محسن جهان 🌐
بنده استاد بازنشسته هستم.
محسن جهان در ۱ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۲۱ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۲۶ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۱۴۹ - گفتن مهمان یوسف علیه‌السلام کی آینه‌ای آوردمت کی تا هر باری کی در وی نگری روی خوب خویش را بینی مرا یاد کنی:
تفسیر ابیات ۲۱ و ۲۲ فوق:
اغلب انسان ها همواره به دنبال عیب‌جویی از دیگران بوده و خود را مبرا از هر گونه نقص و عیب می‌دانند. و لذا مولانا در این ابیات می‌فرماید:
هر آن‌کس که نقصان خود را دریابد، بی‌درنگ در جهت رفع آن شتابان می‌کوشد تا به فضایل الهی نائل گردد.
و کسانی که در این گمان هستند، کمال مطلق بوده و هیچ عیبی بر آنها وارد نیست، در جهل خود غوطه ور شده و دسترسی به صفات و کمالات باریتعالی بر ایشان غیر ممکن خواهد بود.
محسن جهان در ۱ سال و ۴ ماه قبل، جمعه ۲۰ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۴۶ دربارهٔ رضاقلی خان هدایت » تذکرهٔ ریاض العارفین » روضهٔ اول در نگارش احوال مشایخ و عارفین » بخش ۷۹ - شهاب الدین سهروردی:
تفسیر ابیات ۷ و ۸ قوق:
شیخ اشراق فیلسوف قرن ششم در این رباعی رو به انسان کرده و می‌گوید:
بدان و آگاه باش که تمامی نیست و هست تو به او وابسته است. و آنچه در این دنیا به صورت غم و یا شادی تجربه می‌کنی از وجود حضرت باریتعالی است.
که البته برای بسیاری قابل درک و فهم نیست، و الا کل وجود توی انسان از او آکنده است. این امر برای سالکان و اهل شهود روشن و واضح است.
محسن جهان در ۱ سال و ۴ ماه قبل، پنجشنبه ۱۹ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۴ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۹۱:
تفسیر ابیات ۵ و ۶ فوق؛
شیخ می‌فرماید: آن کسی در غفلت و گمراهی است که در تمام عمر خود در این کره خاکی، از تمام نعمات و کرم خداوند هیچ اندوخته‌ای نداشته و عمر را بیهوده تلف کرده است.
و آن‌کس مرتد و از دین خدا خارج شده، که در کل عوالم هستی همواره در اندیشه دیگری جز حضور حضرت دوست بوده است.
محسن جهان در ۱ سال و ۴ ماه قبل، دوشنبه ۱۶ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۴۲ دربارهٔ شیخ محمود شبستری » کنز الحقایق » بخش ۲۱ - در بیان نهایت عشق است:
تفسیر ابیات ۹ و ۱۰ فوق:
در مقایسه عقل جزئی انسان و عشق به معبود، شیخ این ابیات را سروده است.
در جایگاه و مقامی که عشق خودنمایی می‌کند، عقل انسان به سبب عدم توانایی مقابله با عشق به حضرت دوست، همانند کودکان شروع به زاری و گله می‌کند.
اگرچه بوسیله بکارگیری عقل در زندگی روزمره اصلاح امور انجام می‌پذیرد، اما برای رسیدن به معبود ازلی، بدون عشق و دلدادگی طی راه میسر نیست.
خلاصه اینکه عقل انسان کاربرد دنیوی داشته و عشق از جنس درون و کاربرد اخروی و معنوی دارد.
محسن جهان در ۱ سال و ۴ ماه قبل، جمعه ۱۳ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۱۶:۰۴ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۷:
تفسیر ابیات ۱۶ و ۱۷ فوق:
مولانا در توصیف عظمت حضرت باریتعالی می‌فرماید: از آنجائیکه آفتاب و ماه از سخاوتمندی او نور افشانی کرده و عالمی را بهره مند می‌کنند، چگونه آسمان نیلگون به دور او طواف ندهد و اظهار فرمانبرداری نکند.
به سبب آنکه خداوند نام خود را نور نامید ( اشاره دارد به آیه ۳۵ سوره مبارکه نور، "اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ....")، ۚلذا برای دیدن او غلام چشمت شو که بتوانی بوسیله نور حضرتش، آثار و آیات او را در جهان هستی دریابی.
