نقطه خط اولین پرگار
خاتم آخر آفرینش کار
نوبر باغ هفت چرخ کهن
درة‌التاج عقل و تاج سخن
کیست جز خواجه مؤید رای
احمد مرسل آن رسول خدای
شاه پیغمبر‌ان به تیغ و به تاج
تیغ او شرع و تاج او معراج
امی و امهات را مایه
فرش را نور و عرش را سایه
پنج نوبت‌زن‌ِ شریعت پاک
چار بالش‌نِهِ ولایت خاک
همه هستی طفیل و او مقصود
او محمد رسالت‌ش محمود
ز‌اولین گِل که آدمش بفْشُرد
صافی او بود و دیگران همه دُرد
و آخرین دور که‌آسمان رانَد
خطبهٔ خاتمت هم او خوانَد
امر و نهی‌ش به راستی موقوف
نهی او منکر امر او معروف
آنکه از فقر فخر داشت نه رنج
چه حدیثی‌ست فقر و چندان گنج؟
وانک ازو سایه گشت روی‌سپید
چه سخن سایه وانگهی خورشید؟
ملک را قایم الهی بود
قایم انداز پادشاهی بود
هرکه برخاست می‌فکندش پست
وانکه افتاد، می‌گرفتش دست
با نکو گوهران نکو می‌کرد
قهر بد گوهران هم او می‌کرد
تیغ از این‌سو به قهر خونریز‌ی
رفق از آن‌سو به مرهم‌آمیز‌ی
مرهمش دل‌نواز تنگ‌دلان
آهنش پای‌بند سنگ‌دلان
آنک با او بر اسب زین بستند
بر کمرها دوال کین بستند
اینک امروز بعد چندین سال
همه بر کوس او زنند دوال
گرچه ایزد گزید از دهر‌ش
وین جهان آفرید از بهرش
چشم او را که مهر ما‌زاغ است
روضه‌گاهی برون ازین باغ است
حکم هفصد هزار ساله شمار
تابع حکم او به هفت هزار
حلقه‌داران چرخ کحلی پوش
در ره بندگی‌ش حلقه به گوش
چار یارش گزین به اصل و به فرع
چار دیوار گنج‌خانهٔ شرع
ز آفرین بود نور بینش او
که‌آفرین‌ها بر آفرینش او
با چنان جان که هر دمش مدد‌ی‌ست
از زمین تا به آسمان جسد‌ی‌ست
آن جسد را حیات ازین جان است
همه تختند و او سلیمان است
نفَسش بر هوا چو مشک افشاند
رطبِ تر ز نخل خشک افشاند
معجز‌ش خار خشک را رطب است
رطبش خارِ دشمن این عجب است!
کرده ناخن بُرا‌ی انگشتش
سیب مه را دو نیم در مشتش
سیب را گر ز قطع بیم کند
ناخنه روشنان دو نیم کند
آفرین کردش آفریننده
کاین گزین بود و او گزیننده
باد بیش از مدار چرخ کبود
بر گزیننده و گزیده درود
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به تمجید و توصیف پیامبر اسلام، محمد (ص)، می‌پردازد. شاعر او را نخستین نقطه آفرینش، عقل و نجات‌دهنده معرفی می‌کند و او را والاترین موجود در عالم هستی می‌داند. پیامبر (ص) به عنوان نماینده خدا و حامل شریعت پاک، نجات‌دهنده‌ای برای انسان‌ها است. شغل او در آفرینش به عنوان هدایت‌گر و معلم حقایق دینی و اخلاقی شناخته می‌شود.
شاعر به ویژگی‌های اخلاقی پیامبر (ص) از جمله رحمت و مهربانی اشاره می‌کند و او را حامی و دست‌گیر تنگ‌دلان می‌نامد. او در مقابل ستمگران سختگیر و قهرآفرین است و همواره در جهت حقیقت و راستگویی عمل می‌کند.
در نهایت، شاعر به اهمیت و جایگاه پیامبر (ص) در دنیا و آخرت تاکید می‌کند و او را محور آفرینش و نور هدایت بشر می‌شمرد، که از جانب خداوند به بشر معرفی شده است.
هوش مصنوعی: نقطه‌ای که با پرگار ترسیم می‌شود، نشان‌دهنده آغاز و پایان فرایند آفرینش است.
هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی نمایش‌دهنده ارزش و زیبایی موضوعی است که در آن صحبت می‌شود. "نوبر باغ" به معنای بهترین و تازه‌ترین محصولات درختان باغ است. "هفت چرخ" ممکن است به معنای چرخ‌های زندگی و زمان باشد، و "درة‌التاج عقل و تاج سخن" به نشانی از ترکیب عقل و هنر بیان اشاره دارد. بنابراین، با در نظر گرفتن همه این معناها، می‌توان گفت که این متن به تعریف و تمجید از نکته‌ای ویژه و پرارزش در عرصه تفکر و هنر می‌پردازد.
هوش مصنوعی: کیست جز خواجه که حمایتگر نظر احمد فرستاده خدا باشد؟
هوش مصنوعی: شاهان پیامبران با شمشیر و تاج خود، شمشیر او نمایانگر شرع و تاج او نماد معراج است.
هوش مصنوعی: مادران و فرزندان، پایه‌گذار زندگی و محبت هستند؛ محبت آنها مانند نوری است که مسیر را روشن می‌کند و مانند سایه‌ای است که آرامش و حمایت ایجاد می‌نماید.
