... پرتو اسلام بر جانشان نشست

ظلمت کفر از درونشان بار بست

هم فکندند از درون زنار را ...

... اندر آمد میر با تمکین نشست

پشت کفر از بار تمکینش شکست

بت پرستان دور او گشتند جمع ...

... کی شود بر پشه ای پیلی سوار

کی توان کردن به موری کوه بار

این شکست مسجد و محرابها ...

... کی خری لنگیده از یک پر کاه

کی شکسته اشتر از بار نگاه

نام حق بتخانه هاتان گر شنود ...

... کز درآمد لب پر از ذکر خدای

قامتش خم گشته از بار خضوع

دیده اش رودی ز سیلاب دموع ...

... وحدت آن تخم است در خاکش قرار

یاد حق باران و باد نوبهار

هست توحید اندرو لعل و گهر ...

... این بود مقصود از آنچه شد بیان

کاعتبار اندر جهت دان ای فلان

معنی دیگر هم آن را هست لیک

گر بفهمی گویمت هشدار نیک

اینجهت آمد مناط اعتبار

هست مقصد غیر آن را واگذار ...

... بر سر هر ره قرقچی بازداشت

آن یکی ره را گشود و بار داد

رهروش را وعده ی دیدار داد

صد ره دیگر ببست آن تنگبار

گفت از آنها هرکه آید نیست بار

نیست راه کوی ما این راهها ...

... ای که پویی راه کوی وصل یار

رو بجو راهی که زان راه است بار

خواسته اول ز تو تعیین راه ...

... ره دهید ای خارها گل زارها

ره دهید این نخل شکربارها

گل به صحرا می رود از بهر گشت ...

... در سم رخش جهان پیمای شاه

خاک آن گرد و غبار و آن غبار

دامن شه را نشیند برکنار ...

... چون شنید این ماند آن شه در شگفت

سیل اشک از دیده باریدن گرفت

بر کشید آهی و گفت از درد و سوز ...

... آن گل صد برگ رخسارت چه شد

آن دو عناب شکر بارت چه شد

سیب رنگین زنخدان تو کو ...

... صرصری از دشت غم انگیختی

بار و برگ نخل حسنم ریختی

شعله ی بیداد جور افروختی ...

... باز دادش چشم آن چشم آفرین

بار سیم گریه های زار زار

کرد اندر شهر و دشت و کوهسار

روز و شب بگریست تا بار دگر

کور شد نورش نماند اندر بصر ...

... گفت زین پس قدرت رفتار نیست

در پس این پرده ما را بار نیست

یکسر مویی اگر برتر پرم ...

... جسم و جان بگذار و جان جان بیار

جسم و جان محرم در این دربار نیست

غیر جان جان جان را بار نیست

محفل انس است و خلوتگاه ناز ...

... آمد و در قلزم انواز شد

همچو آن ماهی به دریا بار شد

ایستاد اما نه در حد جهات ...

... دامن خرگاه عزت بر زدند

پرتوی آنجا تجلی بار شد

باطن و ظاهر همه انوار شد ...

... چون توانی کند کاریز و قنات

باری آن را کن پی آب حیات

چون کنی سنگ ره ایوار ای پسر ...

... سود جوید مرد بازرگان ولیک

بعد چندین ماه و سال ای بار نیک

جمله کار و بار این عالم که هست

نسیه اندر نسیه اندر نسیه است ...

... بایدش از چار منزل رهگذر

اولین انبار مطبخ ای شریف

پس دهان پس معده و آنگه کثیف ...

... حرث و غرس و آس و داس است و حصاد

حمل و نقل و ضبط انبار از فساد

دیگر آنچه شرح آن باشد گران ...

... قافله در قافله دنبال هم

بار از آنجا بسته بهر جان من

رو به سوی خانه ویران من ...

... خوش از آن گودال جستم تللی

از غم و ادبار رستم یللی

خوش گریزی کردی احسنت ای جوان ...

... گریم ای پس دور از آن انوارها

کور گردد گر دو چشمم بارها

گریه خواهم کرد هر شام و سحر

کور گردم گر دو صد بار دگر

دیده ای دور از جمالت کور به ...

... می خورد سرگین و آنهم گاه گاه

گردنش خم گشته زیر بار غنگ

شرحه شرحه گردنش از عاد سنگ ...

