تا بود بار غمت بر دل بیهوش مرا
سوز عشقت ننشاند ز جگر جوش مرا
نگذرد یاد گل و سنبلم اندر خاطر
تا به خاطر بود آن زلف و بناگوش مرا
شربتی تلختر از زهر فراقت باید
تا کند لذت وصل تو فراموش مرا
هر شبم با غم هجران تو سر بر بالین
روزی ار با تو نشد دست در آغوش مرا
بی دهان تو اگر صد قدح نوش دهند
به دهان تو که زهر آید از آن نوش مرا
سعدی اندر کف جلاد غمت میگوید
بندهام بنده به کشتن ده و مفروش مرا
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این شعر از درد و غم عشق خود سخن میگوید. او بیان میکند که تا زمانی که یاد و محبت معشوق در دلش هست، این غم او را رنج میدهد. هرگز نمیتواند یاد گل و زیبایی معشوقش را فراموش کند و حتی طعم تلخ جدایی او را نیز نمیتواند تحمل کند. خواب شبهایش با یاد هجران معشوق پر شده و اگرچه شاید دیگران به او نوشیدنیهایی دهند، ولی هیچ چیز نمیتواند جانش را از عشق معشوق سیراب کند. در نهایت، شاعر به شدت وابستگیاش به معشوق را نشان میدهد و میگوید که با وجود تمام دردها، او هنوز هم بنده عشق اوست و همانطور که جلاد غم اوست، نمیتواند آن را ترک کند.
تا غم تو به سان باری بر دل بی قرار و شیفتهٔ من سنگینی می کند ، سوزِ عشق تو جگر مرا از جوش نمی اندازد . [ هوش = خرد ، آگاهی ، روح / بی هوش = از خود بی خود ، دیوانه ، مدهوش (لغت نامه) / در این بیت غم به بار تشبیه شده است ] - منبع : شرح غزلهای سعدی
تا زمانی که تصویری از آن زلف و بناگوش در ذهنم باقی است ، به یادِ گل و سنبل نمی افتم . [ گل = گل سرخ / سنبل = در لغت به معنی خوشهٔ جو ، گندم و مانند آ ن است ، و نیز نام گیاهی است از تیرهٔ سوسنی ها با جام و کاسهٔ رنگین و دارای گل های بنفش خوشه ای . چون زود گل می دهد و گلش زیبا ، خوش رنگ و خوشبوست ، مرد توجه است و جزو گیاهان مرغوب زینتی است . برگ های سنبل دراز و نوک تیز است و گل های آن به شکل خوشه های بلند ، به هم فشرده ، معطر و به رنگ های قرمز ، آبی ، ارغوانی ، سفید و زرد است . شاعران زلف معشوق را به سنبل و خطّ یار را به سنبلِ تر تشبیه کرده اند . ( گل و گیاه در ادبیات منظوم فارسی ) / خاطر = فکر و اندیشه ، دل / بناگوش = نرمه و پسِ گوش عذار و صورت ] - منبع : شرح غزلهای سعدی
برای آنکه بتوانم لذّتِ وصلِ تو را از خاطرم ببرم ، نوشیدنی ای تلخ تر از فراقِ چون زهرت باید به کام رسد . یعنی زهرِ فراقت موجب نمی شود که تو را فراموش کنم . [ شربت = در عربی به معنی مقداری از نوشیدنی که به یک بار نوشیده شود ، و در زبان فارسی به معنی آب میوه و عصارهٔ آنکه با قند ، شکر یا عسل پخته و قوام آورده باشند / فراموش کند = از یاد ببرد ، از خاطر بزداید / در این بیت فراق به زهر تشبیه شده است ] - منبع : شرح غزلهای سعدی
اگر هیچ روزی نتوانم تو را در آغوش گیرم ، مانعی ندارد . زیرا شب ها با غم تو سر بر بالین می نهم . - منبع : شرح غزلهای سعدی
بی دهان تو که سرچشمهٔ نوش است ، اگر صد کاسهٔ عسل به من بدهند . سوگند به دهانت که آن عسل ها که آن عسل ها در نظرِ من زهری کشنده خواهد بود . [ قدح = جام و پیالهٔ شراب / نوش = شهد و عسل ،، هر چیز شیرین / به دهان تو = قسم به دهان تو ] - منبع : شرح غزلهای سعدی
سعدی که در دستِ جلادِ غم تو اسیر است ، می گوید : من بندهٔ توام . بنده ات را بکش . اما او را به دیگری مفروش . [ در این بیت غم به جلاد تشبیه شده است ] - منبع : شرح غزلهای سعدی
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
گر چه کردی تو به یک بار فراموش مرا
نرود یاد تو از خاطر مدهوش مرا
از خدا دولت وصلت به دعا می خواهم
تا کشی رغم بداندیش در آغوش مرا
زهر و تریاک و گل و خار به هم بنهادند
[...]
چون می کهنه چه شد گر نبود جوش مرا؟
شور صد بزم بود در لب خاموش مرا
می کشم تهمت سجاده تزویر از خلق
گرچه فرسوده شد از بار سبو دوش مرا
جوش بی تابی من چون دل دریا ذاتی است
[...]
نیست غیر از وصل آبی آتش جوش مرا
مرهمی جز دوست نبود زخم آغوش مرا
بر سرم سودای جانان، بسکه پا افشرده است
باده پرزور نتواند برد هوش مرا
شد ز خامی در سر کار هوس عهد شباب
[...]
خط رخسار تو شبها برد از هوش مرا
پر ز مهتاب شود هاله آغوش مرا
به تماشای تو هرگاه که بی خود گردم
نبض جنباند و فریاد کند گوش مرا
پرده چشم حجاب دل روشن نشود
[...]
تا زند سینه ز صهبای غمت جوش مرا
کی زبان میشود از ذکر تو خاموش مرا
پای تو سر همه آغوشم و پیوسته بود
دست با شاهد عشق تو در آغوش مرا
ساقی عشق سوی میکده با بربط و نی
[...]
معرفی ترانههای دیگر
تا به حال ۱۴ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.