ای سنایی! ز جسم و جان تا چند؟

برگذر زین دو بی‌نوا در بند

از پیِ چشم‌زخمِ خوش‌چشمی

هر دو را خوش بسوز همچو سپند

چه کنی تو ز آب و آتش یاد

[...]

این ابلهان که بی‌ سببی دشمن منند

بس بُلفضول و یافه‌درای و زَنَخ زنند

اندر مصاف مردی، در شرط شرع و دین

چون خنثی و مخنث نه مرد و نه زنند

مانند نقش رسمی بی‌ اصل و معنیند

[...]

نقاش که بر نقش تو پرگار افگند

فرمود که تا سجده برندت یک چند

چون نقش تمام گشت ای سرو بلند

می‌خواند «وان یکاد» و می‌سوخت سپند

نه چو یعقوب‌گم شدت فرزند

که بریدی زخرمی پیوند

بیش ازین بر بروت خویش مخند

همچو مردان بیا میان بربند

چه کنی عیش با زن و فرزند؟

ببر از جمله دل‌، بدو پیوند!

در جهانی دهان ز خنده ببند

چون برستی ز هول حشر، بخند

فرخ آن کو دل از جهان برکند

ببرید از جهانیان پیوند

پایه بسیار سوی بام بلند

تو به یک پایه چون شوی خرسند

نه چو ادریس پوستین بفکند

درِ فردوس را ندید به بند

او تو را راعی و تو گرگ پسند

او ترا داعی و تو حاجتمند

چه زیان باشد ار ز بیم گزند

نیکوان را فدی شوی چو سپند

مرد گرد نهاد خود نتند

شیر صندوق خویش خود شکند

آن چنان مهر کو کند پیوند

مادران را کجاست بر فرزند

مرد عالی همم نخواهد بند

سگ بود سگ به لقمه‌ای خرسند

صورت و وصف و عین درمانند

آن رحم این مشیمه آن فرزند

رو به کتّاب انبیا یک چند

بر خود این جهل و این ستم مپسند

می‌دهد مر ترا به رحمت پند

به خودت می‌کشد به لطف کمند

تو چراغی به پیشِ مهرِ بلند

جان همی ده چنو و خوش می‌خند

این به تلقین هرزه‌ای در بند

وآن به تخییل بیهده خرسند