اِی لُعبتِ خندان لبِ لَعلَت که مَزیدهست؟
وی باغ لطافت بِهِ رویت که گزیدهست؟
زیباتر از این صید همه عمر نکردهست
شیرینتر از این خربزه هرگز نبریدهست
ای خضر حلالت نکنم چشمهٔ حیوان
دانی که سِکندر به چه مِحنت طلبیدهست؟
آن خون کسی ریختهای یا مِیِ سرخ است
یا توت سیاه است که بر جامه چکیدهست
با جمله برآمیزی و از ما بگریزی
جُرم از تو نباشد، گنه از بخت رمیدهست
نیک است که دیوار به یک بار بیفتاد
تا هیچکس این باغ، نگویی که ندیدهست
بسیار توقف نکند میوهٔ بَر بار
چون عام بدانست که شیرین و رسیدهست
گُل نیز در آن هفته دهن باز نمیکرد
وامروز نسیم سحرش پرده دریدهست
در دجله که مرغابی از اندیشه نرفتی
کشتی رَود اکنون که تَتَر جِسر بریدهست
رفت آن که فُقاع از تو گشایند دگر بار
ما را بس از این کوزه که بیگانه مکیدهست
سعدی در بستان هوای دگری زن
وین کِشته رها کن که در او گله چریدهست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
این شعر از سعدی از نخستین نمونه های سبک واسوخت در شعر فارسی است که در آن سعدی بیزاری خود را از معشوق ابراز می کند. وی ابتدا به توصیف زیباییهای معشوق میپردازد. شاعر با زبان شاعرانه، معشوقی را وصف میکند که زیبایی بینظیر داشته، ولی با رقیب و رقبای سعدی رواداری کرده و دامنش آلوده شده است. در انتها ضمن تحقیر معشوق به اتخاذ این تصمیم، معشوق را لایق خود نمی داند و به خود توصیه می کند که او را رها کند.
ای معشوقهی خندان، لبهای زیبایت را چه کسی مزه کرده است. ای باغ لطافت، چه کسی پوست زیبا و مخملی صورتت را مانند میوه به، گاز زده است؟
هیچ کس در تمام عمر شکاری به این زیبایی، صید نکردهاست، و هیچ خربزهای به این شیرینی، هرگز پاره نکره است.
ای خضر! حلالت نمیکنم که پیش از من به چشمهی حیات رسیدی، در حالیکه میدانستی اسکندر با چه سختیها و مشکلاتی به دنبال آن رفته است.
سعدی با اشاره به لکه روی دامن معشوق، با تجاهل العارف، خود را به نادانسته می زند و از وی می پرسد آیا خون کسی بر روی لباسش ریخته شده است که به رنگ سرخ درآمده، یا اینکه این لکهی توت سیاه است. در حالیکه میداند این لکه نشان از دست دادن بکارت معشوق است.
هوش مصنوعی: با دیگران در ارتباطی و از ما دوری میکنید، این اشتباه به گردن شما نیست، بلکه تقصیر بختی است که رو به ناامیدی رفته است.
هوش مصنوعی: خوب است که دیوار یک بار بیفتد تا هیچکس نتواند بگوید که این باغ را ندیده است.
هوش مصنوعی: میوه بر درخت به آرامی نمیایستد و زود میافتد، وقتی که همه بفهمند که آن میوه شیرین و رسیده است.
هوش مصنوعی: در آن هفته، گلها هیچ نشانهای از باز شدن نداشتند، اما امروز نسیم صبحگاهی پردهها را کنار زده و حال و هوای تازهای به فضا بخشیده است.
هوش مصنوعی: در رود دجله که غازها از آن عبور نمیکنند، اکنون که پل تتر شکسته است.
هوش مصنوعی: رفت آن کسی که میتوانست مشکلات تو را حل کند و دیگر نیازی نیست که ما از این کوزه که فرد دیگری از آن استفاده کرده است، بنوشیم.
هوش مصنوعی: سعدی در باغی است و تمایل دارد به فضایی تازه برود و از فکر و یاد کسی که در دلش جا دارد، دست بکشد، زیرا آن شخص باعث زحمت و گلهمندی او شده است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
گوید که شما دخترکان را چه رسیدهست؟
رخسار شما پردگیان را که بدیدهست؟
وز خانه شما پردگیان را که کشیدهست؟
وین پردهٔ ایزد به شما بر که دریدهست؟
بس کز جگرم خون دگرگونه چکیده است
تا دست به کام دل خویشم برسیده است
و امروز پشیمانی و درد است دلم را
در عمر خود از هرچه بگفته است و شنیده است
پایی که بسی پویه بیفایده کردی
[...]
خرم دل آن کس که به رخسار تو دیده ست
یا زان لب شیرین سخن تلخ شنیده ست
زان زلف مسلسل که همه برشکند باد
از روی تو بنگر که در ان زیر چه دیده ست
بر قافله صبر مرا نیست ولایت
[...]
صبح است و بهار است و گل و نقل و نبید است
ساقی قد و شاهد می و نی ناله کشیدهست
صبح از طرف مشرق و سرو از کنف جوی
وان سبزهٔ خط زان لب دلجوی دمیدهست
زاغ از قبل شاخ خزیدهست به کنجی
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۳۶ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.