گنجور

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۱ - فردوسی فرماید

 

به نام خداوند جان و خرد

کزین برتر اندیشه بر نگذرد

خداوند نام و خداوند جای

خداوند روز‌ی ده و رهنمای

خداوند گیهان و گردان سپهر

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۲ - گفتار در ستایش خرد و عقل

 

خرد برتر از هر چه ایزدت داد

ستایش خرد را به از روی داد

خرد رهنما و خرد دلگشای

خرد دست گیرد به هر دو سرای

ازو شادمانی ازو مردمیست

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۳ - گفتار اندر نعت رسول و یاران

 

چه گفت آن خداوند تنزیل وحی

خداوند امر و خداوند نهی

که من شهر علمم علیم درست

درست این سخن گفت پیغمبرست

دو فرزند او نور بیننده را

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۴ - آغاز داستان پادشاهی کیومرث

 

پژوهنده نامه باستان

که از مرزبانان زند داستان

چنین گفت کین تاج و تخت و کلاه

کیومرث آورد کو بود شاه

چو آمد به برج حمل آفتاب

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۵ - کیومرث

 

بپوشید تن را به چرم پلنگ

که جوشن نبد آنگه آمین جنگ

پذیره شدش اهرمن جنگجوی

سپه را چو روی اندر آمد به روی

سیامک بیامد برهنه تنا

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۶ - سیامک

 

جهان سر به سر خون فشان است و بس

نماند بد و نیک بر هیچ‌کس

چو آخر به دشمن بباید سپرد

همه رنج‌ها باد باید شمرد

جهان‌دار هوشنگ با رای و داد

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۷ - در پادشاهی نشستن هوشنگ به جای پدر

 

بگشت از برش چرخ سالی چهل

پر از هوش مغز و پر از داد دل

چو بنشست بر جایگاه مهی

چنین گفت بر تخت شاهنشهی

که بر هفت کشور منم پادشاه

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۸ - گفتار در بیان پادشاهی طهمورث می‌فرماید و از حالات او

 

زمانه ندادش زمانی درنگ

شد آن روز هوشنگ و آن فرهنگ

نپیوست خواهد جهان با تو مهر

نه نیز آشکارا نمایدت چهر

پسر بد مر او را یکی هوشمند

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۹ - به پادشاهی نشستن جمشید در ایران

 

کمربسته با فر شاهنشهی

جهان سر به سر گشته او را رهی

زمانه برآسود ازو داوری

به فرمان او مرغ و دیو و پری

جهان را فزوده به او آبروی

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۱۰ - بر تخت نشستن ضحاک در ایران زمین

 

یکی مرد بود اندر آن روزگار

ز دشت سواران نیزه گذار

گرانمایه هم شاه و هم نیک‌مرد

ز ترس جهاندار با باد و سرد

همان گاودوشان به فرمان‌بری

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۱۱ - ضحاک

 

چه باید پدر را پسر چون تو بود

یکی پندت از من بباید شنود

زمانه برین خواجه سالخورد

همی دیر ماند تو اندر نبرد

بگیر این سر نامور گاه او

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۱۲ - در پادشاهی ضحاک و مآل و احوال وی گوید

 

چو ضحاک برتخت شد شهریار

برو سالیان انجمن شد هزار

سراسر زمانه بدو گشت باز

برآمد برین روزگار دراز

نهان گشت آئین فرزانگان

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۱۳ - خواب دیدن ضحاک و تعبیر جستن از موبدان

 

در ایوان شاهی شب تیره باز

به خواب اندرون بود با ارنواز

چنان دید کز شاخ شاهنشهان

سه جنگی پدید آمد از ناگهان

دو مهتر یکی کهتر اندر میان

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۱۴ - در وجود آمدن فریدون و احوال آن

 

ببالید برسان سرو سهی

همی تافت زو فر شاهنشهی

جهان جوی با فر جمشید بود

به کردار تابنده خورشید بود

جهان را چو باران به بایستگی

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۱۵ - آغاز کتاب سام‌نامه - از گفتار افصح‌المتکلمین خواجوی کرمانی رحمه‌الله علیه

 

کنم ابتدا از خداوند یاد

که هر مشکلی را بود او گشاد

کنون روی در روی جام آورم

یکی قصه از کار سام آورم

زبان را چو خلخال زرین کنم

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۱۶ - گفتار در متولد شدن سام نریمان از بطن دختر پادشاه بلخ

 

به باغی یکی روز در پای سرو

شنیدم چنین داستان از تذرو

که با قمری این ساز زد در نوا

که عشق پری‌دخت دارم هوا

چنین گفت مؤبد مرین داستان

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۱۷ - رفتن سام نریمان به شکار و دیدن گور را

 

چو سام از فراز سمند سیاه

چو بر تیره‌گون شب فروزنده ماه

بیفکند جنگی دو شیر ژیان

ز گور و ز آهو و ببر بیان

قضا را برآمد یکی تیره گرد

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۱۸ - رسیدن سام به سر منزل عالم افروز

 

چنان تا به گاه سپیده براند

که مه در رکابش پیاده بماند

دم صبح بر جویباری رسید

به خرم لب کشت‌زاری رسید

همه سبزه دید و گل یاسمن

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۱۹ - رسیدن سام به ایوان و دیدن صورت پری‌دخت را

 

روان گشته با آن پریچهره ماه

تماشاکنان اندر آن بارگاه

به ناگه به کاخی رسید از قضا

چو بستان جنت خوش و دلگشا

نهاده در ایوانش تختی ز زر

[...]

خواجوی کرمانی
 

خواجوی کرمانی » سام نامه - سراینده نامعلوم منسوب به خواجو » بخش ۲۰ - سخن گفتن سروش در گوش سام

 

به گوشش فرو گفت فرخ سروش

که از دست دادی دل و عقل و هوش

که گفتت به هر صورتی سر درآر

تصور کن از نقش صورت نگار

هر آن کو به دل صورت اندیش نیست

[...]

خواجوی کرمانی
 
 
۱
۲
۳
۹۲