... پیش تو بر کناره خوش بانگ پاتره

تو خفته ای خوش ای پسر و چرخ و روز و شب

همواره می کنند ببالینت پنگره ...

... هم به تو مالد فلک تو را که ندارد

جز که ز عمر تو چرخ برشده ماله

نالش او را کشید مادر و فرزند ...

... حلقه کمند گشت زه پیرهنت

چون کرد بر تو چرخ کمان را به زه

تو نرم شو چو گشت زمانه درشت ...

... ز دانش نردبانی ساز و برشو

بر این پیروزه چرخ پر نگینه

وز این بدخو ببر از پیش آنک او ...

... هرچند کارمیده و بر جایی

زیر کبود چرخ بی آسایش

هرگز گمان مبر که بیاسایی ...

... هم بگذرد این مدت شماری

زی لابه و زاریت ننگرد چرخ

هرچند که لابه کنی و زاری ...

... نور از مه و زافتاب رخشانی

وز چرخ ستارگان فرو ریزند

چون برگ رزان به باد آبانی ...

... مه را نشود جلالت ماهی

کاین چرخ بسی ربود شاهان را

ناگاه ز گه چو ترک خرگاهی ...

... بیهوده درای و سست رایی

وین چرخ که ش ایچ خود بقا نیست

تو بر طمع بقا چرایی

گر می به خرد درست مانده است

این بر شده چرخ آسیایی

هر کو به خرد بقا نیابد ...

... چه افشانی همی بی بر چناری

شکار خویش کردت چرخ و نامد

به دستت جز پشیمانی شکاری ...

... سوی جنت سخن دان را جوازی

به دین بر چرخ دانش آفتابی

به دانش حله دین را طرازی ...

... خالی از نعمت وز ضیعت و دهقانی

برده این چرخ جفا پیشه به بیدادی

از دلش راحت وز تنش تن آسانی ...

گر خرد را بر سر هشیار خویش افسر کنی

سخت زود از چرخ گردان ای پسر سر بر کنی

دیگرت گشته است حال تن ز گشت روزگار ...

... سوی یزدان مان همی مر عقل را رهبر کنی

نیست نیک اختر کسی که ش چرخ نیک اختر کند

بلکه نیک اختر شود هر که ش تو نیک اختر کنی ...

... شاد چرایی که نه در گلشنی

چرخ همی خرد بخواهدت کوفت

خردتر از سرمه گر از آهنی ...

... گر روی به آل پیمبر آری

از چاه برآیی به چرخ عالی

قارون شوی ار چند در سؤالی ...

... یا هزاران شمع در پنگان از میناستی

باغ اگر بر چرخ بودی لاله بودی مشتری

چرخ اگر در باغ بودی گلبنش جوزاستی

از گل سوری ندانستی کسی عیوق را ...

... ماه نو چون زورق زرین نگشتی هر مهی

گر نه این گردنده چرخ نیلگون دریاستی

نیست این دریا بل این پرده بهشت خرم است ...

... کاین همانا ساخته کرده ز بهر ماستی

روزگار و چرخ و انجم سر به سر بازیستی

گرنه این روز دراز دهر را فرداستی ...

... گر نه نفس مردمی از کل خویش اجزاستی

چرخ می گوید به گشتن ها که من می بگذرم

جز همین چیزی نگفتی گر چو ما گویاستی ...

پیشه این چرخ چیست مفتعلی

نایدش از خلق شرم و نه خجلی ...

... اگر مر علم و طاعت را تو جان و تن نپردازی

همی این چرخ بی انجام عمرت را بینجامد

پس اکنون گر تو کار دین نیاغازی کی آغازی ...

... چونکه تو او را ز دل برون نهلی

سنگ تو از گشت چرخ گشت چو گل

کی نگرد سوی تو کنون چگلی ...

... چون گشت به دانش تمام آنگه

گردن دهدش چرخ و دهر داهی

دانش نبود آنکه پیش شاهان ...

... پندی بده ای حجت خراسان

روشن که تو بر چرخ فضل ماهی

هرچند که از دهر با سفاهت ...