یکی شاه بود اسطلیناس نام

زگنج و زدانش رسیده به کام

به شهری که خوانی همی قسطنات

یکی دیر پا کرده پیش فرات

از آن زرّ و گوهر که او برد کار

[...]

سر داستانهای شاهان پیش

که خسرو همی داشتی پیش خویش

همه دانش و رای و فرهنگ و سنگ

همه چاره و پند و نیرنگ و رنگ

ز خواندن بیفزایدت رای و هوش

[...]

همی راند یک روز و یک شب سیاه

رسیدند نزدیک سنگی سیاه

بتی بر سر سنگ دید از رخام

به نزدیک او شد شه نیکنام

نبشته چنین یافت بر دست اوی

[...]

سرِ ماه پیش گروهی رسید

کز آن سان دگر آدمی کس ندید

سرِ اسب و آواز مرغان خُرد

سکندر همه دل بدیشان سپرد

بدان تا بداند زبانشان مگر

[...]

سکندر دو تن پیش کرد از گروه

بشد تا رسید او به نزدیک کوه

بیابان و کوه اندر او بود و رود

بفرمود تا لشکر آمد فرود

چو بر دامن کوه انبوه شد

[...]

چنین داد پاسخ که یزدان پاک

مرا اندر آورد بی ترس و باک

من از تخم جمشیدم ای شاهزاد

نمانده ست جز من کسی زآن نژاد

بدان روزگاران چو گردان سپهر

[...]

وز آن جایگه جم سپه برگرفت

به تندی سوی رزم مهراج رفت

هر آن گه که وارون شود بخت مرد

به چاره که نیکو تواندش کرد

به زندان ضحاک پنجاه سال

[...]

در آن بیشه آن مردمان روز و شب

گریزان، خلیده دل و خشک لب

ببودند یکچند، تا شاه چین

سوی رزم مهراج شد پر ز کین

به مهراجیان اندر آمد شکست

[...]

سرِ نامه از بنده ی شهریار

جهان را چو خورشید، پروردگار

سپهر روان زیر فرمان او

همه درد نیکو به درمان او

من آن دردمندم که گر شاه زوش

[...]

چو نامه بدادند، بر خواند زود

فرستاد هر جا که لشکرش بود

به درگاه خواند او سپاهی گران

گزین کرد پانصد هزاران سران

فرستاد نزدیک مهراج شاه

[...]

برادرش را، کوش،‌در پیش خواند

وز این داستان چند با او براند

بدو گفت تا آن گهی کآفتاب

ببینی که برخیزد از روی آب

کرایابی از تخم جمشیدیان

[...]

به نوک چنین گفت فارک که من

چرا رنجه دارم همی خویشتن

مرا پادشاهی نخواهد رسید

ز دشمن چرا بیم باید کشید

چرا جایگاهی نباشم نهان

[...]

بدو گفت کای مایه ی سنگ و هوش

تو هیچ آگهی داری از کار کوش؟

که من چون همی آمدم با سپاه

به ره بر یکی سنگ دیدم سیاه

بر او پیکری زشت کرده بپای

[...]

مهانش شنید و سرافگند پیش

از اندیشه ی او دلش گشت ریش

پس آن گاه سرکرد بر آسمان

همی گفت کای کردگار جهان

نشاید همی گر نه زین سان کنی

[...]

سرِ داستان آفرینِ خدای

که او کرد گردونِ بپای

جهان کرد روشن به خورشید و ماه

برآور روز از شبان سیاه

به شش روز از این سان جهان آفرید

[...]

ز بیم بداندیش کوش، آن گروه

گریزان همه ساله در دشت و کوه

گهی چون پلنگان به کُه در دوان

گهی چون نهنگان به دریا روان

بدین رنج و سختی همی زیستند

[...]

چو از هیچ سو کوش دشمن ندید

سپه را سوی پیلگوشان کشید

بکشت و بیاورد از ایشان بسی

ببخشید از آن بهره بر هر کسی

از ایشان یکی دختری یافت کوش

[...]

دگر روز چون آتبین با سپاه

ز بهر شکار آمد آن جایگاه

از آن بیشه آواز کودک شنید

به نزدیک او تاخت، او را بدید

فرو ماند خیره ز دیدار اوی

[...]

ز بس لابه کاو کرد، دادش بدوی

زنش سوی پروردن آورد روی

گهی کوش و گه پیل دندانش خواند

که هر دو همی جز به پیشش نماند

به فرهنگ دادش چو شد هفت سال

[...]

یکی روز ناگاه سالار چین

یکی تاختن کرد بر آتبین

ز بیرون بیشه بدو باز خورد

برآمد ز ناگه ده و دار و بَرد

فزون آمد از چینیان ده هزار

[...]