هر که با یار آشنا شد گو ز خود بیگانه باش
تکیه بر هستی مکن در نیستی مردانه باش
کی بود جای ملک در خانهٔ صورت پرست
رو چو صورت محو کردی با ملک همخانه باش
پاک چشمان را ز روی خوب دیدن منع نیست
سجده کایزد را بود گو سجده گه بتخانه باش
گر مرید صورتی در صومعه زنار بند
ور مرائی نیستی در میکده فرزانه باش
خانه آبادان درون باید نه بیرون پر نگار
مرد عارف اندرون را گو برون دیوانه باش
عاشقی بر خویشتن چون پیله گرد خویش تن
ور نه بر خود عاشقی جانباز چون پروانه باش
سعدیا قدری ندارد طمطراق خواجگی
چون گهر در سنگ زی چون گنج در ویرانه باش
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به موضوع عشق و عرفان پرداخته و به ما می‌آموزد که باید نسبت به دنیا و مادیات بی‌اعتنا باشیم. شاعر از ما می‌خواهد که وقتی به یار و معشوقی آگاه می‌شویم، از خودبیگانگی رهایی یابیم و به حقیقت وجودی خود نزدیک‌تر شویم. او تأکید می‌کند که زیبایی ظاهری و مادیات ارزشی ندارند و باید به درون و باطن خود توجه کنیم. همچنین، زندگی عارفانه را بر زندگی ظاهری ترجیح می‌دهد و مراوده با معشوق واقعی را مهم‌تر از وابستگی به اشکال ظاهری می‌داند. در نهایت، شاعر به این نکته می‌پردازد که درون انسان، مهم‌تر از ظاهر و ظواهر است و گرچه مقام و ثروت ممکن است جذاب به نظر برسند، اما ارزش واقعی در عمق و معنای درونی است.
هوش مصنوعی: کسی که با دوست واقعی آشنا شد، باید از خود غافل باشد و تکیه بر وجود خودش نکند. در شرایط عدم وجود و سختی‌ها باید با شجاعت و مردانگی رفتار کند.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که وقتی تصویر و ظاهری را در ذهن خود محو و ناپدید می‌کنی، دیگر جایی برای ملکات و صفات روحانی نمی‌ماند. به عبارتی، اگر به ظواهر دنیوی وابسته باشی، وجود ملکوتی و معنوی در قلب و جانت جایی نخواهد داشت. در واقع، می‌گوید که به جای توجه به ظاهر، باید به باطن و معانی عمیق‌تر زندگی پرداخت.
هوش مصنوعی: چشمان پاک می‌توانند زیبایی را ببینند و در برابر آن سجده کنند. درود بر کسی که چنین سجده‌ای را با کمال احترام در مقابل معشوق، حتی در مکان‌هایی که بتخانه نامیده می‌شوند، انجام می‌دهد.
هوش مصنوعی: اگر پیرو فردی هستی که در صومعه هستند، به او وابسته باش و اگر در میکده نیستی، پس به عنوان یک حکیم در آنجا رفتار کن.
هوش مصنوعی: برای آباد کردن یک خانه، باید درون آن را پر از زیبایی و صفا کنیم، نه اینکه به ظاهر و بیرون آن توجه کنیم. آن عارف واقعی که در دل خود به آرامش و معرفت رسیده، باید درون خود را خوب بسازد و در عین حال در دنیا به گونه‌ای دیوانه‌وار رفتار کند.
هوش مصنوعی: عاشق شدن به خودت مثل پیله‌ای است که دور خودش را بافته، اما اگر عاشق واقعی هستی، باید مثل پروانه‌ای باشید که به خاطر عشقش جان را فدای دیگران می‌کند.
هوش مصنوعی: سعدی جان، نمی‌تواند کسی که در مقام بلند و بزرگ است، ارزش و قیمتی بیش از گوهر در سنگ یا گنج در خانه خراب داشته باشد. پس بهتر است که در جای خود، ساده و وارسته زندگی کنی و در معنای خودت غنا داشته باشی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
گر ز کوی عاشقانی، تا عدم هم خانه باش
خویش خوش رویان شدی، با خویشتن بیگانه باش
گه سرای خاص را، چون عامیان دهلیز کن
گه زبان عام را، چون خاصگان خانه باش
هر که را بر کوش زنجیری بود دیوانه شو
[...]
ساقیا بی‌گه رسیدی می بده مردانه باش
ساقی دیوانگانی همچو می دیوانه باش
سر به سر پر کن قدح را موی را گنجا مده
وان کز این میدان بترسد گو برو در خانه باش
چون ز خود بیگانه گشتی رو یگانه مطلقی
[...]
مرد این میدان نه‌ای همچون زنان در خانه باش
ور سوی میدان مردان می‌روی مردانه باش
هرکجا ماهی ببینی خرمن خود را بسوز
هرکجا شمعی ببینی پیش او پروانه باش
یوسف ار دستت دهد گو باش در زندان مقیم
[...]
طاعت پیر مغان کن وز همه بیگانه باش
اول از میخانه بودی آخر از بتخانه باش
کشتگان عشق، می از کاسه سر می خورند
چون که سر را خاک خواهد خورد گو پیمانه باش
کاذبی در عشق، اگر خاکسترت گردد خموش
[...]
روشناسِ اهلِ مشرب چون درِ میخانه باش
آشناتر با می از خطِ لبِ پیمانه باش
دیده‌بانی را به بلبل داد آخر باغبان
چشمِ بدبینی ببند و چشمِ صاحب خانه باش
در غبارِ خط نهان شد خال، رحمی پیش گیر
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۱۲ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.