محسن جهان 🌐
بنده استاد بازنشسته هستم.
محسن جهان در ۱۱ روز قبل، پنجشنبه ۹ آذر ۱۴۰۲، ساعت ۱۳:۲۷ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۳۲۶:
بر اساس آیه قرآن که می‌فرماید "کل نفس ذائقه الموت" ابیات ۳ و ۴ فوق به همین مطلب اشاره دارد. اولیا، انبیا و انسان‌های مجذوب عشق الهی، در مواجه با مرگ آنرا با آغوش باز می‌پذیرند. زیرا واقعیت زندگی در این کره خاکی را فقط در عبودیت و هموارسازی مسیر تعالی و اتصال به او می‌پندارند.
محسن جهان در ۲ ماه قبل، چهارشنبه ۵ مهر ۱۴۰۲، ساعت ۰۶:۲۲ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۳۱۳:
در این رباعی مولانا تفاوت علم اکتسابی و عشق الهی را بزبانی عارفانه بیان می‌کند.
محسن جهان در ۵ ماه قبل، دوشنبه ۵ تیر ۱۴۰۲، ساعت ۰۳:۴۵ در پاسخ به زهرا زارعی دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۷۹۸:
به نظر بنده مولانا تلویحا خداوند را خطاب قرار می‌دهد. که البته در وجود شمس متبلور شده است.
محسن جهان در ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۹ اسفند ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۲۰ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۱۲۱ - در بیان آنک موسی و فرعون هر دو مسخر مشیت‌اند چنانک زهر و پازهر و ظلمات و نور و مناجات کردن فرعون بخلوت تا ناموس نشکند:
تفسیر بیت ۲۰ فوق:
با اشاره به آیه 82 سوره مبارکه یس که می فرماید: "فرمان نافذ خدا چنین است که هر گاه آفرینش چیزی را اراده کند به محض آنکه گوید: باش، می شود."
مولانا می‌فرماید: در پیش چوگانهای حکم و قضای خدا، مانند گوی چوگان، در مکان و لامکان می دویم. منظور از مکان و لامکان، همان جسم و روح مجرد انسان است. چنانچه ما تسلیم محض فرمان الهی باشیم، بر اساس حکم او (کن فکان) انسان بین عالم لاهوت و ناسوت در حال گذر است.
محسن جهان در ۹ ماه قبل، یکشنبه ۷ اسفند ۱۴۰۱، ساعت ۱۳:۰۸ دربارهٔ ابوسعید ابوالخیر » رباعیات نقل شده از ابوسعید از دیگر شاعران » رباعی شمارهٔ ۲۴:
با تشکر از برداشت آقا سعید، تفسیر بنده از رباعی فوق:
عارف و شاعر بزرگوار قرن چهارم در رباعی حاضر اشاره به ناتوانی عقل در درک عشق دارد: می‌فرماید آن عشق الهی که از روز ازل در وجود ما به امانت گذاشته و همواره به او زنده هستیم، هرگز عقل جزئی ما که البته ابزار شناخت قدرتمندی است به ماهیت کامل آن پی نخواهد برد. و لذا شاعر نوید می‌دهد که با تجلی نورالله در روز موعود شک ما به یقین تبدیل شده و عشق او ما را نجات خواهد داد.
محسن جهان در ۹ ماه قبل، شنبه ۶ اسفند ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۱۳ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۱۵۶ - در بیان آنک حال خود و مستی خود پنهان باید داشت از جاهلان:
تفسیر ابیات ۳۳ الی ۳۵ فوق:
درسی از مولانا برای به تعالی رسیدن انسان:
چنانچه می‌خواهی از این حروف و نامها بگذری و ظاهر مادیات ترا جلب نکند و به عالم معنا برسی، باید وجود خود را از اوصاف و احوال بشری و مادی پاک کنی و به اوصاف الهی متّصف شوی.
باید مانند آهن از آهن بودن دست بکشی و در کورۀ ریاضت، زنگار نفسانیت را محو نمایی، تا به مقام آینه برسی. پس باید آنقدر بر آهن وجود خود، صیقل صفا و وفای الهی بزنی تا آهن وجودت بکلی محو شود و مبدّل به آینه گردد و حقایق و اسرار را نمودار سازد. چون آینه همان را که هستی نشان می‌دهد.