محسن جهان در ۱ سال و ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۱۲ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۳۲ دربارهٔ شیخ بهایی » دیوان اشعار » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۳:
تفسیر رباعی فوق:
دانشمند نامی عهد صفوی در این رباعی خطاب به انسان می‌گوید: عقل ( منظور عقل کل ربوبی است) از نادانی و جهالت ما به سبب خود شیفتگی ها و منیت ها، خجالت زده و شرمنده شده است. و نیز به همین دلیل خلق را از خود ناراضی و پریشان کرده‌ایم.
در حالیکه انواع بت های نفسانی و فناپذیر را پرستش می‌کنیم ولی بصورت صوری سر بر سجده گذاشته و تظاهر به دینداری می‌کنیم. و این موجب خنده کافران و ملحدان نسبت به مسلمانی ظاهری ما شده است.
محسن جهان در ۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۷ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۳۹ دربارهٔ شیخ محمود شبستری » کنز الحقایق » بخش ۵ - در تحقیق طهارت:
تفسیر ابیات ۱ و ۲ فوق:
پندی ارزشمند از عارف شهیر قرن هشتم:
ای انسان به این دنیا و کسانی که به آن دلبسته اند اعتنایی نکن. و از برای امور دنیوی و بی مرادی های آن رنجش و غم به خود راه مده. که این جهان همانند کاروانسرایی در مسیر ابدیت است. و ناگاه بایست رخت سفر را بست و بسوی جهان باقی شتافت.
به مصداق بخشی از آیه ۲۰ سوره مبارکه حدید:
"اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِینَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَتَکَاثُرٌ فِی الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ"(بدانید که زندگانی دنیا به حقیقت بازیچه‌ای است طفلانه و لهو و عیّاشی و زیب و آرایش و تفاخر و خودستایی با یکدیگر و حرص افزودن مال و فرزندان).
محسن جهان در ۱ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۴ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۱۵:۰۹ دربارهٔ ابوسعید ابوالخیر » رباعیات نقل شده از ابوسعید از دیگر شاعران » رباعی شمارهٔ ۲۵۰:
عارف عالیقدر قرن چهارم در این رباعی خطاب به انسان بیان می‌کند: چنانچه خواهان محبت و احسان از طرف خدا هستی و نیز خواستار رضایت ملائک مقرب الهی از رفتار و عمل خود می‌باشی،
میتوانی از دو مسیر به این طلب خود برسی. یا در هرآنچه رضایت او در آنست مطیع رب خود باش و انجام بده ، و یا در هر سرنوشتی که برایت رقم خورده تسلیم شو.
محسن جهان در ۱ سال و ۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۳ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۱۳:۱۴ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۸۰:
تفسیر ابیات ۱ و ۲ فوق:
جناب عطار در این دوبیتی در وصف صفات الهی و خطاب به حضرت باریتعالی می‌فرماید:
ذات و خوی عشق تو را نمی‌توان در حیطه جهان فانی و باقی تعریف کرد. و هر آنچه در توصیف آن گویند اشتباه بوده و خارج از درک عقل ذهنی بشر است.
دلدادگی و شیفتگی عشق به تو والاتر از آنست که به بیان آمده و یا عقل و خرد انسان آنرا متصور کند. و بطور کلی خارج از اندیشه و افکار جان مادی است.
تنها با تسلیم و زنده شدن به جوهر و فطرت اولیه، و از جنس عدم شدن این معانی قابل دریافت است.
محسن جهان در ۱ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۲۷ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۱۵ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۴۴:
تفسیر بیت ۱۹ فوق:
مرد این میدان هستی کسی است که همانند گوی بدون سر و پا باشد.
خداوند همواره سعی دارد که آفریننده خود را به هر جهت که صلاح است راهنمایی کند. و این انسان است که با دست و پا و عقل ذهنی خود مانع تراشی می‌کند. لذا مردان خدا کسانی هستند که فی نفسه تسلیم کامل مشیّت الهی بوده و با خضوع و خشوع فرمانبردار محض الله هستند.
