جباری در ۶ سال و ۸ ماه قبل، شنبه ۸ دی ۱۳۹۷، ساعت ۰۱:۴۸ دربارهٔ بیدل دهلوی » غزلیات » غزل شمارهٔ ۸۰:
بنده را نرسد که از بیدل، آن هم قافیه پردازی اش ایرادی بگیرم. اما در جمع غزل‌های فراوان خلاق المعانی، شاید گاهی ندانسته، تسامحی رفته است. مثلاً «چراغ طور» را در مصراع دوم و چهارم غزل ملاحظه کنید که از مقوله تکرار است و ردالقافیه هم محسوب نمی‌شود. بنده نسخه تصحیح شده استاد مولایی را دم دست ندارم، اما می‌توان به ضرس قاطع گفت که برای این اشکال کاتبان، وجهی باید اندیشیده شود.
غلامحسین در ۶ سال و ۸ ماه قبل، شنبه ۸ دی ۱۳۹۷، ساعت ۰۱:۳۳ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۲۶:
در ضمن تفسیر این معنی هم به نظرم جای شبهه است که احوال گنج قارون را ایّام بر باد داده باشه ایّام معنی نمیده پس میتونیم بگیم احوال حال ها و عمر ما را روزها بر باد داده
جباری در ۶ سال و ۸ ماه قبل، شنبه ۸ دی ۱۳۹۷، ساعت ۰۱:۳۳ دربارهٔ بیدل دهلوی » غزلیات » غزل شمارهٔ ۸۰:
در مصراع دوم بیت هفتم «ز» علی القاعده، باید به «از» تغییر یابد. لازم است عرض کنم در ثبت تایپی دیوان بیدل زحمات زیادی کشیده شده است. لکن اصلاح‌های زیادی هم می‌خواهد.
غلامحسین در ۶ سال و ۸ ماه قبل، شنبه ۸ دی ۱۳۹۷، ساعت ۰۱:۲۷ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۲۶:
من فکر میکنم مصرع احوال گنج قارون کایام داد بر باد اشتباه خونده میشه. منظور احوال گنج قارون نیست فکر میکنم احوال (حال های خوب و بد)شبیه گنج قارون هست که ایّام اون را بر باد داده. پس اینجور خونده بشه که احوال(مکث) گنج قارون کأیام داد بر باد ...
وزنی هم صحیح تَر به نظر میرسه
با تشکر فراوان
nabavar در ۶ سال و ۸ ماه قبل، شنبه ۸ دی ۱۳۹۷، ساعت ۰۱:۱۷ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۶:
آقا رحمان
سلطان جهانم به چنین روز غلام است
یعنی : در چنین روزی که در خوشی غرق هستم ، حتا سلطان نیز این چنین لذت نمی برد که من
امروز تمام خوشی ها در مقابل سر مستیِ من بی ارزش می نماید
رحمان قربانی در ۶ سال و ۸ ماه قبل، شنبه ۸ دی ۱۳۹۷، ساعت ۰۰:۵۸ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۶:
با سلام
سلطان جهان هم به چنین روز غلام است یعنی چی؟!
رحمان قربانی در ۶ سال و ۸ ماه قبل، شنبه ۸ دی ۱۳۹۷، ساعت ۰۰:۵۵ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۶:
باسلام
فقط خواستم تشکر کنم از همه شما دوستان بزرگ و گرامی
من تحصیلات آنچنانی ندارم ولی عاشق شعرهای حضرت حافظ هستم وقتی معنی بعضی ابیات را نمیدانم به این سایت مراجعه میکنم و از نظرات و تفسیرهای شما استفاده میکنم.
موفق و موید باشید.
