تو را سَریست که با ما فرو نمیآید
مرا دلی که صبوری از او نمیآید
کدام دیده به روی تو باز شد، همه عمر
که آبِ دیده به رویش فرو نمیآید؟
جز این قَدَر نَتَوان گفت بر جمالِ تو عیب
که مهربانی از آن طبع و خو نمیآید
چه جور کز خمِ چوگانِ زلفِ مِشکینت
بر اوفتادهٔ مِسکین چو گو نمیآید؟
اگر هزار گزند آید از تو بر دلِ ریش
بد از منست که گویم نکو نمیآید
گر از حدیثِ تو کوته کنم زبانِ امید
که هیچ حاصل از این گفتوگو نمیآید
گمان بَرَند که در عودسوز سینهٔ من
بمُرد آتشِ معنی که بو نمیآید
چه عاشقست؟ که فریادِ دردناکش نیست
چه مجلسست؟ کز او های و هو نمیآید
به شیر بوْد مگر شورِ عشق، سعدی را
که پیر گشت و تغیّر در او نمیآید



با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به بیان احساسات عاشقانه و دردهای خود میپردازد. او میگوید که عاشقانهای که تجربه کرده، به گونهای است که هیچ چیز نمیتواند او را تسکین دهد. او از زیبایی معشوقهاش و دلتنگیهایش سخن میگوید و تأکید میکند که هر چه که از این عشق بگوید، نمیتواند به عمق احساسات او پی ببرد. در انتها به این نکته اشاره میکند که عشق او مانند شیر است که با وجود گذر زمان و تغییرات، همچنان شور و حرارت خود را حفظ کرده است.
تو (دارای فکر،اندیشه و قصدی هستی که) با ما راه نمیآیی و همراه نمیشوی، من نیز دلی دارم که دیگر، توان صبر و شکیبایی ندارد.(فرود آمدن سر: کنایه از تسلیم شدن، البته در اینجا میتوان آن را نشانهی همراه شدن و راه آمدن گرفت(نکته: کلمه سر را میتوان مجاز از فکر و اندیشه گرفت؛ به علاقه ظرف و مظروف.)
کدام چشم تو را مشاهده کرد که بعد از آن ( در دوران هجران و فراق روی تو) تمام عمر شروع به گریستن نکرد؟
تنها عیب و ایرادی که میتوان از زیبایی تو گرفت، این است که نباید انتظار مهربانی و محبت از او داشت.
زلف عطرآگین و خمیدهی چوگان مانند تو چه جور و ستمهایی که بر عاشق بیچاره و گرفتار خود همچون گوی روا نمیدارد!(نکته: سعدی در این بیت بیان میکند: همانگونه که چوگان به گوی ضربه میزند و به عبارتی بر او ستم روا میدارد زلف تو نیز هر کس را که اسیر و گرفتار دام خود ببیند بر او ستم روا میدارد؛ زیبایی بیت وقتی درخشانتر میشود که به این نکته توجه داشته باشیم که در قدیم چوگان به صورت کفچه بوده است و گوی داخل آن قرار میگرفته است، و از این نظر سعدی قرار گرفتن و گرفتار شدن دل عاشق در دام زلف معشوق را به زیبایی به تصویر کشیده است.)
اگر تو هزاران گزند و آسیب بر دلِ رنجدیده و زخمی وارد کنی، باز بدی از جانب من است اگر اقرار به نیکویی تو نکنم و آنها را نیک تفسیر نکنم.
اگر با توجه به این که گفت وگوی من و تو هیچ نتیجه و حاصلی ندارد، زبان و سخنان پر از امید خود را کوتاه کنم و سخنم را به پایان برسانم،..
..همه گمان میبرند که معنا و حقیقت که همچون آتشی در سینهی من است و همچون عود خوشبو و معطر است، خاموش گشته است
این چگونه عاشقی است که هر چند گرفتار هجران است اما هیچگونه فریاد دردناکی سر نمیدهد، و این چگونه مجلسی است که هیچگونه شور و غوغایی در آن وجود ندارد.
همانا گویی شور و غوغای عشق از زمان کودکی در شیر (شیر مادر سعدی) وجود داشته است، چرا که سعدی با اینکه پیر شده است اما هنوز هیچگونه تغییر و دگرگونی در عشقش حاصل نشده است.(ایهام تناسب: شور؛ ۱: غوغا، ۲: یکی از انواع طعمها و مزهها.)
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
همین شعر » بیت ۳
جز این قدر نتوان گفت بر جمال تو عیب
که مهربانی از آن طبع و خو نمیآید
جز این قدر نتوان گفت در جمال تو عیب
که وضع مهر و وفا نیست روی زیبا را
ترا به صحبت ما سر فرو نمیآید
ز بنده شرم چه داری بگو نمیآید
به دور حسن تو بیرون عاشقی کاری
بیازمودهام از من نکو نمیآید
دلم به روی تو هرگز نمیکند نظری
[...]
تو را به کون و مکان سر فرو نمی آید
مرا دلی که صبوری از او نمی آید
اگر جهان همه حور بهشت خواهد بود
چه چاره چون به خیالم جز او نمی آید
وگر به روضه خلدم قصور عرضه کنند
[...]
ز گل محافظت رنگ و بو نمیآید
به غیر لطف ز روی نکو نمیآید
صفای حسن بتان از دل گداخته است
ز آب آینه این شستشو نمیآید
ز جنبش مژه آسوده است قربانی
[...]
چه رنجش است کزان تندخو نمیآید؟
کدام فتنه که از دست او نمیآید؟
به کینه جوی من ای آنکه محرم رازی
بگو بدی ز نکویان نکو نمیآید
ره نشاط من از شش جهت چنان بستند
[...]
نماند باده و آن تندخو نمیآید
بهار آمد و گل رفت و او نمیآید
خمار همچو منی را شکستن آسان نیست
کجاست خم که ز دست سبو نمیآید
چه سود جلوهٔ خوبان، که از حجاب مرا
[...]
معرفی ترانههای دیگر
تا به حال ۴۲ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.