... نی پی مولایی و فرخندگی

می خرندت زیر صد بارت کشند

یا کنندت پوست بر دارت کشند ...

... نی خدایی تو نه من هم بنده ام

نی ز بار روزیت شرمنده ام

زین سخن آمد دل موسی بجوش ...

... عندلیب گلشن اسرار ناز

آن مبارک طایر عرشی نگر

آن برید خوش لقای خوش خبر ...

... جمله رو دارند در ملک وجود

لنگ لنگان از عدم بربسته بار

بار امکانشان به دوش افتقار

جانب اقلیم هستی ره سپر ...

... تا گذشت از مصر جسم و رود نیل

بار خود بگشاد در بطحای جان

خیمه زد در یثرب روحانیان ...

... جلوه گاهش ساحت میدان غیب

بار دیگر هم ز جان پران شود

داخل گلزار جان جان شود

بار دیگر هم از آنجا پر زند

خیمه اش را عشق بالاتر زند ...

... وان گلاب آمد طراز زلف یار

عطرپاش آن دو زلف مشکبار

عشق از این بسیار کرده است ای عمو ...

... از دل سخت و زبان نرمشان

دام ایمان زلف عنبر بارشان

رهزن دین چهره ی گلنارشان ...

... جام پی در پی به یاد یار ده

یاد آن گیسوی عنبر بار ده

باده ده اما به یاد آن نگار ...

... ابلهان اینجا و آنجا از شهان

ابلهان در کار و بار این جهان

زیرک و دانا بهر راز نهان ...

... گفت کو را ای جوان نیکخوی

بار دیگر نام آن یکتا بگوی

آنچه دارم نیمی از آن مال تو

من فدای حال تو و قال تو

بار دیگر عندلیب خوش نوا

نغمه سر کرد از نوای جانفزا ...

... شعله اش هر لحظه گردد تیز تر

گفت با او کی جوان بار دگر

نام آن یکتای بی همتا ببر ...

... هم تن و هم جان من قربان تو

گفت یک بار دگر آن جبرییل

نام آن یکتای بیمثل و عدیل ...

... گفت دیگر من ندارم یک تسو

بار دیگر نام او گو بهر او

بار دیگر آن همایون پر هما

لب گشود آنجا به تسبیح خدا ...

... منصب سالاری بازار داشت

محفل بازاریان را بار داشت

مجمع او راز اهل سوق بود ...

... برزمین از درد می نالید ناخ

او همین بارید بر دامن سرشک

ویژگانش در پی دید و پزشک ...

... جمله اینها برده اند و چاکرند

تن به زیر بار فرمان اندرند

جمله ی شاهان شه ما را غلام ...

... مست و سرخوش در میان لاله زار

می چری اندر کنار جویبار

در کمین تو بسی صیاد هست ...

... نردبان آسمان هفتمین

خم ز ثقل بار آن پشت زمین

آن دو صیاد از پی آن پویه ساز ...

... اوفتادند اندران در چام چام

راه باریک و شب تاریک تار

قله کوه و نهیب تندبار

نی دلیلی تا نماید راهشان ...

... خویش را دیدند در صد پیچ و تاب

راه بس باریک چون موی میان

یک وجب بل کمترک پهنای آن ...

... ور به پایین کی رسد مد نگاه

راه باریک و هزاران تاب و پیچ

نی ز انجامش خبر دارند هیچ ...

... آن ز میشی دنبه ای گر می کند

این شتر با بار در حلق افکند

آن پلنگ مرد و با آن خیره مرد ...

... این ستمها تخم مزرع روزگار

می دهد این تخم روزی برگ و بار

آه مظلوم آفتاب تیرماه

می رساند زود باران گیاه

ورنه دوران می رساند بار تو

پر کند از بار تو انبار تو

ناله ی مظلوم نفخ آتش است ...

... ای خوشا چشمی که آن بینای اوست

وی مبارک دل که آن دانای اوست

دیده ی دور از جمالش کور باد ...

... این امانت چیست ای یار رفیق

بار تکلیف است در پای عمیق

و این نتیجه اختیار قدرت است ...

... در حق انسان نه ذم ای بوالفضول

یا امانت هست بار اختیار

که از آن گردیده انسان سوگوار ...

... پای پیش آورد و زانو برشکست

بار سنگین امانت دوش بست