گنجور

منتسب به چند شاعر
 
 
 
جشنوارهٔ رزم‌آوا: نقالی و روایتگری شاهنامه

با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: رباعی
منبع اولیه: محمودرضا رجایی
تعداد ابیات: ۲
خلاصه

هوش مصنوعی: این بیت شاعرانه به تأمل در وضعیت انسان و زندگی اشاره دارد. گردون (آسمان) به قدمت انسان اشاره می‌کند، و جیحون (رود جیحون) یادآور اشک‌ها و غم‌های اوست. دوزخ هم نمادی از رنج‌های بی‌فایده و در عین حال، فردوس نیز نشانی از لحظه‌ای از آسایش و آرامش است. به طور کلی، غم‌ها و شادی‌های زندگی در این اشعار به تصویر کشیده شده‌اند.

برگردان به زبان ساده

# گردون نِگَری ز قدّ‌ِ فرسودهٔ ماست،

جیحون اثری ز اشکِ پالودهٔ ماست،

هوش مصنوعی: آسمان نشانه‌ای از قامت خمیده‌ی ماست و رود جیحون نشانه‌ای از اشک‌های پاک‌شده‌ی ماست.

# دوزخ شَرَری ز رنجِ بیهودهٔ ماست.

فردوس دمی زِ وقتِ آسودهٔ ماست.

هوش مصنوعی: جهنم نتیجه‌ی رنج‌های بی‌فایده‌ای است که ما می‌کشیم، در حالی که بهشت لحظه‌ای است که در زمان آرامش و آسایش ما تجربه می‌شود.
رونوشت متن رونوشت نشانی نمای مشابه کتابهای چاپی (فقط رایانه)
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
خوانش‌ها
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
خوانش‌ها
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
خوانش‌ها
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
رباعی ۱۴۱ به خوانش سهیل قاسمی
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
رباعی ۱۴۲ به خوانش فاطمه زندی
فعال یا غیرفعال‌سازی قفل متن روی خوانش من بخوانم
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
خوانش‌ها
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
منتسب به هر دو سخنور
ابوسعید ابوالخیر
ابوسعید ابوالخیر » رباعیات نقل شده از ابوسعید از دیگر شاعران » رباعی شمارهٔ ۶۵ » بیت ۲

دوزخ شرری ز رنج بیهودهٔ ماست

فردوس دمی ز وقت آسودهٔ ماست

خیام

همین شعر » بیت ۲

دوزخ شَرَری ز رنجِ بیهودهٔ ماست.

فردوس دمی زِ وقتِ آسودهٔ ماست.

چطور یک شعر می‌تواند به چند شاعر منتسب باشد؟
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
خوانش‌ها
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
خوانش‌ها
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
خوانش‌ها
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها

تا به حال ۱۷ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...

امیر در ‫۷ سال و ۷ ماه قبل، شنبه ۴ شهریور ۱۳۹۶، ساعت ۰۹:۳۸ نوشته:

محسن نامجو آهنگی به نام دوزخ با این رباعی خونده که زیباست .

reply flag link

 
امید در ‫۵ سال و ۷ ماه قبل، پنجشنبه ۱۷ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۱۷:۵۸ نوشته:

گر، دون نگری ز قد فرسوده ماست
دون نگری و کوتاه فکری فرسودگی تن را به همراه دارد و بینش کوتاه و رفتار کوته نگرانه است
جیحون اثری ..
بینش درست و نیک بینی قطره ای هست که پنچره ای به پاکی و بزرگی جیحون را برای ما پدیدار می آورد
دوزخ شرری ز رنج بیهوده ماست
فردوس دمی ز وقت آسوده ما است
این مجموع به کنش و واکنش رفتار ما اشاره دارد که بی تردید ریشه آن را باید در قانون پاداش و پاد افره زرتشت یافت
به نظر می‌رسد که خیام با قانون زرتشت کاملا موافق است و در اشعارش از اشا زرتشت استفاده کرده است و در مقابل در موارد زیادی اصول اوستایی را مردود کرده که چند رباعی در این رابطه سروده شده که اصول اوستایی را آشکارا مردود میکند و در مقابل اشعاری دارد که کاملا همسو با قانون اشه است
دیگر گواه این ادعا خدمت خیام به زنده نگه داشتن تقویم ایرانی است که نشان میدهد خیام با ایران باستان آشنایی کامل داشته

reply flag link

 
Nazanin در ‫۱ سال و ۲ ماه قبل، شنبه ۱۴ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۱۸:۳۶ پاسخ داده:

دوست گرامی ، وجهی که شما بیت را نوشته و میخوانید اشتباه است . 

