... زانزمان کز دامن ما در کشیدستیم پای

دست ما را کرده کوته چرخ از دامان صلح

تاکنون دیده است بس فاتح بخود میدان جنگ ...

... صدهزاران کارگر در رهگذار زنده رود

روز و شب از برق همت چرخ اقبال و شرف

بین بگردش در یمین و در یسار زنده رود ...

اگر بکار تو افتد گره ز بازی چرخ

غمین مشو که گشایش ز بعد بستگی است ...

نه چرخ که بر فراز هم نه طبق است

از دفتر مدح مرتضی یک ورق است ...

از روز ازل هماره تا یوم نشور

از آنچه که دور میزند چرخ یدور

یکدور غرض ز آن همه دور است آنهم ...

... تا جزایت با سیاست آنچه می بایست داد

ای جنایتکار چرخ بد مدار

روزگار ای روزگار ...

... دل خونین سپهر از افق غرب دمید

چرخ از رحلت خورشید سیه می پوشید

که شب عید حمل خویش به گردون آراست ...

... دهر مبهوت چه آینده نامعلومی است

چرخ یک پرده نقاشی از آثار بلاست

ناگه از خانه همسایه یکی ناله زار ...

... در بوستان ز اول شب از صدای لر

گر سر چو عوج بن عنق ایدون زنی به چرخ

دستت نمی رسد که بگیری تو پای لر ...

سزد ای شام چرخ تیره وش وقتی سحر گردی

نه هر شام و سحر ای تیره گردون تیره تر گردی ...

... که خود نامی شوی یا از نشانی مفتخر گردی

بپا از گردش چرخ است این دنیای نازیبا

سزد زین ناستوده گردشت ای چرخ برگردی

از این زیر و زبر گردی و بنیان و بن ای گردون

من آن خواهم که از بنیان و پی زیر و زبر گردی

چرا ای بی سر و پا چرخ و دهر بی پدر مادر

ز مادر مهربان تر دایه بر هر بی پدر گردی ...

... ای آسمان ببار در این مملکت بلای

این قوم را زوال ده ای چرخ چنبری

آه مرا نمی نگری کوری ای سپهر ...

... عار آیدم من ار به فلک اعتنا کنم

از من به چرخ جز به حقارت نظاره نیست

کشتی ما فتاده به گرداب ای خدا ...

... زیر و زبر اگر نکنی خاک خصم ما

ای چرخ زیر و روی تو زیر و زبر کنم

جاییست آرزوی من ار من به آن رسم ...

... که من ز مرگ همه عمر را فرار کنم

به جامی از می چرخ است مستی ای ساقی

گرم که مست کنی هستیم نثار کنم ...

دردا و حسرتا که جهان شد به کام خر

زد چرخ سفله سکه دولت به نام خر

خر سرور ار نباشد پس هر خر از چه روی ...

... خر بنده خران شد آزادگان دهر

پهلو زن است چرخ به این احتشام خر

خرها تمام محترمند اندرین دیار ...

... ای صبا برگیر ریش مدعی و گو ز من

عنقریبا رندها چرخ تو چنبر می کنند

هیچ می دانی طرف گردیده ای با مردمی ...

... شرف به داشتن قصر معتبر نبود

شرف نه هست درشکه نه چرخ های زرین

همی نگردد آباد این محیط خراب ...

... دل خونین سپهر از افق غرب دمید

چرخ از رحلت خورشید سیه می پوشید

که سر قافله با زمزمه زنگ رسید ...

ز آن پیشتر که چرخ گشاید کتاب صبح

برخیز و باش منتظر فتح باب صبح ...

... پاکی گزین که راستی و پاکی

بر چرخ بر فراشت مسیحا را

آنکس ببرد سود که بی انده ...

... خورده بسی خوشه و خروار را

چرخ و زمین بنده تدبیر تست

بنده مشو درهم و دینار را ...

... بنگر و بشناس خریدار را

چرخ بدانست که کار تو چیست

دید چو در دست تو افزار را ...

... تا بشناسد در و دیوار را

چرخ یکی دفتر کردارهاست

پیشه مکن بیهده کردار را ...