با علم فتح دران راه دور

سایه فشان شد بحد« کنت پور»

خان جهان ، حاتم مفلس نواز

گشت باقطاع «اودهٔ» سرفراز

از کف جود و کرم حق شناس

[...]

من ز پی شرم خداوند خویش

رفته ز جای خود و پیوند خویش

مادر من پیرزن سبحه سنج

مانده به دهلی ز فراقم به رنج

روز و شب از دوری من بی‌قرار

[...]

بعد دو روزی که رسیدم ز راه

زآمدنم زود خبر شد به شاه

حاجبی آمد بشتابندگی

داد نویدم به صف بندگی

شه چو در چیدهٔ من دیده تر

[...]

از درشه با همه شرمندگی

آمدم اندر وطن بندگی

خم شده از بارگهر گردنم

فرض شده خدمت شه کردنم

گوشه گرفتم ورق دل به دست

[...]

گر چه شد از بهر چنین نامه‌ای

داد مرا گرمی هنگامه ای

ناز پی آن شد قلم سحر سنج

کز پی آین مار نشینم به گنج

من که نهادم ز سخن گنج پاک

[...]

گرمی دل نیست چو حاصل مرا

سرد شد از آب سخن دل مرا

تاکی از ین شیوه به ننگی شوم

بی‌غرض آماج خدنگی شوم

تام گدائی کنم اسکندری

[...]

چند گهم بود به دل این خیال

تازه کنم هر صفتی را جمال

بود در اندیشه من چند گاه

کز دل دانندهٔ حکمت پناه

چند صفت گویم و آبش دهم

[...]

آنچه زسر جوش دل نقشبند

معنی نو بود و خیال بلند

موئی به مویش به هنر به بختم

پخته و سنجیده درو ریختم

و صف نه زان گو نه شد از دل برون

[...]

آن که شنا سندهٔ این گوهر ست

گر همه نفرین کندم در خورست

وان که به تقلید نشست اندرین

نشنوم، ار خود کندم آفرین !

لیک اگر پند من آری به گوش

مصلحت آن ست که مانی خموش

چل شد و درین جهت آمد نشست

پیش مبین بیش که افتی به شست

تو بت توبه‌ست ، گرانی مکن

[...]

ور هوس مثنوی‌ات در دل است

حل کنم این بر تو که بس مشکل است

وز روشی کز تو نیاید‌ مرو

گفت بَدَم مشنو و نیکو شنو

نظم «‌نظامی‌» به لطافت چو دُر

[...]

ور غزلت یاد جوانی دهد

وز خوشی طبع‌، نشانی دهد

تن‌زن از‌آن هم که کسان گفته‌اند

هر چه تو گویی، به از‌آن گفته‌اند

نوبت سعدی که مبادا کهن

[...]

حمد خداوند سرایم نخست

تا شود این نامه به نامش درست

واجب اول به وجود قدم

نی به وجودیکه بود از عدم

نور فزای بصر دوربین

[...]

من که به حکم تو درین کارگاه

از عدم این سو ، زده‌ام بارگاه

به که چو آوردی و بازم بری

هم به سوی خویش فرازم بری

سر مرا چون همه داننده‌ای

[...]

پیش رو کوکبه انبیاء

کوکبش از منزلت کبریاء

از حد ناسوت برون تاخته

بر خط لاهوت وطن ساخته

نور نخستش چو علم بر کشید

[...]

رفته و باز آمده در یک زمان

رفتن و باز آمدنش توأمان

چشم یقینش چو به رحمت فتاد

امت بیچاره نرفتش ز یاد

آب که خود خورد ازان زمزمه

[...]

یافت خبر خسرو مشرق پناه

ناصر حق وارث این تخت گاه

کافسر او را پسر انباز گشت

وین شرف از وری به پسر بازگشت

راندازان جا به «اوده» بادپای

[...]

شه به چنین وقت برآهنگ می

رخش طرب کرد روان پی به پی

باده همی خورد و نمی‌خورد غم

عیش همی کرد و نمی کرد کم

ریخته ساقی می رنگین به جام

[...]

در وسط ماه ربیع نخست

عزم سفر کرد به مشرق درست

کوس عزیمت ز در شهریار

لرزه درآورد بروئین حصار

کوچ سپه کرد، شه از «شهر نو»

[...]

کز پدر اول برسانش سلام

وآخرش آئین دعا کن تمام

کای خلف! از راه مخالف بتاب!

تیغ بیفگن که منم آفتاب!

از پدرم کی رسد این فن به تو

[...]