... در و گوهر بسی بدو بخشید

راه و سامان کار خود آن دید

گفتش ای مادر آن قضایی بود ...

... رفت محمود زاولی به شکار

دید زالی نشسته بر سر راه

رویش از دود ظلم گشته سیاه

بر تن از ظلم و جور پیراهن

از گریبان دریده تا دامن ...

... بر خود و جان خود مخور زنهار

راه را پیش گیر و بانگ مدار

من ز گفتار وی بترسیدم

راه اشکار تو بپرسیدم

به سر راه تو دویدم تفت

از من آرام و صبر جمله برفت ...

... قصه مرغ و شحنه و رهبان

کس فرستاد از آن خویش به راه

تا بیاورد هردو را بر شاه ...

... از مکافات زی جزا پرداخت

راهب شور بخت را بنواخت

عوض مرغ بره ای دادش ...

... با و تا را ز دیو در مپذیر

بر تن از راه رفق بر تن خصم

بشکن از روی خلق گردن خصم ...

... اوست اکنون سلاله شاهی

دولت او را گزیده همراهی

زور و زر بهر خلق دار نبیل ...

... گرچه با قامت کشیده رود

عقل در راه او به دیده رود

ور ببیند جمال او را حور ...

... غم فراموش کرد و شاد بزیست

چون خدا راه حکم بگشاید

حکمت خود به خلق بنماید ...

... خط او همچو غمزه های خوشان

شحنه راه دین صلابت او

روح قدسی کمین مثابت او ...

... کلکشان همچو علک معده قوی

چون براهیم قابل سعدند

چون سماعیل صادق الوعدند ...

... از دو صد جزو یک ورق نتوان

زانکه هریک ز راه علم و عمل

یار عقلند و حق گزار امل ...

... پای فتنه دو دست ظلم ببست

گشته در راه دین ز بهر ثبات

خاک درگاه او چو آب حیات ...

... دل او سال و ماه مسکن شرع

گوش او شاهراه مکمن شرع

دین ایزد ز بود او شادان ...

... باز گویم که مرد هشیاری

خواجه در راه عقل و جان ز قیاس

در سرای غرور و جمع اناس ...

... میوه شاخ عقل کردارش

دل مر او را نموده راه صواب

دین مر او را جمال داده خطاب ...

... او همی سر رمز به داند

قاصد از حال راه به داند

گویی آمد ز خانه و کویش ...

... دو گروهی ز عالم تن و جان

شده در راه حکمت و تدریس

برتر از یونس و ارسطالیس ...

... مدد قوت اصفیایی تو

ای ترا حق نموده راه صواب

ای ترا دین جمال کرده خطاب ...

... خوش چو آب دهان زنبورست

او خرد بهر راه دین دارد

عین دین است زان چنین دارد ...

... پس حوالت کنیم سوی قضا

ای ترا راه گشته رای و قیاس

بتر از راه و رای خود مشناس

راه دینست محکم تنزیل

شرح آن مرتضی دهد تأویل ...

... بود از نفس شوم اماره

او ترا راه راست بنمودست

گر تو بر ره روی ترا سودست ...

... کز سبا مر ترا کنم آگاه

تا بیابی به سوی دانش راه

این احاطت مراست کز بلقیس ...

... باد بدرود شرع و سنت تو

وان پسندیده راه امت تو

باد بدرود دین و شرع رسول ...

... وان گزیده جماعت اصحاب

همه در راه دین اولوالالباب

وان ستوده مهاجر و انصار

همه در راه شرع نیکوکار

و اهل صفه موافقان رسول ...

... ای خداوند فرد بی همتای

حرمت این رسول راه نمای

که مرا زین گروه برهانی ...

راه دور از دل درنگی تست

کفر و دین از پی دورنگی تست

ورنه یک خطوتست راه بدو

بنده باشی شوی تو شاه بدو ...

... ورنه من صبح صادق دینم

راه دین بر تو کردمی پیدا

تا نبودی تو اهوج و شیدا ...

... مر ترا چشم و گوش داد خدای

راه بنمود مرد راهنمای

امر داد و ترا چو حجت شد ...

... در ره دین برو ریاضت کن

وز چنین راه بد طهارت کن

غیرتت بر بهشت می ناید ...

... از پی یک دو لقمه خرد به هیچ

کرده بسیار گونه راه بسیچ

مردم عامه همچو زنبورست ...

آن کسانی که راه دین رفتند

چهره از تنگ خلق بنهفتند ...

... کین فلان ملحد آن فلان کافر

همه از راه صدق بیخبرند

آدمی صورتند لیک خرند ...

... از هم آواز خویش بگریزند

همه در راه آن جهانی کور

بنده خورد و خفت همچو ستور ...

... خوانده باشد بسی کتاب اصول

در ریاضی برد به دانش راه

وز طبیعی بود به وجه آگاه ...

... بکشد سوی ظاهر گل تو

پس به ادخال جذب و راه هوا

بکشد آن حرارت زیبا ...

... مر حمیات را حد آنکه نهاد

گرمی بد به دلت راه گشاد

وآن حرارت غریب جای وطن ...

... وز زکام انصبابهای تباه

به سوی منخرین گشاید راه

بشنو از من تو حد و وصف عطاس ...