پیشهٔ این چرخ چیست؟ مفتعلی
نایدش از خلق شرم و نه خجلی
یک هنرستش که عیب او ببرد
آنکه زوالی است فعلش و بدلی
صبر کنم با جهان ازانکه همی
کار نیاید نکو به تنگ دلی
از تو جهان رنج خویش چون گسلد
چون تو ازو طمع خود نمی‌گسلی؟
از پی نان آب‌روی خویش مبر
آب بکار آیدت کز آب و گلی
گرچه گلی تو چو آب‌روی بود
تو نه گلی بل طری و تازه گلی
گرت نباید بد و بلا و خلل
عادت کن بی بدی و بی خللی
گرت مراد است کز عدول بوی
دست بکش از دروغ و مفتعلی
فعل علی و محمد ار نکنی
خیره چه گوئی محمدی و علی؟
جلدی و مردی همی پدید کنی
تنگ دل و غمگنی و بی‌عملی
تا چو شبه گیسوان فرو نهلد
کی‌رهد ای خواجه کل ز ننگ کلی
چونکه نه مشغول کار خویش بوی؟
باد عمل چون ز سر برون نهلی؟
غافلی اندر نماز و چشم به در،
پیش شه از بیم دست در بغلی
پست نشستی تو و ز بی‌خردی
نیستی آگه که در ره اجلی
آتش و چیز حرام هر دو یکی است
خالد گفت از محمد النحلی
آتش بی‌شک به جانت در نشلد
چون تو به چیز حرام در نشلی
از قبل خشک ریش با همگان
روز و شب اندر خصومت و جدلی
سیم نباشدت اگر برون نکنی
مال یتیم از کف وصی و ولی
بی‌عسل و روغن است نانت و خوان
تا نستانی جهود را عسلی
بانگ به ابر اندرون و خانه تهی
تو به مثل مردمی نه‌ای، دهلی
نه ز خداوند توبه جوئی و نه
هیچ بخواهی ز بندگان بحلی
وای تو گر وعدهٔ خدای حق است،
ای عصی، و نیست این جهان ازلی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به نقد و بررسی رفتارهای نادرست و ریاکارانه افراد می‌پردازد. او به کسانی که به دور از صداقت و حقیقت زندگی می‌کنند، هشدار می‌دهد و از آنها می‌خواهد که از دروغ و فریب دوری کنند. شاعر به انسان‌ها توصیه می‌کند که به جای تمرکز بر ظواهر و دنیای مادی، به اعمال نیکو و درست بپردازند. او همچنین تأکید می‌کند که زندگی با دلتنگی و غم به جایی نخواهد رسید و باید در پی اصلاح نفس و عمل بود. او به این نکته می‌رسد که با اعمال بد و بی‌عملی، انسان خود را در آتش عذاب قرار می‌دهد. در نهایت، شاعر هشدار می‌دهد که زندگی حقیقی در پی رضای خداوند و دوری از گناه است و باید از هرگونه عوام‌فریبی پرهیز کرد.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که کسی که به کار و حرفه‌اش مشغول است، باید از ناتوانی یا کمبود خود خجالت نکشد و به آن افتخار کند. در واقع، این عبارت بر اهمیت کار و تلاش در زندگی تأکید دارد و نشان می‌دهد که نباید از قضاوت‌های دیگران بترسیم.
هوش مصنوعی: یک هنرمند واقعی کسی است که بتواند عیب‌های خود را برطرف کند، زیرا عمل او دچار زوال و تغییر نخواهد شد.
هوش مصنوعی: می‌خواهم صبر و تحمل پیشه کنم با دنیایی که به خاطر دل تنگم، کار خوب و پسندیده‌ای انجام نمی‌شود.
هوش مصنوعی: چرا باید جهان از رنج‌های تو رها شود، در حالی که تو از خواسته‌های خود دست نمی‌کشی؟
هوش مصنوعی: برای کسب روزی و حفظ آبرو باید تلاش کنی، زیرا آب و گل به خودی خود سودی نخواهند داشت.
هوش مصنوعی: با اینکه تو همچون گل زیبایی، اما تو فقط یک گل نیستی بلکه طراوت و شادابی خاصی داری.
هوش مصنوعی: اگر نمی‌خواهی دچار مشکلات و آسیب‌ها شوی، باید عادت‌های نیکو را پیشه کنی و از بدی‌ها و نواقص دوری کنی.
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی به آرزویت برسی، از دروغ و نیرنگ دوری کن و خود را از آنها کنار بکش.
هوش مصنوعی: اگر اعمال و رفتار علی و محمد را انجام ندهی، با چه دلیلی می‌توانی خود را پیرو آنها بخوانی؟
هوش مصنوعی: با شتاب و تلاش، کارهایی انجام می‌دهی، اما این کارها به دل تنگی، اندوه و بی‌عملی منجر می‌شود.
هوش مصنوعی: چو گیسوانش بر تنش بیفتد، آیا این موضوع تو را از شرم و ننگ باز می‌دارد ای سرور؟
هوش مصنوعی: چرا در کار خود مشغول نیستی؟ وقتی که عمل و کار نیک را کنار بگذاری، چگونه از سر خود برمی‌داری؟
هوش مصنوعی: در حالت غفلت و ناآگاهی نماز می‌خوانی و در عین حال منتظر کسی هستی که از او می‌ترسی، طوری که به خودت می‌لرزی و از ترس دستت را در آغوش پنهان کرده‌ای.
هوش مصنوعی: تو در جایی نشسته‌ای و به دلیل بی‌خودیت، آگاه نیستی که در مسیر پایان عمر قرار داری.
هوش مصنوعی: آتش و چیزهای ممنوع هر دو یکسان هستند. خالد از محمد النحلی این را گفته است.
هوش مصنوعی: اگر تو به کارهای نادرست و حرام روی بیاوری، بی‌تردید عذاب و عواقب آن به جانت خواهد رسید.
هوش مصنوعی: از گذشته، خشکی و بی‌حالتی ریش باعث شده که با همه روز و شب در نزاع و بحث باشم.
هوش مصنوعی: اگر تو طلا و جواهر نباشی، پس چرا از دست وصی و ولی حق یتیم، مال او را بیرون نمی‌کشی؟
هوش مصنوعی: نان و سفره‌ات بی‌عسل و روغن است تا زمانی که به فکر نگیری و از کسی که یهودی است، عسل نگیری.
هوش مصنوعی: صدای تو در ابر جا مانده و خانه‌ات خالی است، به مانند مردمی نیستی، ای دهلی.
هوش مصنوعی: نه از خداوند طلب بخشش کن و نه از مخلوقین چیزی بخواه.
هوش مصنوعی: اگر وعدهٔ خداوند راست باشد، ای نافرمان، پس این جهان جاودان نیست و فانی است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ای به خطاها بصیر و جلد وملی
نایدت از کار خویش، خود خجلی
هیچ نیابی مرا ز پند و قران
وز غزل و می به طبع در بشلی
حاصل ناید به جسم و جان تو در
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.