محسن جهان در ۱ سال و ۵ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۲۲ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۲۴ - بیان خسارت وزیر درین مکر:
تفسیر ابیات ۵ و ۶ فوق:
همانگونه که ما از ناکجا آباد پا به عرصه این جهان نهادیم، از نامحدود به محدود رسیدیم. لذا می‌فرماید: این دنیا به منزله قفسی برای جان و روح شماست، و همواره سعی کنید به سمتی روید که شما را به تعالی و عدم می‌رساند.
و تاکید می‌کند این جهان محدود و دیگری بی انتهاست. به نحوی که تمام ظواهر این سرای فانی همانند مانع و سدی است برای درک معنای آن منزلگاه ابدی.
محسن جهان در ۱ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۴ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۲ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۲۹ - اعتراض مریدان در خلوت وزیر:
تفسیر ابیات ۲۱ و ۲۲ فوق:
خداوند در بخشی از آیه ۱۷ سوره مبارکه انفال می‌فرماید: "وَمَا رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ" یعنی اینکه، چون تو تیر افکندی نه تو بلکه خدا افکند. و لذا در بیت اول با استناد به همین آیه به انسان یادآوری می‌کند، که همه امور بدست تو نیست ( با اختیار تو) بلکه، نیرویی ماورا تصور بشر در جهان هستی حاکم است (جبر الهی).
و لذا در بیت دوم می‌گوید اگر هم عملی را انجام دهیم، این مشیّت الهی بوده که بواسطه ما آن امر محقق شده است.
محسن جهان در ۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۲۳ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۵۵ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۸۱۵:
تفسیر رباعی فوق:
اگر انسان به معرفت واقعی دست میافت، ارزش بیشتری برای حیثیت معنوی خود قائل بود، به همین دلیل مولوی بیان می‌کند: مادامیکه در طلب آن جوهر و ذات الهی خود هستی، به همان میزان به مخزن راز هستی دسترسی خواهی داشت، و چنانچه فقط بدنبال امور دنیوی و انباشتگی در این جهان باشی، منزلت و مقام تو در همین سطح پست باقی می‌ماند.
در ادامه می‌فرماید: اگر این رمز زندگی را دریابی، پرده‌ها کنار رفته و مکنونات برایت هویدا خواهد شد. و آگاه باش که هرآنچه در پی آن باشی، از همان جنس و هویت خواهی بود.
محسن جهان در ۱ سال و ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۱۳:۲۵ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر دوم » بخش ۹۷ - دعوی کردن آن شخص کی خدای تعالی مرا نمی‌گیرد به گناه و جواب گفتن شعیب علیه السلام مرورا:
تفسیر بیت ۲۴ فوق:
خداوند در بخشی از آیه ۸۷ سوره مبارکه یوسف می‌فرماید: "لا تَیْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِنَّهُ لا یَیْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْکافِرُونَ" (از رحمت خدا نومید نباشید، زیرا جز گروه کافران کسی از رحمت خدا نا امید نمیشود.). با اشاره به همین آیه قرآن کریم، مولانا در این بیت می‌گوید: ای انسان هیچگاه ناامیدی و یاس را به خود راه مده و ضمن توکل به او، همه درماندگی ها را به پیشگاهش عرضه کن، تا از هر درد بی دوایی رهایی یابد.
محسن جهان در ۱ سال و ۵ ماه قبل، دوشنبه ۱۸ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۱۵ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۹۳۶:
تفسیر بیت ۶ فوق:
آیا می‌توان متصور شد که انسان بدون حمایت و توکل به آفریننده خود به زندگی ادامه دهد. و لذا می‌فرماید؛ دراین جهان فانی و عمر کوتاه اگر امید به لقای تو نباشد چه سودی عاید می‌شود. و چنانچه مأمن و پناهی به ما ندهی چگونه می‌توان سپر و دفاعی در مقابل حوادث روزگار مهیا کرد.
محسن جهان در ۱ سال و ۵ ماه قبل، دوشنبه ۱۸ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۳۹ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۰:
تفسیر بیت ۵ فوق:
خطاب به انسان می‌فرماید:
قبل از تو افراد خام اندیش دیگر و غرقه در ظواهر فریب انگیز این دنیا، تلاش و فعالیت بیهوده بسیاری کردند، ولی در نهایت دریافتند بجز تسلیم در برابر مشیّت الهی و کسب رضایت الله هیچ راهی وجود ندارد.