عارف علیزاده در ۶ سال و ۸ ماه قبل، شنبه ۸ دی ۱۳۹۷، ساعت ۰۰:۴۳ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۷۰۷:
در اینکه منظور از شهیدان،شهدای دشت کربلا هست یا خیر،نظری ندارم؛
اما در مورد شیعه یا سنی بودن حضرت مولوی،به نقل از دکتر سروش خدمتتون عرض میکنم که "مولوی نهنگی‌ست که در این برکه ها نمیگنجد"
مهران در ۶ سال و ۸ ماه قبل، شنبه ۸ دی ۱۳۹۷، ساعت ۰۰:۳۴ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۳۱۸:
مولوی ترک بود.تقریبا تمام شعرای معروف ما به جز سعدی و حافظ ترک بودند و با زبان فارسی شعر میگفتند که زبان ادبی ان دوران بود
پدرام ملکی در ۶ سال و ۸ ماه قبل، شنبه ۸ دی ۱۳۹۷، ساعت ۰۰:۱۵ دربارهٔ فخرالدین اسعد گرگانی » ویس و رامین » بخش ۴ - گفتار اندر ستایش خواجه ابو نصر منصور بن مهمد:
الا تا در جهان کون و فسادست
وزیشان خاک مبادا و معادست
مصراع دوم بدین صورت است:وز ایشان خاک مبدا و معاد است
کورش در ۶ سال و ۸ ماه قبل، شنبه ۸ دی ۱۳۹۷، ساعت ۰۰:۰۲ دربارهٔ سنایی » دیوان اشعار » قصاید و قطعات » شمارهٔ ۲۰۶:
سلام
آریا در ۶ سال و ۸ ماه قبل، جمعه ۷ دی ۱۳۹۷، ساعت ۲۳:۴۷ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۳۱۸:
منظور مولوی ازمن ترکم و سرمستم چیست ؟
مولوی خود را ترک می دانست؟
امیر در ۶ سال و ۸ ماه قبل، جمعه ۷ دی ۱۳۹۷، ساعت ۲۲:۳۵ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۹۵:
گنجور عزیز سلام
در بیت ماقبل آخر مصراع دوم
اینطور صحیح است که: نشکیبد اسب چوبین
بشکیبد اشتباه است
بابک چندم در ۶ سال و ۸ ماه قبل، جمعه ۷ دی ۱۳۹۷، ساعت ۲۲:۳۳ دربارهٔ عطار » مختارنامه » باب چهارم: در معانی كه تعلّق به توحید دارد » شمارهٔ ۴۴:
این رباعی که از عطار است، چه ربط آن به خیام؟!
تازه خبردار هم شدیم که خیام فیزیک اتمی را هم می شناخته! و سیاه چاله های فضایی را هم اول بار او کشف کرده! و ماده و انرژی تاریک را هم ! از گسترش کیهان نیز با خبر بوده! و "برای دوستش" هم آنانرا ترسیم کرده!!!
امان از دست یاوه گویان وطنی...
مجتبی در ۶ سال و ۸ ماه قبل، جمعه ۷ دی ۱۳۹۷، ساعت ۲۲:۱۲ دربارهٔ شیخ محمود شبستری » گلشن راز » بخش ۹ - قاعده در شناخت عوالم پنهان و شرایط عروج بدان عوالم:
یکی بیاد و این بیت زنان چون ناقصات عقل و دینند رو معنی کنه .
هر جایی گشتم قانع کننده نبود . همش توجیه .
اینکه پیغمبر و حضرت علی هر دو به این مطلب اشاره کردند یعنی چی ؟
واضح است که زنان ناقص العق نیستند ، پس راز این بیت چیه ؟
شاگرد کوچک در ۶ سال و ۸ ماه قبل، جمعه ۷ دی ۱۳۹۷، ساعت ۲۱:۲۳ دربارهٔ رشحه » شمارهٔ ۲۳ - غزل جفا و جور تو عمری بدین امید کشیدم :
سلام.
واژه شنیدم به عنوان قافیه در بیت دوم درست است. ولی به نظر می‌رسد واژه کشیدم، هم از نظر معنایی و هم از نظر صنایع ادبی درست تر باشد.
شاگرد کوچک در ۶ سال و ۸ ماه قبل، جمعه ۷ دی ۱۳۹۷، ساعت ۲۰:۴۹ دربارهٔ رشحه » شمارهٔ ۲۳ - غزل جفا و جور تو عمری بدین امید کشیدم :
سلام.
