ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۳ - قصیده احمد بن حسن جرجانی
یکیست صورت هر نوع و نیست زینت گذار
چرا که هیئت هر صورتی بود بسیار؟
زبهر چیست که جوهر یکی و نه عرض است
نه ده شد (و) نه بهشتش ببود نیز قرار؟
چرا که آبا هفت و دوازده است بنام
[...]
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۸ - اندر قول ارسططا لیس
سخن چرا که چهار است: امر وباز ندا
سدیگرش خبرست و چهارم استخبار؟
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۹ - اندر هیئت و خاصه و رسم و حد
زحال هیئت وز خاصه و ز رسم وز حد
خبر چه داری و چه شنیده ای؟ بگوی و بیار
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۱۰ - اندر تعریف «من»
همه جهان خود را با «منی» مضاف کنند
ابر چه او فتد این «من»؟ بگوی وریش مخار
تنست یا جان یا عقل یا روان که «من» است
و یا چو خلط شده اسب بود (و) مرد سوار؟
غلط شمرد کسی کو چنین گمانی برد
[...]
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۱۱ - اندر جسد و نفس و عقل
(چرا چو تن زغذا پر شود نگنجد نیز
الم رسدش گر فزون کنی تو از مقدار؟
و گوهری دگر اینجا که پر نگردد هیچ
نه از نبی و نه از بینش و نه از ا شعار.
چه چیز آن (و) چه چیز این واز پی چه چنین؟
[...]
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۱۲ - اندر هفت نور
و هفت نور بتابد چنانک هر یک را
ازو پذیرد باندازه لطافت نار.
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۱۳ - اندر دهر و حق و سرور و حیات روزگذار و کمال و غیبت
نخست دهر، چه چیز است دهر و حق و سرور
و باز برهان آنکه حیات روز گذار؟
کمال و غیبت، وین از همه شریفتر است
که چاره باشد آنجا کجا نیاید چار.
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۱۴ - اندر طبیعت کلی
اگر طبیعت کلی با ولیت حال
مرا بگوئی، دانم که هستی از ابرار
مثالش وصفتش هر دو بازگوی مرا
که دوستتر سوی من صد ره این زموسیقار
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۱۵ - اندر فرشته و پری و دیو
فرشته و پری و دیو را بدانستم
که هست و نیز بباید بهست بر، تکرار
زما و کیف بگوی و برسم برهان گوی
گر آمدست برون این سخنت از استار.
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۱۶ - اندر شرح (یکی)
یکی کدام که بسیاریاندرو موجود؟
یکی بمحض چرا گفت خالق جبار؟
یکی که نه تضعیفش روا و نه تنصیف
فزون نگیرد و نقصانیی ز روی شمار
باضطراب و بتقریب یک نه بر تحقیق،
[...]
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۱۷ - اندر جنس و نوع
کدام جنس نه نوع و کدام نوع نه جنس؟
کدام جنس یکی بار و نوع دیگر بار؟
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۱۸ - اندر سعد و نحس واندر امروزو دی و فردا
چه بود عالم وقتی همه سعادت بود
و هر دو نحس فرو نیستاده بود از کار؟
کنون جهان همه نحس است و هر دو سعد بجای
همان طلوع و غروب و همان مسیر و مدار،
و باز فردا چون، دی بود چنین خبر است
[...]
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۱۹ - اندر بعض خواص جمادات و حیوانات وامکنه
شکستن سرب الماس و سنگ و آهن کس
چه علت است مر این هر دو را چنین کردار؟
و دفع کردن یاقوت مر وبارا چیست؟
زمرد از چه همی برکند دو دیده مار؟
پلنگ اگر بگزد مردرا، زبهر چه موش
[...]
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۱۹ - اندر بعض خواص جمادات و حیوانات وامکنه
اگر دو دیده افعی بخاصیت بکند
بدانگهی که زمرد بدو برند فراز،
من این ندیدم و دیدم که میر دست بداشت
برابر دل من بترکید چشم نیاز.
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۲۰ - اندر نطق و کلام و قول
میان نطق و میان کلام و قول چه فرق
که پارسی یکی و معنیاندرو بسیار؟
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۲۱ - اندر ازل و دیمومت و خلود و ابد
ازل همیشه و دیمومت و خلود و ابد
میان هر یک چون فرق کرد زیرک سار؟
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۲۲ - اندر خواص ماه
کسوف شمس بجرم قمر بود بیقین
قمر چو علوی و نورانی، از چه گشت چو قار؟
چرا که نور فرو نگذرد زشمس بماه
چو آبگینه که بیرون گذاشت نور از نار؟
هر آینه که مه از آبگینه صافیتر
[...]
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۲۳ - اندر نیازمندی مردم بپرورش
قویترست بهر حال مردم از حیوان
بحیله بیش و بهر دانشی شعبده وار
چرا تعهد بایدش و دایه و تدبیر
بخوابندش و بداردش بر بر و بکنار؟
سباع و مرغ و دده زو بسی ضعیفترند
[...]
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۲۴ - اندر ابداع
اگر بخواهم از تو دلیل بر ابداع
چه آوری که عیانم بدو کنی اخبار؟
چه چیز بود نه ازچیز، چون نمایی چیز؟
چگونه دانی کرد آشکاره این اسرار؟
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)
ناصرخسرو » جامع الحکمتین » بخش ۲۵ - اندر پدید آمدن انواع از شخص
روا بود که یکی مر آفرید ایزد
و هم زتنش یکی جفت کرده انده خوار،
پس از میانشان نسل آفرید و فرزندان
نبیرگان فراوان و بیشمار تبار؟
اگر تو منکرشی، سورة النساست دلیل
[...]
![ناصرخسرو](https://api.ganjoor.net/api/ganjoor/poet/image/naserkhosro.gif)