از تو دل برنکنم تا دل و جانم باشد
میبرم جورِ تو تا وسع و توانم باشد
گر نوازی چه سعادت به از این خواهم یافت؟
ور کشی زار چه دولت به از آنم باشد؟
چون مرا عشق تو از هر چه جهان باز استد
چه غم از سرزنش هر که جهانم باشد؟
تیغ قهر ار تو زنی، قوَتِ روحم گردد
جام زهر ار تو دهی، قوْتِ روانم باشد
در قیامت چو سر از خاک لحد بردارم
گَرد سودای تو بر دامن جانم باشد
گر تو را خاطر ما نیست خیالت بفرست
تا شبی محرم اسرار نهانم باشد
هر کسی را ز لبت خشک تمنایی هست
من خود این بخت ندارم که زبانم باشد
جان برافشانم اگر سعدی خویشم خوانی
سر این دارم اگر طالع آنم باشد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بیان عمیقترین احساسات عشق و وابستگی میپردازد. شاعر میگوید تا زمانی که عشق و وجود محبوبش در زندگیاش هست، حاضر است هر سختی و غمی را تحمل کند. او از عشق خود به عنوان نیرویی میگوید که او را از دیگر امور دنیا رها کرده است و حتی در برابر قهر و دشمنی محبوب هم تسلیم است. شاعر امید دارد که در روز قیامت با یاد محبوبش سر از خاک برآورد و هر غمی را که ممکن است از دنیا ببیند، فراموش کند. همچنین بیان میکند که اگر محبوبش دربارهاش فکر نکند، حتی خاطراتش هم برایش مهم است و اگر فقط نام او بر لبانش باشد، برایش کافی است. در پایان، او میگوید که جانش را فدای محبوب خواهد کرد اگر فقط یک بار نام او را بر زبان بیاورد.
جور بردن: ستم کشیدن، تحمل ظلم و جور کردن /وسع: تاب و طاقت / کنایه: دل بر کندن (چشم پوشی و رها کردن، ترک دلبستگی کردن). دل و جان داشتن (شهامت و تاب داشتن، زنده بودن) / معنی بیت اول: تا آن زمان که دل و جانی در من هست، از تو دل بر نمی دارم و تا زمانی که طاقت و توانایی داشته باشم، جور تو را تحمل خواهم کرد. - منبع: شرح غزلهای سعدی
زار کشتن: به زاری و خواری و عجز کشتن / دولت: بخت و اقبال، سعادت و نیکبختی / معنی بیت دوم: اگر مرا مورد لطف و نواخت خویش قرار دهی، کدام خوشبختی با آن توان برابری دارد؟ و چه بخت و اقبالی از این برتر که به دست تو کشته شوم؟ - منبع: شرح غزلهای سعدی
باز ایستادن از چیزی: منع و بی رغبت کردن از چیزی/هر که جهانم باشد:هر کسی در جهان مرا باشد، هر که در جهان هست مرا باشد. / معنی بیت سوم: از آن جایی که عشق تو مرا به هر چه در دنیا وجود دارد بی علاقه ساخت، دیگر چرا از ملامت تمام کسانی که در جهان می زی اند، غمی به دل راه دهم؟ - منبع: شرح غزلهای سعدی
تشبیه: قهر به تیغ (اضافهٔ تشبیهی) / جناس ناقص و زاید: قوت، قوت / معنی بیت چهارم: اگر تو از سر خشم به رویم تیغ کشی، آن عمل موجب نیرو بخشی روانم خواهد شد و اگر تو جام زهر به دستم دهی، آن را چونان غذای روح می نوشم. - منبع: شرح غزلهای سعدی
هوش مصنوعی: در روز قیامت که از خاک قبر بلند شوم، غبار عشق تو بر جانم نشسته خواهد بود.
خاطر: فکر و اندیشه، دل / خیال: تصورچیزی در ذهن هنگامی که در پیش چشم نباشد، تصویر معشوق./ کنایه: خاطر به کسی داشتن (در فکر کسی بودن، عاشق و دوستدار کسی شدن) / معنی بیت ششم: اگر چیزی از ما در خاطرت نیست، خیالت را به جانب ما روانه ساز تا یک شبی محرم رازهای پنهانی من باشد. - منبع: شرح غزلهای سعدی
بخت: اقبال و سعادت / کنایه: خشک تمنا (آرزوی باطل و بیهوده) / معنی بیت هفتم: هر کسی آرزوی بیهودهٔ کام گرفتن از لبت را دارد، اما من آن قدر سعادتمند نیستم که بتوانم این آرزو را بر زبانم جاری سازم. - منبع: شرح غزلهای سعدی
طالع: بر آینده و طلوع کننده، بخت و اقبال / کنایه: جان بر افشاندن(جان نثار کردن و جانبازی نمودن) / سر چیزی داشتن (قصد و توجه به امری داشتن) / معنی بیت هشتم: اگر مرا سعدی خود بدانی و بخوانی، به شکرانه این موهبت جان نثار خواهم کرد. من در اندیشهٔ نثار جان هستم، اگر بخت آن را داشته باشم که مرا سعدی خود بدانی. - منبع: شرح غزلهای سعدی / دکتر محمدرضا برزگر خالقی / دکتر تورج عقدایی
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
همین شعر » بیت ۱
از تو دل برنکنم تا دل و جانم باشد
میبرم جور تو تا وسع و توانم باشد
چون مراد دل و جانم تویی از هر دو جهان
از تو دل برنکنم تا دل و جان است مرا
گر مرا زار به کشتن دهد آن یار عزیز
تا نگویی که در آن دم غم جانم باشد
گویم از بنده مسکین چه گنه صادر شد
کاو دل آزرده شد از من غم آنم باشد
تا مرا طاقت هجران و توانم باشد
نکنم ترک غمت تا دل و جانم باشد
تا شدی دور مرا از نظر ای نور دو چشم
دایماً خون دل از دیده روانم باشد
طوبی و نارون از پای درآیند ز رشک
[...]
معرفی ترانههای دیگر
تا به حال ۱۰ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.