کجا انده بود اندوه سوز است

کجا شادی بود شادی فروز است

دگر مام او دخت گرسیوز است

بدین گونه اش اصل و هم مروز؟ است

هم چنین فرد باش خاقانی

کآفتاب این چنین دل افروز است

چه کنی غمزهٔ کمانکش یار

که به تیر جفا جگر دوز است

یار، مویت سپید دید گریخت

[...]

خورشید که او جهان‌فروز است

از آه پرآتشم به سوز است

صفرای تو گر مشام سوز است

لطفت ز پی کدام روز است‌؟

که‌این فسون را که چینی‌آموز است

جامه نو کن که فصل نوروز است

گرچه پیکان غم جگر‌دوز است

دِرع صبر از برای این روز است

هر که را ذره‌ای ازین سوز است

دی و فرداش نقد امروز است

هست مرد حقیقت ابن‌الوقت

لاجرم بر دو کون پیروز است

چون همه چیز نیست جز یک چیز

[...]

همه کار جهان بادرد و سوزاست

غم و اندوه نه یک دم نه دو روز است

سخن کز وصل گوئی جمله سوز است

بآخر چون سخن از دلفروز است

پشت بر کار جهان آر که راه این راه است

روی در روی نشاط آر که روز این روز است

ساقیا عالم خاکی گذران است چو باد

در ده آبی که در او آتش آتش سوزاست

جشن فرخنده نوروز جهان افروز است

هر دلی بر سپه نور طرب پیروز است

آفتاب ار به حمل آمد و بفروخت جهان

آفتابی که بجامی است جهان افروز است

پشت بر کار جهان آر، که راه این راه است

[...]

آن شب که ملازم فروغ روز است

و آنروز که شب بروز مهرافروز است

عقد شکن زلف بت سیم تن است

خورشید رخ خوش پسر زر دوز است

شاگرد تو است دل که عشق آموز است

مانندهٔ شب گرفته پای روز است

هرجا که روم صورت عشق است بپیش

زیرا روغن در پی روغن سوز است

بیا که روی تو خورشید عالم افروز است

شبم ز روی تو چون روز و روز فیروز است

شد از جمال تو فیروز روز من وان روز

که خواستم شب و روز از خدای امروز است

شبم ز شعله شمع و چراغ مستغنی ست

[...]

هر که او راست گشت و روشن دل

در سیه روز دهر بد روز است

شمع کو راست است و بزم افروز

تا دم مردنش همه سوز است

همچنین فرد باش خاقانی

کافتاب اینچنین دل افروز است

یار موی سفید دید و گریخت

که بدزدی دلش نوآموز است

آری از صبح دزد بگریزد

[...]

عرفی شب عید و باده عیش افروز است

می نوش و طرب کن که همین دم روز است

این توبه بسی شکست و از ما برمید

می نوش که توبه مرغ دست آموز است

لبت از نام عشق آتش فروز است

دلت خونین کباب خام سوز است

شمع رخت انجمن فروز است

پروانهٔ زهد و عقل سوز است