز: رحمت ] - منبع: شرح غزلهای سعدی
سراپای تو حُسن است. نمی دانم قامتت را به دلبندی و خوبی بستایم، یا سخن گفتن و آمدن و رفتنت را؟ [ دلبند: اسیر کنندهٔ دل، عاشق و شیفته کنندهٔ دل./ تضاد: آمدن، رفتن ] - منبع: شرح غزلهای سعدی
آفتابی که هر بامداد از دریچهٔ خانه ات به درون می تابد، باید از چهرهٔ تابانت شرمسار باشد. [ تشبیه مضمر و تفضیلی: تشبیه چهرهٔ معشوق به آفتاب و برتری روی یار بر آن. ] - منبع: شرح غزلهای سعدی
ضرورتی ندارد که از زیبایی و تناسب اندام تو مشروح سخن بگویم، زیرا پیراهن تو به خوبی این زیبایی را بیان می دارد. [ حسن: جمال و زیبایی ] - منبع: شرح غزلهای سعدی
ای زیبا رویی که سراپایت خرمنی از گل است، بر این گدای خرمنت رحمتی آور و او را محروم مساز! - منبع: شرح غزلهای سعدی
ای معشوق ماه رو، مهربانی پیش گیر زیرا باید رفتارت هم مثل صورتت نیکو باشد. [ مستحسن: زیبا و نیکو ./تشبیه: ماهرو / ایهام تناسب: بین " مهر " در معنای غیر منظورش با " ماه " / تضاد: سیرت، صورت ] - منبع: شرح غزلهای سعدی
ای زیبایی که چونان کعبه روی پوشانده ای، پرده برافکن و چهره ای بنما تا در گرداگرد حرمت بگردم. [ روی باز کردن: ظاهر گشتن و خود را آشکار نمودن / طواف: گشتن به گرد چیزی. ] - منبع: شرح غزلهای سعدی
در این زندگانی پنج روزهٔ کوتاه یاری ام کن تا در قیامت برای این بی توجهی دامنت نگیرم و داد خواهی و تظلم نکنم. [ کنایه: پنج روز ( مدت اندک عمر )، دست گرفتن ( یاری کردن )، دامن گرفتن ( داد خواهی و تظلم کردن ) /جناس اشتقاق: گیر، نگیرم ] - منبع: شرح غزلهای سعدی
بر سر آنم که تو را از دل بیرون کنم و در میان جان جای دهم، زیرا دل برای تو جایگاه مناسبی نیست. [ آرایهٔ تحویل ( زشت و زیبا یا استدراک ): زشت نشان دادن در مصراع اول و زیبا خواستن در مصراع دوم.] - منبع: شرح غزلهای سعدی
چه سودی دارد که عاشق، غم دل با معشوق سنگدل در میان نهد؟ آری، دم سرد من در دل آهنینت اثری ندارد. [ کنایه: سنگدل ( جفا کار، سخت دل )، باد سرد ( آه حسرت )، آه سرد در آهن دمیدن ( کار بی فایده و بیهوده کردن ) / استعارهٔ مصرحه: آهن ( دل سخت ).] - منبع: شرح غزلهای سعدی
به معشوق گفتم: از دست غمت خود را هلاک خواهم ساخت. گفت: در این صورت خونت به گردن خودت است. - منبع: شرح غزلهای سعدی
به یار گفتم: همهٔ جهان را به آتش می کشم، گفت: ای سعدی، با این حال، آتش تو بر من موثر نخواهد بود. - منبع: شرح غزلهای سعدی / دکتر محمدرضا برزگر خالقی / دکتر تورج عقدایی
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
چند باشد همچو آب روشنت
روی هر ناشسته رویی دیدنت
گفت رو مه تو رهی مه آینت
دایما در بغض و کینی و عنت
عاشقم بر تو ز عاشق کشتنت
دوست کئی تا دوست تر دارم منت
سر طلب از من که آرم در نظر
بر سر آن هم در چشم روشنت
گر دهی خون شکاری غمزه را
[...]
عاقبت این شیوه گردد شیونت
خم شود از بار هر دو گردنت
نان و حلوا چیست؟ فرزند و زنت
اوفتاده همچو غل در گردنت
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۴ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.