هرچند قافیه بیت دوم با استفاده از واژه شنیدم درست است
ولی به نظر می‌رسد واژه کشیدم درست باشد. هم صنعت ردالقافیه رعایت شده است و هم با بیت بعدی قافیه یکسان ندارد.
رضا ساقی در ۶ سال و ۸ ماه قبل، جمعه ۷ دی ۱۳۹۷، ساعت ۲۰:۰۶ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۶۹:
اَتَتْ رَوائحُ رَندَ الحِمی و زاَد غَرامی
فدای خاک در دوست باد جان گرامی
اَتَتْ: آمد
رَوائح: شمیم و بوهای مطبوع ومعطّر
رَند: نام درختی بابوی معطّر
حِمی: منطقه وچراگاه اختصاصی، کنایه ازمخوطه ی حرم خصوصی یار
زاد:فزونی یافت،زیاد شد
غَرامی: عشق واشتیاق
معنی بیت: شمیم خوش درخت رَند از محوطه ی اختصاصی یاربه مشامم رسید و عشق واشتیاق نی افزونی بخشید. جان عزیز فدای خاکِ درگاه معشوق باد.
به بوی زلف توگرجان به بادرفت چه شد
هزارجان گرامی فدای جانانه
پیام دوست شنیدن سعادت است و سلامت
مِنِ المُبلّغ عَنّی الی سُعادَ سَلامی
مِن: از
مُبَلّغ: تبلیغ کننده
عَنّی: از من
الی: به سوی
سُعاد: اسم معشوقی درادبیّات عاشقانه ی عرب دراینجا کنایه ازدوست ِ شاعر که احتمالاً شاه شجاع خوش سیما ومحبوب دل حافظ است.هم اوکه با دسیسه ی برادرش شاه محمود مدّتی ازسلطنت برکنار وبه بیرون ازشیراز رانده شد. این غزل احتمالاً دراین مدّت سروده شده است.
معنی بیت: شنیدن پیام دوست سبب خوشبختی و سلامتی می شود. کیست که سلام مرا به سُعاد (محبوب- شاه شجاع) برساند.
مرحبا ای پیک مشتاقان بده پیغام دوست
تاکنم جان ازسررغبت فدای نام دوست
بیا به شام غریبان و آب دیده ی من بین
به سان باده ی صافی در آبگینه ی شامی
شام غریبان: شب ِمردم غریب و از یار و دیار دورافتاده. شاعربه کنایه می فرماید ای دوست، گرچه تواز یارودیاردورافتاده ای امّا درحقیقت این من هستم که دورازتو شبهای غم انگیزی همچون شام غریبان دارم.
آبگینه: شیشه
آبگینه ی شامی: شیشه ای که متعلّق به شام(سوریه) باشد.
باده ی صافی: شراب ناب سرخرنگ، اشک چشم شاعرخونین است وبه شراب زلال تشبیه شده ودیده ی شاعربه شیشه ی شفّاف شامی.
معنی بیت: ای دوست بیاوحال وروزمارادراین شام غریبان ببین واشک روان ماراتماشاکن که گویی به شراب زلال سرخ رنگ در شیشه ی شفافِ شامی می ماند.
نمازشام غریبان چوگریه آغازم
به مویه های غریبانه گریه پردازم
اِذا تَعَزَّدَ عَن ذِی الاَراک طائرُ خیرِ
فَلا تَفَرَّدَ عَن روضِها اَنینَ حَمامی
اِذا: هنگامی که
تَعَزَّد: با شوق آواز بخواند
عَن: از
ذِی الاَراک:
درست است که “وادی الاَراک”
منطقه ای درعربستان است لیکن دراینجا کنایه از"اراک" ایران است که دردوره‌های باستان وپیش ازحمله ی اعراب، به مرکز فلات ایران، ایرانستان و ایرانک(اراک) گفته می‌شد و در دوره ی اسلامی ، منطقه یا سرزمین اراک را به صورت عربی شده ی آن یعنی “عراقِ عجم” تبدیل کردند. ولایت اراک منطقه ی وسیعی راازقم تا اصفهان وکرمانشاه و… شامل می‌شد.بنابراین بنظرچنین می رسد که حافظ “ذی الاَراک” رابه کنایه ازهمین اراکِ باستان که شاه شجاع به بخشی ازانجا(اصفهان) رانده شده بوده بکارگرفته است.