درست آن اینگونه است : 

گردون ، نگری ز قد فرسوده ماست .

یعنی خمیدگی فلک ، نشانی یا مثالی از قامت خمیده ماست.

 

reply flag link

 
بابک بامداد مهر در ‫۴ سال و ۱۰ ماه قبل، پنجشنبه ۱ خرداد ۱۳۹۹، ساعت ۱۲:۱۶ نوشته:

سلام
گردون نگری‌ یعنی اگر به گردون نگاه کنی مثالی از قامت کمان شده وخمیده ماست(چنانکه درادبیات قدیم منحنی بودن فلک و گردون مشهوراست که با کهنسالی آن قرینه است).همانطورکه سیحون نیز مثالی ازاشکهای زلال ماست ودوزخ تشبیهی از شعله های رنج بیهوده ماست و بهشت خیالی از لحظه های آرامش‌ ماست.

reply flag link

 
دکتر محمدحسین بهاری در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۲۲ مهر ۱۴۰۲، ساعت ۱۵:۳۳ پاسخ داده:

درود و مهر

گمان می‌کنیم چنین دیدگاهی را حکیم و فیلسوف بزرگ تالی پورسینا حجة‌الحق عمر، نمی‌توانسته داشته باشد چه رسد که بخواهد با این رباعی ثبت جاویدش کند.

گمان که دون نگری یعنی:

اگر مرا پایین و پست می‌بینی از این است که پیر شده و قدم خمیده است، اما بدان که سالیان سال خون‌جگر خورده‌ام و اشک پالوده ریخته‌ام تا به دانایی برسم. نتیجه هم این که بیهوده گمان نکن پاداپره و پاداش پس از مرگ به تو می‌رسد کما اینکه خداوند فرموده هرچه کنی نیک و بد، از ذزه‌ای هم کمتر باشد همان را خواهی دید.

 

reply flag link

 
Nazanin در ‫۱ سال و ۲ ماه قبل، شنبه ۱۴ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۱۸:۴۰ پاسخ داده:

دوست گرامی ، واژه " نگری " در این بیت به معنی نگریستن نیست بلکه به معنای مثال و نمونه ، چشم انداز و مانند اینهاست . حتی می‌توان گفت کوتاه شده نگاره به معنی نقش، شکل یا تصویر است . 

reply flag link

 
B edaa در ‫۴ سال و ۸ ماه قبل، شنبه ۲۸ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۱۷:۱۶ نوشته:

قد فرسوده ی ما مانند گردون
اشک ما مثل جیحون
رنج بیهوده ما مث اتیش دوزخ
وقت اسوده ی ما مث فردوس

reply flag link

 
احمد نیکو در ‫۴ سال و ۷ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۴ مرداد ۱۳۹۹، ساعت ۲۰:۵۸ نوشته:

دوزخ شرری ز آتش سینه ماست
جنت اثری زین دل گنجینه ماست
فارغ ز بهشت و دوزخ ای دل خوش باش
با درد و غمش که یار دیرینه ماست

رباعی شماره ۶۶ از ابوسعید ابوالخیر (عارف و شاعر قرن چهارم و پنجم)

reply flag link

 
احمد نیکو در ‫۴ سال و ۷ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۴ مرداد ۱۳۹۹، ساعت ۲۱:۰۰ نوشته:

گردون کمری ز عمر فرسوده ماست
دریا اثری ز اشک آلوده ماست
دوزخ شرری ز رنج بیهوده ماست
فردوس دمی ز وقت آسوده ماست

رباعی شماره ۶۵ از ابوسعید ابوالخیر(عارف و شاعر قرن چهارم و پنجم)

reply flag link

 
احمد نیکو در ‫۴ سال و ۶ ماه قبل، یکشنبه ۱۶ شهریور ۱۳۹۹، ساعت ۱۷:۵۰ نوشته:

متن صحیح رباعی:

گردون نِگَری ز قد فرسودهٔ ماست
جیحون اثری ز اشکِ پالودهٔ ماست
دوزخ شَرَری زرنجِ بیهودهٔ ماست
فردوس دمی زِ وقتِ آسودهٔ ماست

reply flag link

 
کیخسرو در ‫۳ سال و ۶ ماه قبل، جمعه ۲ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۱۵:۲۹ نوشته:

نگر. [ ن ِ گ َ ] (اِ) نمونه . انموذج . (فرهنگ فارسی معین ) :
گردون نگری ز عمر فرسوده ٔ ماست
جیحون اثری ز اشک پالوده ٔ ماست .

