متن گنجور مبتنی بر کتاب‌های چاپی و این کتاب‌ها نیز مبتنی بر نسخه‌های خطی هستند.

آثار بسیاری شاعران و نویسندگان ادب کهن فارسی به شکل منظم و به خط خود آنها به دست ما نرسیده است. مثلاً دیوان حافظ بعد از وفات او توسط دیگران جمع‌آوری شده و گردآورندگان دیوان حافظ غفلتاً بعضی اشعار معاصران حافظ را که او در یادداشتهای خود نسخه‌برداری کرده بوده (شاید به سبب مراوده‌هایی که با آنان داشته) به نام او ثبت کرده‌اند (در این مورد این مقاله را بخوانید) یا کتاب مستقلی از رباعیات خیام تا صدها سال پس از وفات وی وجود نداشته و اشعار او به شکل پراکنده در کتاب‌های مختلف نقل قول شده است. در بعضی موارد هم مثل ابوسعید ابوالخیر اشعاری که او در مناسبتها از دیگران نقل قول می‌کرده در کتابهایی که صدها سال بعد از او نوشته شده اشتباهاً به خود او نسبت داده شده است.

در نهایت کتاب‌ها در گذشته به شکل رونویسی تکثیر می‌شده‌اند و در رونویسی‌ها به دلایل مختلف از جمله افتادگی صفحات مشخص‌کنندهٔ گوینده و نوشته شدن چند کتاب در یک کتاب، اتکا به حافظه در نوشتن اشعار، همنامی شاعران (مثلاً در تاریخ ادبیات ما چند عطار داریم) و اشتباه نسخه‌نویسان در تشخیص نویسندهٔ اصلی، اشعار یک شاعر به اشتباه به نام شاعر دیگر ثبت شده است (به عنوان نمونه برای درج اشعار چند شاعر در یک کتاب، در این نسخهٔ خطی اشعار سلمان ساوجی در وسط صفحه و اشعار حافظ و شاعران دیگر در حاشیه نوشته شده، کافیست در مواردی مانند این صفحاتی که مشخص‌کنندهٔ شروع اشعار یک شاعر است گم شده باشد تا نسخه‌نویسان بعدی تصور کنند این اشعار همگی مال یک شاعر است).

حتی بعضی اشعار به دلیل این که موضوعشان شبیه اشعار یک شاعر خاص مثل خیام بوده به نام آن شاعر نقل شده. می‌توان حدس زد که در مواردی به دلیل آن که موضوع شعری ممکن بوده برای شاعر اصلی مشکل ایجاد کند آن را به نام شاعری کهن‌تر منتشر کرده تا از تبعات آن در امان بماند. غیر از آن در مورد بزرگان افسانه‌سازی و داستان‌پردازی هم شده و بعضاً برای رنگ و لعاب دادن به این افسانه‌ها به نام آنها شعر ساخته‌اند یا اشعاری از دیگر شاعران را که متناسب با موضوع افسانه بوده به آنها نسبت داده‌اند.

حل این مسئله ساده نیست یعنی مشخص نیست که این اشعار دقیقاً متعلق به کدام شاعر است. چون نسخه‌های خطی مرجع و قدیمی زیادی در دسترس نیستند و این کار کارشناسان ادبیات است که با توجه به شواهد تاریخی و علمی و ادبی در مقاله‌های خود به بررسی دلایل انتساب یا عدم انتساب یک شعر به یک شاعر بپردازند و برای پاسخگویی دقیق به این موضع تلاش کنند.

نکتهٔ مهمی که لازم است در این زمینه بدانید آن است که این موارد حاصل اشتباه گنجور نیست بلکه نقل مستقیم گنجور از منابع چاپی است. گنجور هم صلاحیت قضاوت در مورد این موضوعات را ندارد و در این موارد مستند به متون چاپی شعری را به دلیل تکراری بودن و انتساب معروف‌تر آن از یک مجموعه حذف نمی‌کند.

ذوق و سلیقه و تشخیص حسی معیار مناسبی برای قضاوت نهایی نیست و بهتر است در این موارد از این که در تعلق شعری به شاعر مورد علاقه‌تان تردید ایجاد شده احساسی نشوید و در مورد دلیل این اتفاق مطالعه کنید.