گنجور

 
۳۵۸۱

کمال‌الدین اسماعیل » قصاید » شمارهٔ ۱۷۶ - و له ایضاً یمدحه بعد وفات ابیه و یذکر جلوسه القضاء الرباسه

 

... خدایگان شریعت امام راهنمای

زهی جلال تراجیب چرخ دامن پوش

زهی وقار ترا کوه قاف دست گرای ...

... میامنی که حکایت بدی ز فرهمای

غم حسود تو میخورد چرخ عقلش گفت

که تا همی خوری این غم بروهمی آسای ...

... چو کوره آتش خوار و چو گاز آهن خای

کلاه گوشۀ قهر تو گربه بیند چرخ

بهم فرو شکند طاق او چو چین قبای ...

... فراز سدره فکندست مطرح تو مکن

باوج چرخ قناعت بجای خویش گرای

هنر زپای در افتاد دست او بستان ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۵۸۲

کمال‌الدین اسماعیل » قصاید » شمارهٔ ۱۷۹ - فی النصیحة ویتخلص بمدح الامام شهاب الدین السهروردی

 

... که هرچه آرزوی تستماحضر یابی

زدرگه عظمت بردرست حلقۀ چرخ

که حلقه راهمه جاخودبرون در یابی ...

... وگر توگام چوپرگار با حساب آری

محیط دایرۀ چرخ بی سپر یابی

زغایت طلب تست ناز دنیی دون ...

... که خویشتن راترسی که بی خطر یابی

زحرص همچو ترازو ز چرخ سوی زمین

معلقی زنی اریک قراضه زر یابی ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۵۸۳

کمال‌الدین اسماعیل » قصاید » شمارهٔ ۱۸۱ - و قال ایضآ یمدحه

 

... که چو من نیست جز اینش کاری

زین سبب چرخ ز خورشید نهد

هر نفس در دهنش دیناری ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۵۸۴

کمال‌الدین اسماعیل » قصاید » شمارهٔ ۱۸۴ - وله فی مرثیة الصّدر رئیس الدّین محمود رحمه الله

 

... چو بین بود مرکبت چون برانی

ز بالای چرخست نام تو گرچه

ز زیر زمین می دهندت نشانی ...

... بحمدالله ار چه ستاره فرو شد

بجایست خورشید چرخ معانی

امام جهان رکن دین صدر عالم ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۵۸۵

کمال‌الدین اسماعیل » قصاید » شمارهٔ ۱۹۰ - وقال ایضاً فی الموعظة والنصیحة

 

... سرش ز دایره بیرون و پایش از مرکز

چو چرخ مانده معلق ز زیر بالایی

گهی حوالت دادوستد بطبع کند

گهی بچرخ کند نسبت توانایی

گه از خیال مشعبداسیربلعجبی ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۵۸۶

کمال‌الدین اسماعیل » قصاید » شمارهٔ ۱۹۱ - وله فی مدیحه و یصف الرّمد

 

... رای تو چو مهر عالم افروزی

قهر تو چو چرخ عمر فرسایی

با دولت تو سپهر دیرینه ...

... با سنگ وقار تو کجا یارد

نه کفۀ چرخ زیر بالایی

بفزوده لباس احتشام تو ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۵۸۷

کمال‌الدین اسماعیل » قطعات » شمارهٔ ۳ - ایضا له

 

... هم نهان خود و هم پیدا را

چرخ را یک حرکت در همه عمر

بر خلاف تو نباشد یارا ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۵۸۸

کمال‌الدین اسماعیل » قطعات » شمارهٔ ۶ - وله ایضا

 

... تیغ خورشید در نفاذ و مضا

چرخ را در مقام حشمت تو

باز مانده ز کار هفت اعضا ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۵۸۹

کمال‌الدین اسماعیل » قطعات » شمارهٔ ۷ - ایضاً له

 

... چشم خورشید مبهم و معما

چرخ را بازدارد از حرکت

گر رسد امر تو بدو جز ما ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۵۹۰

کمال‌الدین اسماعیل » قطعات » شمارهٔ ۱۰ - وله ایضا

 