(منسوب به خیام از فرهنگ فارسی معین ).

reply flag link

 
لهراسب مرادی در ‫۱ سال و ۲ ماه قبل، جمعه ۱۳ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۱۱:۱۷ نوشته:

باسلام درواقع شاعر چرخه ای از وجود آدم نشون داده  که دون نگری  کوته نظری  یا زاویه دید  نگرش و جهان بینی معیوب من که  باعث رنج و فرسودگی تحلیل رفتی بیماری من می‌شود  از طرفی بازتاب 

کلی آن دوزخ و بهشتی ک خلق می‌شود برای آدم 

reply flag link

 
Nadim Najimi در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۶ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۱۰:۵۰ نوشته:

سلام عرض ادب خدمت تک تک شما!

معنی رباعی

گردون نِگَری ز قدّ‌ِ فرسودهٔ ماست:

گردون نِگَری: گردش فلک و آسمان قدّ‌ِ فرسوده: قامت خمیده و فرسوده

معنی: خمیدگی و فرسودگی قامت ما، نشان‌دهنده‌ی گردش و گذر زمان و پیری ماست.

جیحون اثری ز اشکِ پالودهٔ ماست:

جیحون: نام رودی بزرگ در آسیای میانه اشکِ پالوده: اشک زلال و پاک

معنی: رود جیحون، نمادی از اشک‌های زلال و پاک ماست که در طول زندگی ریخته‌ایم.

دوزخ شَرَری ز رنجِ بیهودهٔ ماست:

دوزخ: جهنم شَرَر: جرقه رنجِ بیهوده: رنج و سختی بی‌فایده

معنی: جرقه‌های جهنم، نمادی از رنج و سختی‌های بی‌فایده‌ای است که در زندگی متحمل شده‌ایم.

فردوس دمی زِ وقتِ آسودهٔ ماست:

فردوس: بهشت وقتِ آسوده: زمان آرامش

معنی: بهشت، لحظه‌ای از زمان آرامش و آسودگی ماست.

جمع‌بندی:

این رباعی به گذر زمان، سختی‌های زندگی و آرزوی آرامش می‌پردازد. شاعر می‌گوید که خمیدگی قامت ما نشان‌دهنده‌ی گذر زمان و پیری ماست، اشک‌های ما به عظمت رود جیحون است، رنج‌های ما جرقه‌های جهنم را می‌سازد و تنها آرزوی ما لحظه‌ای آرامش در بهشت است.

 

reply flag link

 
فاتح عبداله‌زاده در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، یکشنبه ۲۹ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۰۱:۰۴ نوشته:

با توجه به مفهوم مصاریع دیگر، احتمالا منظور شاعر نگاه دنیوی انسانها (گردون‌نگری) به دلیل کوتاهی، نقص اندیشه و رنج بیهوده بشر است که ماحصلش فرسوده شدن جسم و روح او در طول تاریخ بوده.

reply flag link

 
akbar rashidi در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، یکشنبه ۲۹ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۲۱:۵۴ نوشته:

بنظر من که  خیلی مفهومش سادست، به این چرخه روزگاربنگری از قامت خمیده ما حاصل شده ودر کنارش جیحون رو همانند میگره که اون هم به این راحتی جیحون نشده و  در حقیقت همین رنجهای بیهوده ای که کشیدی دوزخ تو بوده که در پایان با یک بیت دیگه تکمیلش میکنه:خیلی صریح وساده میگه: دمی که آسوده بگذرانی اون فردوس توست.

reply flag link

 
عباس اشتری در ‫۱۰ ماه قبل، دوشنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۳، ساعت ۰۹:۵۴ نوشته:

رود جیحون اثر کوچکی است از اشکهای ما  ودوزخ با آن شرح و تفصیل در مقابل رنج بیهوده ما مانند جرقه ای است و بهشت نیز لحظه ای از زمان آرامش  دنیوی ما محسوب میشود.

reply flag link

 
nabavar در ‫۸ ماه قبل، چهارشنبه ۲۷ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۰۱:۰۸ پاسخ داده:

آفرین اشتری گرامی

جان مطلب را ادا کردی

reply flag link

 
کوزه در ‫۱۰ ماه قبل، جمعه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۳، ساعت ۲۳:۳۷ نوشته:

انسان با تجربه کردن بالغ می شود.

