به نام خداوند جان و خرد

کز این برتر اندیشه بر نگذرد

خداوندِ نام و خداوندِ جای

خداوندِ روزی‌دِهِ رهنمای

خداوند کیوان و گَردان‌سپهر

[...]

کُنون اِی خِرَدمَند وَصفِ خِرَد

بِدین جایگَه گفتن اَندر خُورَد

کُنون تا چه داری بیار از خِرَد

که گوشِ نیُوشَنده زو بَر خُورَد

خِرَد بِهتر از هَر چه ایزَد بِداد

[...]

از آغاز باید که دانی دُرُست

سَرِ مایهٔ گوهَران از نُخُست

که یَزدان زِ ناچیز چیز آفرید

بِدان تا توانایی آرَد پَدید

سَرِ مایهٔ گوهران این چهار

[...]

چو زین بُگذَری مَردُم آمد پَدید

شد این بَندها را سَراسَر کِلید

سَرش راست بَر شُد چو سَروِ بُلَند

به گفتارِ خوب و خِرَد کار بَند

پذیرندهٔ هوش و رای و خِرَد

[...]

زِ یاقوتِ سُرخ اَست چَرخِ کَبود

نه از آب و گَرد و نَه از باد و دود

به چَندین فُروغ و به چَندین چِراغ

بیاراسته چون به نوروز باغ

رَوان اَندر او گوهَرِ دل‌فُروز

[...]

چراغ اَست مَر تیره شَب را بَسیچ

به بَد تا تَوانی تو هَرگز مَپیچ

چو سی روز گردش بپیمایَدا

شَوَد تیره گیتی بِدو روشَنا

پَدید آید آنگاه باریک و زَرد

[...]

تو را دانش و دین رهاند درست

در رستگاری ببایدت جست

وگر دل نخواهی که باشد نژند

نخواهی که دائم بُوی مستمند

به گفتار پیغمبرت راه جوی

[...]

سخن هر چه گویم همه گفته‌اند

بَرِ باغِ دانش همه رُفته‌اند

اگر بر درختِ برومند جای

نیابم که از بَر شدن نیست رای

کسی کو شَوَد زیرِ نخلِ بلند

[...]

چو از دفتر این داستان‌ها بَسی

هَمی خوانَد خوانَنده بَر هَر کَسی

جهان دل نهاده بدین داستان

همان بِخْرَدان نیز و هَم راستان

جوانی بیامد گُشاده زبان

[...]

دلِ روشنِ من چو برگشت از اوی

سوی تختِ شاهِ جهان کَرد روی

که این نامه را دَستِ پیش آوَرَم

زِ دفتر به گفتارِ خویش آوَرَم

بِپُرسیدَم از هر کسی بی‌شُمار

[...]

بدین نامه چون دست کردم دراز

یکی مهتری بود گردن‌فراز

جوان بود و از گوهر پهلوان

خردمند و بیدار و روشن روان

خداوند رای و خداوند شرم

[...]

جهان آفرین تا جهان آفرید

چون او مرزبانی نیامد پدید

چو خورشید بر چرخ بنمود تاج

زمین شد به کردار تابنده عاج

چه گویم که خورشید تابان که بود

[...]