گنجور

نظامی » خمسه » لیلی و مجنون » بخش ۴۰ - خواندن لیلی مجنون را

 

لیلی نه که لعبتِ حصاری

دز بانویِ قلعهٔ عماری

گشت از دَم یار چون دُم مار

یعنی به هزار غم گرفتار

دلتنگ چو دستگاه یارش

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » لیلی و مجنون » بخش ۴۱ - غزل خواندن مجنون نزد لیلی

 

آیا تو کجا و ما کجاییم

تو زانِ که‌ای و ما تراییم

ماییم و نوای بی‌نوایی

بسم‌الله اگر حریف مایی

افلاس‌خرانِ جان‌فروشیم

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » لیلی و مجنون » بخش ۴۲ - آشنا شدن سلام بغدادی با مجنون

 

دانای سخن چنین کند یاد

کز جملهٔ منعمان بغداد

عاشق پسری بد آشنا روی

یک موی نگشته از یکی موی

هم سیل بلا بدو رسیده

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » لیلی و مجنون » بخش ۴۳ - وفات یافتن ابن سلام شوهر لیلی

 

هر نکته که بر نشان کاریست

در وی به ضرورت اختیاریست

در جنبش هر چه هست موجود

درجی است ز درج‌های مقصود

کاغذ ورق دو روی دارد

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » لیلی و مجنون » بخش ۴۴ - صفت رسیدن خزان و در گذشتن لیلی

 

شرط است که وقت برگ‌ریزان

خونابه شود ز برگ‌ریزان

خونی که بود درون هر شاخ

بیرون چکد از مسام سوراخ

قارورهٔ آب سرد گردد

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » لیلی و مجنون » بخش ۴۵ - وفات مجنون بر روضه لیلی

 

انگشت‌کشِ سخن‌سرایان

این قصه چنین بَرد به پایان

کان سوخته‌خرمنِ زمانه

شد خرمنی از سرشک دانه

دستاس فلک شکست خردش

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » لیلی و مجنون » بخش ۴۶ - ختم کتاب به نام شروان‌شاه

 

شاها ملکا جهان پناها

یک شاه نه بل هزار شاها

جمشید یکم به تخت‌گیری

خورشید دوم به بی‌نظیری

شروان‌شهِ کی‌قباد پیکر

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » هفت پیکر » بخش ۱ - به نام ایزد بخشاینده

 

ای جهان دیده بودِ خویش از تو

هیچ بودی نبوده پیش از تو

در بدایت بدایت همه چیز

در نهایت نهایت همه چیز

ای برآرنده سپهر بلند

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » هفت پیکر » بخش ۲ - در نعت پیغمبر اکرم

 

نقطه خط اولین پرگار

خاتم آخر آفرینش کار

نوبر باغ هفت چرخ کهن

درة‌التاج عقل و تاج سخن

کیست جز خواجه مؤید رای

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » هفت پیکر » بخش ۳ - معراج پیغمبر اکرم

 

چون نگنجید در جهان تاجش

تخت بر عرش بست معراجش

سر‌بلندی‌ش را ز پایه‌پست

جبرییل آمده براق به دست

گفت بر باد نِه پی خاکی

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » هفت پیکر » بخش ۴ - سبب نظم کتاب

 

چون اشارت رسید پنهانی

از سرا پردهٔ سلیمانی

پر گرفتم چو مرغ بال‌گشای

تا کنم بر در سلیمان جای

در اشارت چنان نمود برید

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » هفت پیکر » بخش ۵ - دعای پادشاه سعید علاء الدین کرپ ارسلان

 

ای دل از این خیال سازی چند

به خیالی خیال بازی چند

از سر این خیال درگذرم

دور به ز این خیال‌ها نظرم

آنچه مقصود شد در این پرگار

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » هفت پیکر » بخش ۶ - ستایش سخن و حکمت و اندرز

 

آنچه او هم نو‌ست و هم کهن است

سخن است و در این سخن سخن است

ز آفرینش نزاد مادرِ کُن

هیچ فرزند خوب‌تر ز سخُن

تا نگویی سخنور‌ان مردند

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » هفت پیکر » بخش ۷ - در نصیحت فرزند خویش محمد

 

ای پسر هان و هان تو‌را گفتم

که تو بیدار شو که من خفتم

چون گلِ باغ سرمد‌ی داری

مُهر نام محمد‌ی داری

چون محمد شدی ز مسعود‌ی

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » هفت پیکر » بخش ۸ - آغاز داستان بهرام

 

گوهر‌آما‌ی‌ِ گنج‌خانهٔ راز

گنج گوهر چنین گشاید باز

که‌آسمان را ترازو‌یی دو سرست

در یکی سنگ و در یکی گهر‌ست

از ترازو‌ی او جهان دو رنگ

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » هفت پیکر » بخش ۹ - صفت سمنار و ساختن قصر خورنق

 

رفت منذر به اتفاق پدر

بر چنین جستجوی بست کمر

جست جایی فراخ و ساز بلند

ایمن از گرمی و گداز و گزند

که‌آنچنان دز در آن دیار نبود

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » هفت پیکر » بخش ۱۰ - صفت خورنق و ناپیدا شدن نعمان

 

چون خَوَرْنَق به فرّ بهرامی

روضه‌ای شد بدان دلارامی

که‌آسمان قبلهٔ زمین خواندش

و‌آفرینش بهار چین خواندش

آمدند از خبر شنیدن او

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » هفت پیکر » بخش ۱۱ - شکار کردن بهرام و داغ کردن گوران

 

چون سهیل جمال بهرامی

از ادیم یمن ستد خامی

روی منذر از آن نشاط و نعیم

یافت آنچ از سهیل یافت ادیم

گشت نعمان و منذر از هنر‌ش

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » هفت پیکر » بخش ۱۲ - کشتن بهرام اژدها را و گنج یافتن

 

روزی از روضهٔ بهشتی خویش

کرد بر می روانه کشتی خویش

باده‌ای چند خورد سردستی

سوی صحرا شد از سرمستی

به شکارافکنی گشاد کمند

[...]

نظامی
 

نظامی » خمسه » هفت پیکر » بخش ۱۳ - دیدن بهرام صورت هفت پیکر را در خورنق

 

شاه روزی رسیده بود ز دشت

در خَوَرنَق به خرمی می‌گشت

حجره‌ای خاص دید در بسته

خازن از جستجوی آن رسته

شه در آن حجره نانهاده قدم

[...]

نظامی
 
 
۱
۷
۸
۹
۱۰
۱۱
۱۹
sunny dark_mode