طائر: طایر، پرنده
طائرخیر: پرنده ی مبارک وفرخنده پیام، کنایه ازدلِ محبوب
فَ: پس
لا: نه
تَفَرَّد: تنها وفرد
فَلا تَفَرَّد: پس تنها مبادا
رَوضِها: سبزه زاران ،چمنزاران
اَنینُ: ناله وزاری
حَمام: کبوتر و هر نوع مرغ طوق دار مثل فاخته و قمری
اَنینُ حَمامی: ناله های قمری من، "قمری"کنایه ازدل شاعر است که طوق عشق وارادت برگردن دارد.
معنی بیت: هنگامی که مرغ مبارک و فرخنده پیام (مرغ دل معشوق) در منطقه ی اراک آوازخوش سردهد ناله ی قمری دل من که طوق بندگی برگردن دارد باآوازاوهمراه وهمنوا باد وهرگز ازآنجا جدا مباد.
اگر آن طایر قدسی ز درم بازآید
عمربگذشته به پیرانه سرم بازآید
بسی نماند که روز فراق یارسر آید
رأیتُ من هَضَباتِ الحِمی قُبابَ خِیام
رأیتُ:دیدم
هَضَبات: کوههای بلند و پشته ها
حِمی: منطقه وچراگاه اختصاصی، کنایه ازمخوطه ی حرم خصوصی یار
قُباب: گنبدها وبارگاهها
خِیام: خیمه ها
معنی بیت: زیاد نمانده که ایّام هجران به سرآید من ازبلندیها وپشته های منطقه اختصاصی معشوق، گنبدها وبارگاهها وانحنای سقف خیمه هارا مشاهده می کنم.
چون سرآمد دولت شبهای وصل
بگذرد ایّام هجران نیز هم
خوشادمی که درآیی وگویمت به سلامت
قَدِمتَ خَیرَ قُدومٍ نَزَلْتَ خیرُ مقامٍ
قَدِمتَ: قدم نهادی، واردشدی
خیر: خوب
خیرَ قدومٍ: با قدمِ خیر ومبارک
نَزَلْتَ: فرود آمدی.
خیرُ مقامٍ: به جایگاهِ خیر ومبارک
معنی بیت: ای خوش آن لحظه ای که توازدردرآیی ومن به تو بگویم مبارکباد قدوم توکه در بهترین جایگاه فرود آمدی.
درآ که دردل خسته توان درآیدباز
بیاکه درتن مُرده روان درآید باز
بَعِدْتُ مِنکَ وَ قَد صِرْتُ ذائباً کَهِلالِ
اگرچه روی چوماهت ندیده‌ام به تمامی
بَعِدْتُ: دور شدم
مِنکَ: از تو
وَ قَد: و به درستی
صِرْتُ: شدم
ذائباً: مذاب،آب شده
کَ: مثل
هلال: ماه نو
معنی بیت: هر چند که روی چون ماهِ شب چهارده ات را به تمام و کمال ندیدم بااین حال از تو دور افتادم و به درستی که به شکل هلال شب اوّل مذاب وضعیف وباریک شدم.
رحم آر بردل من کزمِهر روی خوبت
شدشخص ناتوانم باریک چون هلالی
وَ اِن دُعَیْتُ بِخُلد و صِرتُ ناقض عَهدِ
فَما تُطَیِّبُ نَفْسی وَ ما اَسْتَطاب مَنامی
دُعَیْتُ: دعوت شدم، خوانده شدم
خُلد: جاویدان، کنایه از بهشت.
ناقض: نقض کننده، شکننده
صِرْتُ: شدم
فَما تُطَیِّبُ: پس خوش و خوب نشود.
نَفْسی: وجود من، جسم من.
وَ ما اَسْتَطاب: گوارا نمی شود
مَنامی : خوابگاه من، خواب من
معنی بیت: اگر بااین شرط به بهشت دعوت شوم که عهد وپیمان دوستی را بشکنم پس هرگز به من خوش نخواهدگذشت وخواب من دربهشت آرام نخواهد بود.
