... یعنی که به جان آفرینش

ای نازده آفرینشت راه

عبادی و آن آفرینش ...

... نه چوب و تیشه نجار را درو رونق

به حکمتی که خلل اندرو نیابد راه

ز مهر و ماه گشاده در آن مکان بیرق ...

... در سمع خاطرت نشود عشوه امل

نه راه همتت بزند رتبت جهان

نه آب عصمتت ببرد آتش زلل ...

... مه نوی تو به ملک اندر از خسوف مترس

از آنکه راه نباشد خسوف را به هلال

چگونه یازد بدخواه زی تو دست جدل ...

... هلال چرخ معالیش منخسف نشود

از آنکه راه نباشد خسوف را به هلال

سپر برشده را رای او به خدمت خواند ...

... چون زمین را شرف مولد تو حاصل شد

آسمان راه نظیرت بزد اندر تحصیل

خود وجود چو تویی بار دگر ممتنع است ...

... گر از محیط دستت بردارد آسمان نم

در شاهراه دوران با عزم تیزگامت

گردون چه گفت گفتا من تابعم تقدم ...

... اختر چه گفت گفتا من عاجزم تکلم

صایب تر از کمانت یک راه رو نزد پی

صادق تر از کلامت یک صبحدم نزد دم ...

... می نیارم از ره فکرت رسیدن در تو وای

چون توان بر آسمان آخر شدن از راه بام

خسرو صاحب قران طوطی که از انصاف تو ...

... چون آمدم بر تو که پایم شکسته باد

راه وفا سپر که جفا نیست درخورم

در آب فتنه خفته چو نیلوفرم مدار ...

... وندر چنین شبی که دلاور بدی جبان

من روز سوی راه نهاده به فال سعد

امید خود بریده ز پیوند و خانمان

راهی چنان که آید ازو جسم را خلل

راهی چنانکه آید ازو روح را زیان

ریگش چو نیش کژدم و سنگش چو پشک مار ...

... خویشتن پیش ناکسان و کسان

همچو هنگامه گیر و راه نشین

گربه به بیوس نتوان بود ...

... وقت کوچ است و عرصه تنگ و مرا

دل به تیمار چرخ راه رهین

نیست در سکنه زمانه کسی ...

... گر بر قضا روان شودی امر هیچ کس

راه قضا ببستی امر روان تو

آرام خاک تابع پای و رکاب تست ...

... ور بر قضا روان شودی امر هیچ کس

راه قضا ببستی امر روان تو

رازی که از زمانه نهان داشت آسمان ...

... چو صد هزار خلایق ز بهر آمدنت

همه دو گوش به در بر همه دو چشم به راه

ز شوق خدمت تو بر زبان خرد و بزرگ ...

... سهر طوق مراد ترا نهد گردن

به طبع بی اجبار و به طوع بی اکراه

به عون رای تو بردارد آفتاب فلک ...

... نعوذبالله از آن دم که این و آن گویند

که خواجه زد به سر راه خیمه و خرگاه

هنوز داغ اراجیف مرو بر دلهاست ...

... چو خدمت تو که مقصودم اوست حاصل نیست

مرا یکیست نشابور و بلخ و مرو و هراه

همیشه تا که نباشد مسیر اسب چو رخ ...

... به پیل حادثه شه مات باد عمر عدوت

به بازی فلکی از عرای باد افراه

فتاده سایه قدرت بر آسمان و به طوع ...

آمد به سلامت بر من ترک من از راه

پرداخته از جنگ و برآسوده ز بدخواه ...

... من باده همی خوردم و او چنگ همی زد

من شعر همی خواندم او ساخت همی راه

تا روز همی گفت که چون بود به یک روز ...

... به وهم از دل کتم عدم برآرد راز

به کلک بر بد و نیک فلک ببندد راه

چه حل و عقد قلمش آسمان بدید چه گفت ...

... به وهم از دل کتم عدم برآرد راز

به کلک بر بد و نیک فلک ببندد راه

چو حل و عقد قلمش آسمان بدید چه گفت ...

... سال بر پانصد و سی و سه ز تاریخ عجم

گفت برخیز که از شهر برون شد همراه

چه روی راه تردد قضی الامر فقم

چه کنی نقش تخیل بلغ السیل زباه ...

... تا که من جامه بپوشیدم و بیرون رفتم

به شتابی که وداعم نه رهی کرد و نه راه

او برون برد به در مفرش و آورد ستور ...

... گفت ساکت شو و هشدار و به تعجیل براند

آنچنان کز ره و بی راه نبودم آگاه

منتی داشتم از وی که ندارد به مثل ...

... اتفاقا به در رحبه بوفدی برسید

همه اعیان و بزرگان نشابور و هراه

همچنین جمله راهم به سلامت می برد

نه در آن طبع ملالت نه در آن طوع اکراه

تا به جایی که مرا داد همی مسحی و کفش ...

... گفتم آری چو چنین است مرا باکی نیست

که ز ما منع نیاید ز شما استکراه

چون به جیحون برسیدیم ز من هوش برفت ...

... گفتم آخر نه همانا که من آن کس باشم

که به پاداش چنین سعی کنم باد افراه

کردمش خوشدل و پس پای درآوردم و راند ...

... درشدم جان به طرب رقص کنان در پی بخت

گویی اندر سر من هوش نوایی زد و راه

چون ازو حاجب بارم بستد مسکین گفت ...

... خشم او از فلک برآرد گرد

حکم او بر قضا ببندد راه

صحن درگاه دولتش را هست ...

... ای به تو زنده سنت پاداش

وی به تو تازه رسم بادافراه

بنده از شوق خاک درگه تو ...

... امر و نهیت روان چو حکم قضا

بر نشابور ومرو و بلخ و هراه