... یکی زیج رومی به بر در گرفت

نگه کرد بر کار چرخ بلند

ز آسانی و سود و درد و گزند ...

... یکی دختری دید بر سان ماه

فروهشته از چرخ دلوی به چاه

چو آن ماه رخ روی شاپور دید ...

... پرستنده بشنید و آمد دوان

رسن برد بر چرخ دلو گران

چو دلو گران سنگ پر آب گشت ...

... کنون سالیان اندر آمد به هشت

که جز به آرزو چرخ بر ما نگشت

چو شاپور رفت اندر آرام خویش ...

... ببایدت بستن به فرجام رخت

اگر ز آهنی چرخ بگدازدت

چو گشتی کهن نیز ننوازدت ...

... ز بس ناله بوق و هندی درای

همی چرخ و ماه اندر آمد ز جای

تبیره ببستند بر پشت پیل ...

... روانی کجا با خرد بود جفت

ستاره همی بارد از چرخ گفت

برانوش جنگی به قلب اندرون ...

... به گیتی سوی بد میازید دست

بدانید کاین چرخ ناپایدار

نه پرورده داند نه پروردگار ...

... نه بر تاجدار و نه بر موبدان

تو از چرخ گردان مدان این ستم

چو از باد چندی گذاری به دم ...

... پسر مر ورا دخمه آرام داد

چنین بود تا بود چرخ بلند

به انده چه داری دلت را نژند ...

... به نوی بشد زین سرای کهن

چنین بود تا بود چرخ روان

توانا به هر کار و ما ناتوان ...

... ستاره شمر گفت کای شهریار

ازین گردش چرخ ناپایدار

به مردی و دانش نیابی گذر ...

... گرفتند بسیار و کردند بند

چنین است کردار چرخ بلند

گهی زو فراز آید و گه نشیب ...

... بدی را به گیتی نشیمن نماند

چو نومید شد او ز چرخ بلند

بشد سالیانش به هفتاد و اند ...

... بر پایه تخت زرین نشاند

چنین گفت کز دور چرخ بلند

نخواهم که باشد کسی را گزند ...

... پژوهش مکن گرد رازش مگرد

چنین است کردار این چرخ تیر

چه با مرد برنا چه با مردپیر

... یکی پارسی بود هشیار نام

که بر چرخ کردی به دانش لگام

بفرمود تا پیش شاه آمدند ...

پس آگاهی آمد به بهرام گور

که از چرخ شد تخت را آب شور

پدرت آن سرافراز شاهان بمرد ...

... شب تیره بودند با گفت وگوی

چو خورشید بر چرخ بنمود روی

به آرام بنشست بر گاه شاه ...

... چنین گفت مهتر که آن روی و موی

ز چرخ چهارم خور آورد شوی

... یکی خانه گوهر آمد پدید

که چرخ فلک داشت آن را کلید

بدو گفت بنگر که بر گنج نام ...

... ز مهمان بیگانه پرچین به روی

همی بود تا چرخ پوشد سیاه

ستاره پدید آید از گرد ماه ...

... برفتند هرجای کندند چاه

بدان تا نهند از بر چاه چرخ

کنند از بر چرخ چینی سطرخ

پس لشکر اندر همی تاخت شاه ...