این سه علمست اصل و این سه منبع است

هرچه بگذشتی ازین لاینفع است

گر بدانی کاین کدامین منبع است

قصهٔ بی یبصر و بی یسمع است

دل ز انعامت، مها، با التفاتی قانع است

دیده در ماهی اگر بیند، رخت خوش طالع است

گر برفت از شوق رویت دل ز دستم، باک نیست

دل برفت و جان برفت و عقل و دین خوش قانع است

نقطه خالش به رخ منشور حسن است و نشانست

[...]

دیده در عمری ز رویت با خیالی فائع است

عمر کان بگذشت بی روی نو عمری ضابع است

جان که رفت از پیش ما خواهد به آن لب باز گشت

چون به اصل خویش هر چیزی که بینی راجع است

نقطه خال و خطت آبات حسنند و جمال

[...]

هر درختی که نه بارش ورع است

رسته از دانه حرص و طمع است

به صنع از تو گر طعنه‌ای راجع است

به تحقیق آن طعنه بر صانع است

شمعی که گرم خشم تر از برق لامع است

گر عالمی به جور بسوزد چه مانع است

برگشته است ماه من از مهر من دگر

بازم مگر ستاره اقبال راجع است

با مرغ روح خویش خوشم زانکه چون هما

[...]

آری آری جزو کل را تابع است

وین نسق در جزو از کل شایع است

گرچه بر وی اسمها لاواقع است

سوی وی مجموع اسما راجع است

لیک‌ براین‌ جمله‌ علمت‌ جامع‌ است‌

سوی جمعت‌ جمله‌ اسماء راجع‌ است

هرکه‌ جانش‌ بر گناهی‌ قانع‌ است‌

با وجود تو چو من‌ بی ‌طالع‌ است‌

نسبت ظلم اندر اینجا موقع است

ظلم، وضع شیء به غیر موضع است

این بود ظلمی که بر ناموضع است

طاعت او برخلاف واقع است

سر وسطا پس به نقطه راجع است

کو همه اطراف خود را جامع است

یعنی آن مالی که بر وی راجع است

میرسد بر والدین این شایع است

گفت کبود کز منت نک مانع است

گفت آن بیننده ای کو سامع است

زآنکه قحطی نیز اینجا شایع است

میتوان داد ار به اندک قانع است

هر چه بیند جمله عین واقع است

در سلوک و سیر خود بی مانع است

این زمان علم فصاحت شایع است

وین کلام اندر فصاحت جامع است

لیک بر سرّ صفی بس لامع است

که مطابق این بیان با واقع است