... بدانگه که شب چادر مشک بوی

بدرید و بر چرخ بنمود روی

بیامد زن از خانه با شوی گفت ...

... به ترکان چنین گفت خاقان چین

که ما برنهادیم بر چرخ زین

که آورد بی جنگ ایران به چنگ ...

... خداوند بهرام و کیوان و ماه

خداوند گردنده چرخ بلند

خداوند ارمنده خاک نژند ...

... به رزم اندرون او گرفتار شد

وزو چرخ گردنده بیزار شد

کنون بسته آوردمش بر هیون ...

... به هر دانش از کرده کردگار

ستاره ست رخشان ز چرخ بلند

که بینا شمارش بداند که چند ...

چو خورشید بر چرخ بنمود دست

شهنشاه بر تخت زرین نشست ...

... بدو گفت شنگل که بر گوی هین

که گوینده یابد ز چرخ آفرین

چنین گفت کز شاه خسرونژاد ...

... چو زرین شد آن چادر مشکبوی

فروزنده بر چرخ بنمود روی

شه هندوان باره را برنشست ...

... که او داد چندین مرا فر و زور

به فرمان او تابد از چرخ هور

بفرمود تا گاو و گردون برند ...

... نخفت اندر اندیشه تا بامداد

چو بنمود خورشید بر چرخ دست

شب تیره بار غریبان ببست ...

... سر گردش آفرینش بدید

همی بگذرد چرخ و یزدان به جای

به نیکی ترا و مرا رهنمای ...

... بر تخت زرین به زانو نشاند

چنین گفت کین چرخ ناپایدار

نه پرورده داند نه پرودگار ...

... سپاهی بیاورد پیروزشاه

که از گرد تاریک شد چرخ ماه

برآویخت با هرمز شهریار ...

... دل زفت با خاک تیره ست جفت

چنین آمد این چرخ ناپایدار

چه با زیردست و چه با شهریار ...

... کزین کینه و خون پیروز شاه

بنالد ز چرخ روان هور و ماه

فرستاده زین روی برداشت پای ...

... بکش میهن آورد چندان سپاه

که بر چرخ خورشید گم کرد راه

برین همنشان روز بگذاشتند ...

... به پیکند شد رزمگاهی گزید

که چرخ روان روی هامون ندید

وزین روی پر کینه دل سوفزای ...

... همه دشت پرکشته و خواسته

شده دشت چون چرخ آراسته

سلیح و کمرها و اسب و رهی ...

... به کام ما بد از روزگار

چو خورشید بنماید از چرخ دست

برین دشت خیره نباید نشست ...

... تو را بندگانند و سالار هست

که سایند بر چرخ گردنده دست

چو شاپور رازی بیاید ز جای ...

... ازویست فرمان و زویست مهر

به فرمان اویست بر چرخ مهر

ز رای وز تیمار او نگذریم ...

... همه نیکویی زیر پیمان اوست

ز خاشاک تا هفت چرخ بلند

همان آتش و آب و خاک نژند ...

... کسی را جز از بندگی کار نیست

ز مغز زمین تا به چرخ بلند

ز افلاک تا تیره خاک نژند ...

... نه خورشید نوشین روان آفرید

وگر بستد از چرخ گردان کلید

که کس را نخواند همی از مهان ...

... ندارد ز کس روشنایی دریغ

چو بگذارد از چرخ گردنده میغ

همش خاک و هم ریگ و هم رنگ و بوی ...

... نهادند بر پشت پیلان ببند

زمین دید رخشان تر از چرخ ماه

بگردید بر گرد آن شهر شاه ...

... نگه کن مگر سر نپیچی ز داد

اگر چرخ را کوش صدری بدی

همانا که صدریش کسری بدی ...

... نخستین بران آفرین گسترید

که چرخ و زمان و زمین آفرید

نگارنده هور و کیوان و ماه ...

... عزیزی بود زار و خوار و نژند

گزیده به شاهی ز چرخ بلند

بدین داستان زد یکی مهرنوش ...

... که روشن زمانه برینست و بس

تو با چرخ گردان مکن دوستی

که گه مغز اویی و گه پوستی ...

... روان درخشنده بگزیندش

ستاره زند رای با چرخ و ماه

سخنها پراگنده کرده به راه ...

... کدامست خوشتر مرا روزگار

ازین برشده چرخ ناپایدار

سخن گوی پاسخ چنین داد باز ...

... چنین گفت آنکس که هستش بسند

ببخش خداوند چرخ بلند

کسی را کجا بخت انباز نیست ...

... بداندیش نومید گردد زبخت

چو برگردد این چرخ ناپایدار

ازو نام نیکو بود یادگار ...

... به کردار دریا بود کارشاه

به فرمان او تابد از چرخ ماه

ز دریا یکی ریگ دارد به کف ...

... کسی راکه خواهد کند ارجمند

ز پستی برآرد به چرخ بلند

دگر مانده اندر بد روزگار ...

... بیاورد پیغام هندی ز رای

که تا چرخ باشد تو بادی به جای

کسی کو بدانش برد رنج بیش ...