... استخوان است در نواله من

حال و کارم ز گردش گردون

نیست چون دولت تو روز افزون ...

... شد در پناه جاه تو آسوده هر کسی

کز گردش زمانه جافی الم کشید

تا در نوادر قصص آید که ابرهه ...

... کوه گشتی گر بر او جستی ز نعل وی چو غار

چون فلک در دور و از گردش فلک را رخ سیاه

چون سمک در آب و از گامش سمک را تن فکار ...

... تا ز بخت بد واز اختر واژون به مدار

فال کس گردش افلاک همایون نکند

باد چونانکه فلک حاسد و بدخواه تو را ...

... دایره گردی که داد نقطه موهوم را

همچو خط و سطح و جسم گردش اوالتسام

تنگ بر هنگ او پهنه سهل الامم ...

... در شیوه فراق جز اندیشه غمت

از گردش فلک فلکی را هوس مباد

... آنچه به یک زمان کند کین تو خالی از زمین

قوت و گردش فلک راست به صد قران کند

گوهر آبگینه را لعل سیاوشی مخوان ...

... گردون گر از وفاش بگردد به تیغ او

گردش نکرده گردن گردون قلم شود

در دست و طبع جان مخالف ز هیبتش ...

... پیک حضرت پیش او صد و چارده سوره ادا

جاهدواالکفار گردش غرقه در دریای خوف

ما علیک الا البلاغش داده توقیع رجا ...

... چنانکه زو نرسد هیچ گونه بوی به ما

دو چیز هست که در آفتاب گردش نیست

وفای عهد درین عهد و سایه عنقا ...

... در صدر وصف چو چتر فریدون مؤیدست

بر نیک و بد چو گردش گردون مظفرست

طبعش ز بد چو روح پیمبر مقدس است ...

... دعوی کند به قطبی و بینام همچو قطب

گردش نگشته کس بجز از نعش دخترش

با دست چون رباب سر از جام می بتافت ...

... گردون دلی که در صف کین کرد لطف حق

بر نیک و بد چو گردش گردون مظفرش

هم طوف کرده عدل و هنر گرد ملکتش ...

... یک شیهه در فگند به گوش دو پیکرش

صرصر چو روز رزم به گردش نمی رسد

تشبیه چون کنم گه رفتن به صرصرش ...

... قطب چو شمع صبوح تیره و ثابت قدم

از پی پروانگی نعش به گردش دوان

دید که شد پاسبان جمله زبان همچو تیغ ...

... از در این شش جهات چون روم اکنون که کرد

پای به بندم چو شمع گردش این هفتخوان

زنده شوم همچو شمع از پس مردن چو هست ...

... از مدح شاه و جام می لعل چاره نیست

تا پای بست گردش این جام خانه ایم

شه زاده پهلوان که همی گویدش جهان ...

... بر حقم با این همه رنج فراق

گر کنم از گردش گردون فغان

غصه ها دارم من از فرقت چنانک ...

به خدایی که ید قدرت او

گردش چرخ را به فرمان کرد

که چنانم ز آرزومندی ...

... یک روز شیخ نشسته بود شاعری بر پای خاست تا شعری را بر خواند آغاز کرد کی

همی چه خواهد این گردش زمن زمنا

شیخ گفت بس بس بنشین که ابتدا از حدیث خویش کردی مزه بردی ...

شیخ ما را سؤال کرد درویشی کی یا شیخ این چه سوزست کی درین دلهاست شیخ گفت این را آتش نیاز گویند و خدای تعالی دو آتش آفریده است یکی آتش زنده و یکی آتش مرده آتش زنده آتش نیاز است کی در سینهای بندگان نهاده است تا نفس ایشان سوخته گردد و آن آتشی است نورانی چون نفس سوخته گشت آنگه آن آتش نیاز شوق گردد و آن آتش شوق هرگز بنرسد نه درین جهان و نه درآن جهان و این آتش است که رسول گفت صلی الله علیه اذا ارادالله بعبد خیر اقذف فی قلبه نوراقیل یا رسول الله ما علامة ذلک النور قال التجافی عن دارالغرور و الانابة الی دارالخلود و الاستعداد للموت قبل نزول الموت آن سایل گفت یا شیخ چون آن دیدار پاک عطا کند آن آتش شوق آرام گیرد شیخ گفت از دیدن ماه بهره برنتوان داشت آن دیدار تشنگی زیادت کند نه سیری آرد چنانک امروز غیبست فردا که بخواهند دید غیب خواهد بود گردش بر صفت او روا نیست هر کسی کی بیند او را بر حد ایمان خود بیند آن نور ایمان بود کی از دلها بچشمها آید تا بدان نور ایمان بر حد خود جلال و جمال خود بیند بآن آتش مرده می بسوزندش چه درین جهان و چه دران جهان پس این بیت بگفت

آتش نمرود هرگز پور آزر را نسوخت ...