ای به یاد خلق تو در بزم چرخ

زهره نوشیده فراوان جام ها ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۵۹۱

کمال‌الدین اسماعیل » قطعات » شمارهٔ ۲۲ - این قطعه در مدح شمس الملّة و الدین شمس الدّین خوارزمی گوید:

 

ای کریمی که پایۀ قدرت

برتر از اوج چرخ گرانست

بر کریمان تو را همان شرفست ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۵۹۲

کمال‌الدین اسماعیل » قطعات » شمارهٔ ۲۳ - ایضاً له

 

... بهرچه رای شریفت اشارتی فرمود

سبیل چرخ در آن طاعت و موافقتست

چنان بیمن تو اضداد آشتی کردند ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۵۹۳

کمال‌الدین اسماعیل » قطعات » شمارهٔ ۲۴ - وله ایضا

 

... تا در هجر تو بر من بگشادست قضا

در شادی و طرب چرخ برویم در بست

مدتی رفت که از من کرمت یاد نکرد ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۵۹۴

کمال‌الدین اسماعیل » قطعات » شمارهٔ ۴۰ - بمدح الملک شمس الدّین ایتغمش

 

... که زتیغش زمانه بر حذرست

تحفۀ چرخ سوی او هردم

مژدۀ فتح و دولتی دگرست ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۵۹۵

کمال‌الدین اسماعیل » قطعات » شمارهٔ ۵۶ - وله ایضا

 

ایا صدری که آمد چرخ نیلی

یکی از بندگان چاپلوست

رسید اینک بشادی نوبت آنک

بدرد سقف چرخ آوای کوست

بسی روزست تا چرخ از شب و روز

همی سازد دویت آبنوست ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۵۹۶

کمال‌الدین اسماعیل » قطعات » شمارهٔ ۷۰ - وله ایضا

 

... عارضم از سیه گری بگریخت

خوی چرخ سپید کار گرفت

پیر پنبه ست عمر را پیری ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۵۹۷

کمال‌الدین اسماعیل » قطعات » شمارهٔ ۷۵ - وله ایضا

 

... و امروز نیست همره من جز فسانه هیچ

گر مستحق هیچ نیم من و آفتاب چرخ

پس نیست مستحق عطا در زمانه هیچ

از طالعست این که من و آفتاب چرخ

مشهور عالمیم و براین آستانه هیچ ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۵۹۸

کمال‌الدین اسماعیل » قطعات » شمارهٔ ۸۵ - این قطعه در پشت تقویم نویسد و با ناصرالّدین منگلی نورّالله قبره فرستد.

 

... تصاعد در جاتت ز وهم بیرون باد

ز چرخ ملک تو دیوی گر استراق کند

شهاب وار ز رمحت بروشبیخون باد ...

... قضا چو نامۀ حکمی بنام عدل تو بست

بدان اجازت قاضی چرخ مقرون باد

به هر غرض که زبان باز کرد سوفارت ...

... چو ضرب تیغ تو در روز رزم موزون باد

دبیر چرخ چو اقطاع کاینات دهد

بدست او ز اشارات شاه قانون باد ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۵۹۹

کمال‌الدین اسماعیل » قطعات » شمارهٔ ۹۴ - ایضاً له

 

... غرقه در آب چشم خود شب و روز

همچنان چرخ آسیا گردد

همچو خورشید آسمانی باش ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
۳۶۰۰

کمال‌الدین اسماعیل » قطعات » شمارهٔ ۹۵ - ایضا له

 

... زرد و پرچین چو روی زر گردد

چرخ را آرزو بود کورا

خاک پای تو تاج سر گردد

ای که هر دم ز بار همت تو

تارک چرخ پی سپر گردد

کار خادم بدست و می ترسد ...

کمال‌الدین اسماعیل
 
 
۱
۱۷۸
۱۷۹
۱۸۰
۱۸۱
۱۸۲
۴۹۲