سختی کشیدن با تجربه کردن متفاوت است.

reply flag link

 
منصور طاهری شاه قریه در ‫۸ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۶ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۲۰:۲۲ نوشته:

سلام من همه کامنت ها رو خوندم ولی هیچکس معنی درست رو نگفت

بنظر من منظور خیام با توجه به ایدولوژی که داشته اینه که

با توجه به مثال هایی که میزنه منظورش اینه که خود انسان و اتفاقاتی ک در درونش میوفته خیلی مهم تر از چیزها و اتفاقاتی هست که در بیرون وجود داره

و در کل به این اشاره داره که خودتو دریاب

در مصرع اول میگه گردون نگری ز قد فرسوده ماست

یعنی گذر عمر ما ک باعث خمیدگی قامتمون میشه خیلی مهم تر از کل گردون هستش و منظور اینه که عمر خودمون رو تباه نکنیم و خوش باشیم

در مصرع بعدی منظور اینه ی قطر اشک خود انسان مهم تر از یک رود آبه

در مصرع بعدی میگه یک لحظه رنج ما از کل دوزخ مهم تره و نباید الکی رنجیده بشیم

و مصرع بعدی میگه اگه یک لحظه خوشحال باشیم از کل بهشت مهم تره

درکل خیام به چیزی که براش ثابت نشده اعتقادی نداره برای همین میگه که حال رو دریاب بقیه چیزها مهم نیست

reply flag link

 
داراب لایقی در ‫۶ ماه قبل، پنجشنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۳، ساعت ۰۱:۲۱ نوشته:

سلام خدمت عزیزان

چرا خیام ما آورده نگفته من؟

همه ما در همه هستی سهیم هستیم.

بنگر کجایی

reply flag link

 
مهرزاد چوپانی در ‫۴ ماه قبل، جمعه ۲۵ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۰۶:۱۵ نوشته:

دوستان با توجه به اینکه خیام یک انسان مسلمان و معتقد به خدا و معاد است باید در تفسیر شعرهاش از نگاه غیرتوحیدی دوری کرد.

دو مصرع دوم دقیقا شرح دو‌مصرع ابتدایی هست و این دو بیت شرحی بر این کلام خداوند است .وَلَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِینَ

الَّذِینَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ 

أُولَٰئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ ۖ وَأُولَٰئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ.

بنا بر وعده ی حتمی خداوند و برای شناخته شدن انسانهای با ارزش و با شخصیت از انسانهای بی جنبه و بی شخصیت همه انسانها در رنج و ابتلا قرار خواهند گرفت اما کسانی که در رنجها توجه به این نکته دارند همه ما مملوک خداهستیم و خدا مالک ماست دیگر در هیچ رنجی خودشون رو نمی بازن و دچار رنج روحی نمیشن بلکه با اعتماد به حکمت و عدالت و فضل خدا تسلیم او می شوند و زمانی که چنین شد خدا نیز رحمت و آرامش خود را بر او نازل می کند و تنها این شخص هدایت یافته واقعی محسوب میشود. دوزخ و جهنم آن روی سکه ی بی صبری و بی قراری ما در دنیا، و بهشت هم آن روی سکه ی صبر و آرامش و توجه ما به خداست. یاعلی

reply flag link

 
مِهتی در ‫۲۶ روز قبل، پنجشنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۳، ساعت ۱۳:۰۹ پاسخ داده:

دوست عزیز کی گفته خیام مسلمون و معتقد به معاد بوده؟
عمر خیام در اکثر رباعیات فعل و انفاعالات دنیا رو زیر سوال میبره و گاها دنیای دیگر رو حتی نادیده میگیره

من هیچ ندانم که مرا آن‌که سرشت

از اهل بهشت کرد یا دوزخ زشت

جامی و بتی و بربطی بر لب کشت

این هرسه مرا نقد و تو را نسیه بهشت

این تنها نمونه ای از این شکل اعتراضات خیامه...

reply flag link

 

برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.