ملکش خاک روب میدان است

عیسی اش پاسبان ایوان است

عقل اگر چند شاه و سلطان است

بر در امر، بنده فرمان است

تا به غربت فتاد خاقانی

یکدری خانه‌ایش زندان است

نه درون ساختنش توفیق است

نه برون تاختنش امکان است

روی چون عنکبوت در دیوار

[...]

دارِ عزلت گزید خاقانی

که به از دارِ ملکِ خاقان است

خورش از مشربِ قناعت ساخت

که چو زمزم هم آبِ حیوان است

نبَرَد تا تواند اَندُهِ رزق

[...]

آن جسد را حیات ازین جان است

همه تختند و او سلیمان است

شانه کو را هزار دندان‌ است

دست در ریش هر کسی زآن‌ است

آنچه زو خاطرم پریشان است

بکن آسان که بر تو آسان است

زان صراحی، که جام رضوان است

باده‌ای ده، که جرعه‌اش جان است

دل ما را فراغت از جان است

زندگانی ما به جانان است

گفت: چشمم اگر چه حیران است

پای را پیش هر دو یکسان است

دعوی عشق کردن آسان است

لیک آن را دلیل و برهان است

مرغِ بریان به چشمِ مَردمِ سیر

کمتر از برگِ تَرّه بر خوان است

وآنکه را دستگاه و قوَّت نیست

شلغمِ پخته، مرغِ بریان است

کای فرومایه، این چه دندان است؟

چند خایی لبش؟ نه اَنبان است

خواجه در بند نقش ایوان است

خانه از پایبند ویران است

آن جهان عکس نور ایشان است

گرچه بی‌جسم آن جهان جان است

نیستییی که هست خود آن است

اصل هر جسم و مایه‌ی جان است

جان به جانان رود اگر جان است

جان کز او نیست باد انبان است

دشمن جانتان چو شیطان است

نبود ایمن آنکه انسان است

زانکه این شعر شرح قرآن است

راحت روح و نور ایمان است

همه قرآن ثنای ایشان است

شرح عباد و اهل ایمان است