گهی مادرش گفته‌ام مریم است

که چون ابن مریم مبارک دم است

مگر آنجا که می‌رسی عدم است

ورنه نادیده در وجود کم است

یارب، اندر سر هر موی تو چندان چه خم است

زیر آن موی رخت از گل خندان چه کم است

چند گویی که مکن صورت جورم از چشم

مردم چشم تو خود صورت جور و ستم است

ما چو از زلف تو زنار ببستیم، اکنون

[...]

گر باغ پر شکوفه و گلزار خرم است

ما را چه سود، چون دل ما بسته غم است

چون باد صبح کرد غم آباد کاینات

بسیار جسته ایم، دلی شادمان کم است

جز سیل غم نبارد ازین سقف نیلگون

[...]

حسن تو کاندیشه به کارش گم است

کی به حد معرفت مردم است

پرده برافگن که گه والضحی است

زانکه رهی در تو و در خود گم است

بارگی آهسته تر، ای هوشیار

[...]

مایهٔ هر دزد، که در عالم است

گر چه فزون ست، به قیمت کم است ؟

هر چه ز صنعت به همه عالم است

هست در ایشان و زیادت هم است

دگر گفت: سعدی نه از کس کم است

که موج غزل هاش در عالم است

خدا داده زان‌ها که در عالم است

به گنجینهٔ ما چه مایه کم است؟؟

امروز در زمانه دلم شاد و خرم است

وین خرمی ز مقدم دستور اعظم است

دستور جانپناه که با دولت جوان

از بدو فطرتش خرد پیر همدم است

دارای ملک و دین که ز یمن وجود او

[...]

آنکه دست و دل او مظهر جود و کرم است

وانکه در داد و دهش صد چو فریدون و جم است

قدوه و قبله شاهان جهان خواجه علی

یاور ملک عرب داور ملک عجم است

و آنکه تیغش بگه رزم ز خون دل خصم

[...]

یا رب این باغ ارم یا شادیاخ خرم است

یا رب اصطرخ است این یا چشمه سار زمزم است

عکس شاخ یاسمین بر آب اصطرخش ببین

راست گوئی اطلسی نیکو بگوهر معلم است

هر نسیمی کز ریاض راحت افزایش وزد

[...]

پرتو روی تو بر کسوت خوبی علم است

زلفت از غالیه بر ماه دو هفته رقم است

چون خم ابروی مشکین تو مانند هلال

شود انگشت نما سوره نون والقلم است

دهن تنگ تو چون لب بسخن بگشاید

[...]

بردم بنزد خواجه شکایت ز رنج فقر

گفتم دوای این بکف همت شماست

بر حال من چو یافت وقوف تمام گفت

زین رنج غم مخور که دوایش بدست ماست

از من گرفت باز طعام و شراب و گفت

[...]

در زبان فارسی فرقی میان دال و ذال

یاد گیر از من که این نزد افاضل مبهم است

پیش ازو در لفظ مفرد گر صحیحی ساکن است

دال خوان آن را و باقی که ذال معجم است

من و تو، بی من و تو، ما و شماست

همه یک ذات و کثرت از اسماست

زانکه گردش نشانۀعدم است

نقص و تغییر دایماً بهم است

قدر کوکب به نزد حق نه کم است

قول «والنجم» آیت قسم است

آنکه ذات آفرین بیش و کم است

از صفت آفریدنش چه غم است

در جهانی که خالی از ستم است

سبب فعل و غایتش بهم است