گرخَمربهشت است بریزید که بی دوست
هرشربت عَذبم که دهی عین شراب اشت
امید هست که زودت به بخت نیک ببینم
تو شاد گشته به فرماندهی و من به غلامی
معنی بیت: بسیارامید وارهستم که به زودی زود تورا نیک بخت وموفّق ببینم. ببینم که تو شادمان ازتکیه زدن به مسندفرماندهی شده و من به فرمانبرداری تو خرسند هستم.
به عاشقان نظری کن به شکراین نعمت
که من غلام مطیع اَم توپادشاه مطاع
چو سِلک دّر ِ خوشاب است شعر نغز تو حافظ
که گاهِ لطف سَبَق می‌برد ز نظم نظامی
سِلک: رشته‌ای که چیزی به آن بکشند مثل رشتۀ مروارید، رشته،نخ، سیم.
دُرّ: مروارید
خوشاب: آبدار، خوش آب و رنگ.
نغز: هر چیز عجیب و بدیع که دیدنش خوشایند باشد، خوب، نیکو، لطیف، بدیع.
گاهِ لطف: به هنگام لطیف شدن.
سَبَق: پیشی گرفتن وپیش افتادن.
نظامی : جمال‌الدین ابومحمّد الیاس بن یوسف بن زکی بن مؤیَّد، متخلّص به نظامی ونامورحکیم نظامی شاعر وداستان‌سرای ایرانی و پارسی‌گوی حوزه ی تمدّن ایرانی در سده ی ششم هجری که به‌عنوان پیشوای داستانسرایی در ادب پارسی شناخته شده‌است. آرامگاه حکیم نظامی، در حاشیه ی غربی شهرگنجه قرار دارد.
نظم: شعر،کلام موزون ودارای قافیه
معنی بیت: ای حافظ، شعرتو مانندِ رشته ایست که واژه های همچون مرواریدِ درخشان و خوش آب و رنگ رابه نظم کشیده است شعرتو آنقدرلطیف وبکر وبدیع است که دربحثِ لطافت وطراوت، از اشعار نظامی پیشی می گیرد.
حافظ بیشترین تاثیررااز نظامی پذیرفته است. نظامی استاد بی بدیل داستانسرایی،شعرتمثیلی وبزمیست. نظامی در انتخاب الفاظ و کلمات مناسب و ایجاد ترکیبات خاص تازه و ابداع معانی و مضامین بکر و دلپسند و تصویر جزئیات بانیروی تخیّل و دقّت در وصف مناظر و توصیف طبیعت و اشخاص و به کار بردن تشبیهات و استعارات مطبوع و تازه، در شمار کسانی است که بعد از خود نظیری نیافته است.
امّا ظاهراً آن روزکه حافظ این بیت پایانی غزل را می سروده نمی دانسته که روزی فراخواهدرسید که نه تنها ازاشعارنظامی ِ شیرین سخن بلکه ازتمامی شاعران پارسی گوی تاریخ وشاید ازتمام شاعران جهان باهرزبان وملیّت سبقت گرفته وبراوج قلّه ی لطافت وظرافت درشعروغزل تکیه خواهدزد.
غزل گفتیّ ودُرسُفتی بیا وخوش بخوان حافظ
که برنظم توافشاند فلک عقد ثریّا را
پوریا۱۳ در ۶ سال و ۸ ماه قبل، جمعه ۷ دی ۱۳۹۷، ساعت ۱۸:۰۸ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۴۶:
مصرع اول: به سخن کسانی که با زمانه میسازند توجهی نکن
مصرع دوم: می ناب بخواه همچون بلند مرتبه گان
مصرع سوم:رفتند از دنیا همه بلندپایگان
بیت چهارم:و کسی از بازگشتشان خبری ندارد
جباری در ۶ سال و ۸ ماه قبل، شنبه ۸ دی ۱۳۹۷، ساعت ۰۱:۵۲ دربارهٔ بیدل دهلوی » غزلیات » غزل شمارهٔ ۸۰: