گنجور

حاشیه‌گذاری‌های شهاب عمرانی

شهاب عمرانی


شهاب عمرانی در ‫۵ ماه قبل، جمعه ۵ آبان ۱۴۰۲، ساعت ۱۴:۰۹ در پاسخ به کوروش دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۱۷۱ - بیان آنک فتح طلبیدن مصطفی صلی الله علیه و سلم مکه را و غیر مکه را جهت دوستی ملک دنیا نبود چون فرموده است الدنیا جیفة بلک بامر بود:

اشاره به آیات ۵ و ۶ سوره جمعه دارد، چون یهودیان فقط خود را پیرو خدای متعال میدانستند و مابقی ادیان را کفر آمیز خطاب میکردند، قرآن میفرماید که آنان فقط حمال (حامل) تورات بودند و معنای اصلی آن را درک نکردند و در بخشی از آیه از زبان پیامبر میفرماید: [اگر شما واقعا به گفتار تورات عمل میکنید] پس مرگ را تمنا کنید اگر در گفتار خود صادق هستید. یعنی خلاصه ای از هدف ادیان رو در یک جمله بیان میکنند، مرگ نفس و تسلیم که اسلام هم از همون ریشه هست.

 

شهاب عمرانی در ‫۷ ماه قبل، پنجشنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۲، ساعت ۱۴:۴۵ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۱۵۵:

بیت پنجم اشاره به آیات تناسخ در قرآن: 

غافر ۱۱

بقره ۲۸

معارج ۴

همچنانکه جناب شمس در مقالات میفرماید:

این یک زاد است که تو دیدی. با تو در این زاد همه حیوانات شارکند. اگر تو را همین یک زاد بودی ازیشان تمیزی نیافتی: «لایطأ بساط الرحمن ولم یعرج علی‌الملکوت من لم یولد مرتین»

همچنین در معنی کشتن نفس و دوباره زاده شدن نیز به کار میرود.

 

شهاب عمرانی در ‫۱۰ ماه قبل، پنجشنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۸:۰۶ در پاسخ به ناصر12 دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۱۷۱ - بیان آنک فتح طلبیدن مصطفی صلی الله علیه و سلم مکه را و غیر مکه را جهت دوستی ملک دنیا نبود چون فرموده است الدنیا جیفة بلک بامر بود:

سلام بر شما، جمله «ما زاغ» اشاره به آیه ۱۷ سوره نجم دارد که در مورد پیامبر میفرماید که «چشم او منحرف نگشت و طغیان نکرد.» از «ما زاغ» جناب مولانا به کررات استفاده میکنن مانند: عقل کل را گفت ما زاغ البصر/ عقل جزوی میکند هر سو نظر..... به تمثیل اشاره به شخصی دارد که تمام توجهش به جانب حضرت حق است.

زاغ دوم نیز که اشاره به همان کلاغ دارد.

 

شهاب عمرانی در ‫۱۱ ماه قبل، شنبه ۹ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۲۳:۱۲ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۸۲ - سؤال کردن رسول روم از عمر رضی‌الله عنه از سبب ابتلای ارواح با این آب و گل جسم:

برای تفهیم بهتر این بخش کتاب « آواز پر جبرئیل » شیخ شهاب الدین سهروردی رو به دوستان پیشنهاد میکنم.

 

شهاب عمرانی در ‫۱۱ ماه قبل، شنبه ۹ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۲۱:۳۳ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۷۷ - آمدن رسول روم تا امیرالمؤمنین عمر رضی‌الله عنه و دیدن او کرامات عمر را رضی‌الله عنه:

بیت ۱۵و ۱۶ اشاره به آیه ۷ سوره نوح

 

شهاب عمرانی در ‫۱۱ ماه قبل، شنبه ۹ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۷:۳۸ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۷۳ - مژده بردن خرگوش سوی نخچیران کی شیر در چاه فتاد:

ابیات ۶ و ۷ اشاره به آیه ی ۲۹ سوره ی فتح

 

شهاب عمرانی در ‫۱ سال و ۹ ماه قبل، چهارشنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۳:۲۱ در پاسخ به مهدی بخشایی دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۳۱:

به این مصرع در ادامه هم دقت نظر بفرمایید:

وانگه بیا با عاشقان هم خانه شو هم خانه شو

 

شهاب عمرانی در ‫۲ سال قبل، یکشنبه ۲۴ بهمن ۱۴۰۰، ساعت ۱۶:۳۸ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۷۶۷:

کل من علیها فان و یبقی وجه ربک ذوالجلال و الاکرام (الرحمن ۲۶ و ۲۷)

به از این چه شادمانی که تو جانی و جهانی/ چه غم است عاشقان را که جهان بقا ندارد

 

 

 

شهاب عمرانی در ‫۲ سال و ۱ ماه قبل، جمعه ۱۵ بهمن ۱۴۰۰، ساعت ۲۳:۳۴ در پاسخ به ملیکا رضایی دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۱۴ - مناظرهٔ مرغ با صیاد در ترهب و در معنی ترهبی کی مصطفی علیه‌السلام نهی کرد از آن امت خود را کی لا رهبانیة فی الاسلام:

خیلی نسبت به بنده لطف دارید ولی خوشبختانه ادیب نیستم :) 

مطلبی که راجع به اصحاب کهف و اکثر داستانهای کهن دینی هست و در کتب آسمانی مختلف ذکر شده است، بویژه در قرآن آنطور که به نظر من می آید اکثرا سخن راجع به یک شخص است نه افراد مختلف. مثلا نمونه همین داستان کهف ظاهرا تعداد اصحاب بر تعداد ابعاد وجودی یک شخص دلالت دارد. شخص تمام انرژی معنوی درونی خود (که نماد آن شاهزادگان در میان اصحاب هستند) و همچنین تمام انرژی مادی درونی خود مانند، ذهن، احساسات و... ( که نماد آن افراد معمولی در میان اصحاب) همچنین سگ آنها که نماد بدن است را در یک راه واحد هماهنگ کرده و به مراقبه ای ژرف فرو میبرد. سگ گرچه داخل نمیشود ولی با دستانی باز نگهبانی میدهد. مراقبه تا جایی ادامه میابد که شخص مرگ را قبل از مرگ فیزیکی تجربه میکند ( موتوا قبل ان تموتوا) دلیل آن این است که جمله ی ( یوما او بعض یوم) (یک روز یا پاره ای از یک روز) آیه ۱۹ و در جایی دیگر ۱۱۳ سوره مومن و جای دیگر نیز در قرآن آمده است که همگی زمانیست که افراد میمیرند و حیات مجدد را تجربه میکنند. 

آیه ۲۲ هم اشاره به بحثی که راجع به تعداد نفرات است میکند و اینکه به راستی فقط خداوند است که از ابعاد وجود آدمی آگاه است. 

من در مورد اکثرا داستانهای قرآن و کتب آسمانی و همچنین مثنوی چنین چیزی رو مشاهده کرده ام. اما بستگی به شرایط مختلف فردی داستانها متفاوت هست و برای موقعیت های متعدد بیان شده است.

ممنون از توجهتون

 

 

شهاب عمرانی در ‫۲ سال و ۱ ماه قبل، جمعه ۱۵ بهمن ۱۴۰۰، ساعت ۲۳:۰۴ در پاسخ به رضا از کرمان دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۳۱:

سلام جناب کرمان عزیز؛

سپاس از شما، البته ممکنه نظر بنده هم درست نباشه ولی اینطور نگاه کردن به این غزل هم خالی از لطف نیست.

 

شهاب عمرانی در ‫۲ سال و ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۱۴ بهمن ۱۴۰۰، ساعت ۱۷:۱۹ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۳۱:

مطلبی هست راجع به این غزل زیبا و معروف از جناب مولانا که احساس میکنم به غلط در میان اکثر افراد بیان میشود و همین اشتباه متاسفانه از زبان فارسی به دیگر زبانها هم ترجمه شده و گسترش پیدا کرده و آن هم مربوط است به مصرع اول از بیت اول.

چون صحبت از رها کردن حیله است این بیان با مقام و مرتبه عاشق بویژه از منظر جناب مولانا در تضاد است. و عاشق حیله ای ندارد که رها کند. شیوه صحیح نگارش این مصرع به نظر بنده این گونه است: حیلت رها کن عاشق آ (عاشق شو).... روی صحبت با عاشق نیست. روی سخن با خواننده است، میگوید حیله را رها کن و عاشق شو. همچنان که در مصرع بعدی نیز در دل آتش درآ را میگوید. که این نوع نگارش و خوانش با تمام مصرع ها و ابیات دیگر هماهنگی دارد. البته این نظر بنده است.

سپاس

 

شهاب عمرانی در ‫۲ سال و ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۱۴ بهمن ۱۴۰۰، ساعت ۱۶:۵۷ در پاسخ به ملیکا رضایی دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۱۴ - مناظرهٔ مرغ با صیاد در ترهب و در معنی ترهبی کی مصطفی علیه‌السلام نهی کرد از آن امت خود را کی لا رهبانیة فی الاسلام:

خیلی خوشحالم که این حاشیه برای شما مفید بود، اشاره شما به این بیت بسیار زیبا و کامل کننده بود ممنونم از شما. نوشتن این حاشیه فقط گونه ای از انجام وظیفه بود چون عادت به این کار ندارم ولی احساس کردم که این حاشیه باید نوشته شود. چون این داستان برای اکثر افراد با پایانی به ظاهر گنک همراه است. صد البته که حاشیه بنده نیز میتواند به کلی غلط باشد.

سپاس از شما

 

شهاب عمرانی در ‫۲ سال و ۱ ماه قبل، دوشنبه ۴ بهمن ۱۴۰۰، ساعت ۲۱:۳۳ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۱۴ - مناظرهٔ مرغ با صیاد در ترهب و در معنی ترهبی کی مصطفی علیه‌السلام نهی کرد از آن امت خود را کی لا رهبانیة فی الاسلام:

به نظر بنده اشاره جناب مولانا به دانه ها در پایان این بخش کلید فهم این داستان است و احتمالا اشاره به این موضوع دارد که اگر هنوز میزان آگاهی در ما به رشد و کمال کافی نرسیده است نیاز به مراقبت و نگهداری دارد، کما اینکه مثالهایی که مرغ ذکر میکند از بزرگان دین است نه افرادی که به تازگی وارد راه شده اند، چنانکه در داستان اصحاب کهف هم که در ابتدا مانند دانه هایی وارد حالت سکوت و سکون میشوند دعایی که به درگاه خداوند میکنند چنین است که قرآن می فرماید: آنان جوانانی بودند که دعا کردند خدایا برای ما رشد دهنده ای قرار ده. و همچنین در قرآن سوره اسرا آیه ۳۴ میفرماید: به مال یتیم نزدیک نشوید مگر به بهترین وجهه تا زمانی که به سر حد بلوغ برسد. که اشاره مولانا در این داستان نیز به همین منظور است. اما مرغ بهانه میاورد و خود را مضطر میداند، مانند افرادی که به بهانه داشتن مشغله، روزمرگی، همسر و فرزند و .... دانه ای که نزد تک تک ما به امانت هست رو در روزمرگی مصرف میکنند در صورتی که خداوند ما را قابل اطمینان و موتمن میدانسته و دانه نزد ما امانت است تا به رشد و بالندگی برسد.  همچنین جناب شمس تبریزی میفرمایند: اکنون انگور را حدی است که سرما آن را زیان دارد، بعد از پختن (مویز شدن). دگر خوف نماند چنانکه بعد از آن به زیر برف هم پرورده میشود. 

صیاد نیز اشاره ای به مرغ دارد که میگوید اگر تو خودت فتوای جدیدی در این مورد صادر کردی ضرر و زیان آن را نیز باید به عهده بگیری و حتی اگر مضطر هم هستی بهتر است که پرهیز کنی. اما حرص و هوس مرغ به جنبش افتاده است و با خوردن دانه در دام گرفتار میشود. 

البته به شکل کلی آنچه بنده از شیوه ی روایت داستان ها از زبان جناب مولانا متوجه شده ام ایشان اگر نیاز ببینند حتی مفاهیم را از زبان شخصیت به اصطلاح منفی داستان نیز بیان میکنند و نمیتوان به شکل کامل سخنان مرغ را نیز نادیده گرفت چنانچه در بخش بعدی و پایانی از همین داستان نیز با ابیات بسیار زیبا و شگرفی از مرغ مواجه میشویم. همچنان که خود ایشان نیز می فرمایند: خوشتر آن باشد که سر دلبران گفته آید در حدیث دیگران.

 

sunny dark_mode