محسن جهان در ۱ سال و ۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۹ شهریور ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۳۷ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر پنجم » بخش ۵۹ - داستان آن کنیزک کی با خر خاتون شهوت می‌راند و او را چون بز و خرس آموخته بود شهوت راندن آدمیانه و کدویی در قضیب خر می‌کرد تا از اندازه نگذرد خاتون بر آن وقوف یافت لکن دقیقهٔ کدو را ندید کنیزک را به بهانه به راه کرد جای دور و با خر جمع شد بی‌کدو و هلاک شد به فضیحت کنیزک بیگاه باز آمد و نوحه کرد که ای جانم و ای چشم روشنم کیر دیدی کدو ندیدی ذکر دیدی آن دگر ندیدی کل ناقص ملعون یعنی کل نظر و فهم ناقص ملعون و اگر نه ناقصان ظاهر جسم مرحوم‌اند ملعون نه‌اند بر خوان لیس علی الاعمی حرج نفی حرج کرد و نفی لعنت و نفی عتاب و غضب:
تفسیر ابیات ۳۴ الی ۳۶ فوق:
بسیار کسان مغرور و متفاخر هستند که، همانند لهیب آتش سرکش بوده و خود را نور مطلق و برتر می‌دانند. فقط در صورت مواجهه با انسان‌های مجذوب حق از این بلند پروازی دست کشیده و به گمراهی خود پی می‌برند. و خواهند فهمید که این ذهنیت و افکار باطل شعله ور شده درون، وهم و خیال بوده و در مسیر خداپرستان نیست. و تمام مایملک، علم و دانایی، القاب و عناوین دنیوی بصورت عاریه به آنها تعلق گرفته و بایست در هنگام مرگ بازپس دهند.
محسن جهان در ۱ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۲۶ شهریور ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۳۴ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۶۷:
تفسیر ابیات ۹ و ۱۰ فوق:
تمامی جهان هستی همانند بدنه یک کالبد بوده که تو ای پروردگار به مثابه سر و روح آن می‌باشی. و لذا اگر سر از بدن جدا شود نمی‌توان برای این باشنده حیاتی فرض کرد.
در بیت بعدی مجددا" تاکید دارد، سرچشمه حیات همه موجودات تو هستی، و درخواست می‌کنیم به جهت هم هویت شدن با این جهان فانی و فراموش کردن قول ما در روز الست، با سیراب کردن روح و جان ما بندگان از آب حیات خود، بار دیگر ما را تطهیر و زنده بفرما. انشاالله
محسن جهان در ۱ سال و ۶ ماه قبل، جمعه ۲۵ شهریور ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۴۹ دربارهٔ رودکی » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۳۷:
شاعر نامی قرن چهارم در این رباعی می‌گوید:
هر آنچه را که پروردگار، با انصاف و عدالت نصیبت کرده بدون آز و حسد به آن قانع باش. هیچگاه در بند تکلف و بزحمت انداختن خود نباش. و ضمن پرهیز از زیاده خواهی آزاد و آرام زندگی کن.
به آنهایی که از تو بیشتر دارند توجه نکن و غم و غصه را بخودت راه مده. و همواره سعی کن به زیر دستان نظر کنی و با شکر و صبر از خدایت تشکر کن و شاد زندگی کن.
محسن جهان در ۱ سال و ۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۱۱ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر سوم » بخش ۴۹ - اختلاف کردن در چگونگی و شکل پیل:
تفسیر ابیات ۱۵ و ۱۶ فوق:
حضرت مولانا انسان‌ها را مورد خطاب قرار داده و می‌گوید: ای کسی که در قالب ذهن خود فرو رفتی و بجز ظواهر این جهان افول کننده، چیز دیگری را متصور نیستی. پس اگر این تصورات را که با این جسم فانی ساخته‌ای به تو شادی و خوشبختی دائم نداد، بهتر است به آب اصیل که تمام موجودات به وجود آن زنده هستند توجه کنی.
در بیت دوم می‌فرماید: این هشیاری مصنوعی که امور دنیوی خود را با آن حل و فصل می‌کنی، در واقع بوسیله یک عقل کل اداره می‌شود که بایست با چشم دل آنرا ببینی. و روح و جانی که تو را زنده نگه‌داشته متصل به همان روح الهی است که هر لحظه تو را باز می‌خواند.