هوش مصنوعی: پنج بار به قوانین شرعی توجه کن، و چهار بار به ریاست و حکمرانی از جنس خاک اهمیت بده.
هوش مصنوعی: تمام موجودات و هستی تحت تأثیر وجود او هستند و هدف نهایی همه چیز، محمد است که پیامبری او ستوده و قابل تحسین است.
هوش مصنوعی: از همان اولین لحظه‌ای که آدم خلق شد، او پاک و بی‌آلایش بود و دیگران به زشتی و نقصان گرفتار بودند.
هوش مصنوعی: در آخرین دور زمانی که آسمان به حرکت درآید، او نیز خطبهٔ پایانی را قرائت خواهد کرد.
هوش مصنوعی: او برای راستی و درستی فرمان می‌دهد و نهی می‌کند، و این نهی‌اش مربوط به کارهای ناپسند است، در حالی که دستورهای او به کارهای پسندیده اختصاص دارد.
هوش مصنوعی: کسی که به خاطر فقرش احساس غرور می‌کند، چه تجربه‌ای می‌تواند از رنج و درد بگوید، در حالی که فقر هم می‌تواند به عنوان یک گنج واقعی در زندگی محسوب شود؟
هوش مصنوعی: اگر کسی به لطف او به روشنایی و سعادت دست یابد، چه دلیلی دارد که بخواهد درباره سایه و تاریکی صحبت کند، هنگامی که نور و روشنایی در دسترس اوست؟
هوش مصنوعی: پادشاهی به قدرت و جاودانگی خداوند وابسته است و خداوند است که سلطنت را برقرار می‌سازد.
هوش مصنوعی: هر کسی که به مقام یا موقعیت بالایی برسد، ممکن است به سرعت به پایین سقوط کند و کسی که در حال افتادن است، به حمایت و کمک دیگران نیاز خواهد داشت.
هوش مصنوعی: با آدم‌های خوب، کارهای خوب و پسندیده انجام می‌داد و در مقابل، با آدم‌های بد هم همانطور که شایسته‌ی خودشان بود، رفتار می‌کرد.
هوش مصنوعی: تیغ از یک سو به شدت و خشونت حمله می‌کند، و از سوی دیگر، دوستی و محبت را به خوبی ترویج می‌دهد.
هوش مصنوعی: در این بیت، صحبت از کسی است که با محبت و مهربانی‌اش دل‌های پژمرده و غمگین را تسکین می‌دهد، اما در عین حال افراد سخت‌دل و بی‌احساس را با قدرت و استحکامش در مسیر خود نگه می‌دارد. این شخص هم دلپذیر و هم قوی است، به گونه‌ای که می‌تواند بر روی افرادی که به راحتی تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند، تأثیر بگذارد.
هوش مصنوعی: آنها با هم به سوارکاری پرداختند و بر کمرهای خود سلاح‌های جنگی را به خوبی بستند.
هوش مصنوعی: امروز پس از سال‌ها، همه مردم نام او را بر زبان می‌آورند و درباره‌اش صحبت می‌کنند.
هوش مصنوعی: با وجود اینکه خداوند از میان زمان و جهان، این دنیا را آفرید و آن را به او بخشید،
«ما زاغ البصر وما طغى» سوره نجم آیه ۱۷، اشارت است به شب معراج که رسول اکرم به هیچ جانب ننگریست و تنها متوجه حضرت حق بود.
هوش مصنوعی: قضا و قدر الهی به مدت هفصد هزار سال برای مردم تعیین شده، ولی برای آنانی که به اراده و خواست او عمل می‌کنند، این مدت به هفت سال کاهش می‌یابد.
هوش مصنوعی: می‌تواند به این صورت بیان شود: کسانی که به خدمت و بندگی مشغولند، با نگاهی خنک و دل آرام در مسیر عبودیت و اطاعت قدم می‌گذارند. آنها در این راه خود را به بندگی و ادب آراسته‌اند.
هوش مصنوعی: برای انتخاب چهار دوست، به اصل و فرع آنها دقت کن، همانطور که دیوارهای گنجینه‌ای به نام شرع را برپا می‌دارند.
هوش مصنوعی: نور بصیرت او از آفرینش خداوند است، که بر آفرینش او نیز آفرین می‌گوید.
هوش مصنوعی: با چنین روح و جانی که هر لحظه از زمین تا آسمان به او کمک می‌شود، تنها یک جسم است.
هوش مصنوعی: این جسد از روح و زندگی سرشار است، همه چیز در اطراف او به اوج قدرت و عظمت خود رسیده و او مانند سلیمان است.
هوش مصنوعی: نفَس آن شخص مانند بویی خوش و خوشایند در فضا پخش می‌شود، به طوری که لطافت و شیرینی‌اش از میوه تازه‌ای که از درخت نخل رسیده است، بیشتر است.
هوش مصنوعی: معجزه باعث می‌شود که خار خشک به میوه تر تبدیل شود و در عین حال، دشمنی که به مانند خار است، به میوه تبدیل نشود. این وضعیت باعث شگفتی است!
هوش مصنوعی: ناخن او مانند سیب ماه را به دو نیم کرده و در دستش نگه داشته است.
هوش مصنوعی: اگر نگران قطع کردن سیب باشی، ناخن های روشن آن را به دو نیم می‌کند.
هوش مصنوعی: خداوندی که خالق است، او را آفرینش بخشید و انتخابش کرد. این نشان می‌دهد که او نیز خود انتخاب‌کننده است.
بیش از گستره آسمان بر گزیننده و گزیده درود بادا
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.