درونت را از منیت ها و اوصاف پست و اخلاق زشت صاف کن تا به اخلاق ربّانی و اوصاف الهی آراسته شوی. و آنگاه ذاتِ پاک خود را خواهی دید. واِلّا تا آخر عُمر، فردی از خود بیگانه خواهی بود.
محسن جهان در ۹ ماه قبل، شنبه ۲۹ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۳۸ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۶۶۵:
تفسیر ابیات ۱ و ۲ فوق:
جناب مولانا در این ابیات از جانب خداوند خطاب به آدمیان و بطور خاص آن‌هایی که خود را از هر لحاظ برتر و داناتر می‌دانند صحبت می‌کند:
اگر در این اندیشه‌ای که عاشق من هستی، مطمئن باش امتحان خواهی شد، و تو را در رنج قرار داده و اندوخته‌های دنیویت را ویران خواهم کرد.
و چنانچه مایملک فراوانی از جمله: اموال، شهرت، علم، جوانی و... را همانند کندوی زنبور ساخته و جمع‌آوری کرده‌ای و به آنها افتخار میکنی، منتظر باش که از تو ستانده شده و مثال مگس بی خانمان رها می‌گردی.
محسن جهان در ۱۰ ماه قبل، پنجشنبه ۲۰ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۱۷ دربارهٔ فروغی بسطامی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۲۶:
تفسیر ابیات ۱ و ۲ فوق:
پرده پندار، حجابی است که آدمیان پس از همانیده شدن با این جهان مادی و محتویات آن بر ذهن و قلب خود اختیار کرده و از درک حقیقت وجود درمانده می‌گردند. شاعر در این ابیات به این نکته اشاره می‌کند که، آنانی که مالامال از عشق خدایی هستند این پرده پندار را شکافته، و به جز وجود ذات احدیت چیزی برای آنها متصور نیست.
و چون به مرحله شهود و خلوص دل رسیده‌اند، به هر میزانی که در این وادی عدم خود را فنا کرده، به همان مقدار اتصال خود را با حضرت دوست حس می‌کنند.
و چون جهان هستی و مخلوقات آن را تبلور نور الهی می‌دانند، با بخشش و خدمت به خلق در واقع در مقام همراهی با خداوند عمل کرده و لذا پاداش خود را هر آینه دریافت می‌کنند. و ذکر و دعای آنها مستجاب درگاه ربوبی واقع می‌گردد.
محسن جهان در ۱۰ ماه قبل، چهارشنبه ۱۹ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۴۴ دربارهٔ خواجه عبدالله انصاری » مناجات نامه » مناجات شمارهٔ ۸۸:
خواجه عبدالله بزرگوار رضای خدا را در امور مد نظر قرار داده و می‌فرماید:
خداوندا هر آنچه درد و یا راحتی که از جانب تو بما می‌رسد برایم فرقی ندارد زیرا که رضای تو در آنست.
برای ما خوبی و بدی در امور وجود ندارد، چون هر آنچه از حضرت دوست عطا شود، مطلوب است و خشنودی تو مقصود اصلی می‌باشد.
محسن جهان در ۱۰ ماه قبل، دوشنبه ۱۷ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۳:۲۹ دربارهٔ خواجه عبدالله انصاری » مناجات نامه » مناجات شمارهٔ ۸۲:
تفسیر ابیات ۲ و ۳ فوق:
خواجه هرات در مناجات نامه می‌فرماید:
خدایا از شراب عشق خودت که حیات بخش و زنده کننده ابدی است مرا سیراب کن. و با عشق و دلدادگی خودت از تمام وابستگی دنیای دون مرا آزاد کرده، و کل منیت مجازیم را نیست کرده و سپس مرا در وجود خودت زنده گردان.
از هرآنچه که از جنس غیر از عشقت است رهایم کن. و در آنی مرا پایبند عشق خود گردان.
محسن جهان در ۱۰ ماه قبل، جمعه ۱۴ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۵۵ دربارهٔ شیخ بهایی » دیوان اشعار » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۳۳:
شیخ و عارف شهیر عهد صفوی در این رباعی نغز طریق عروج یافتن منزلت انسان را بازگو می‌کند:
تا از این وجود مادی و تمام اجزا آن دست برنداری، بطور حتم مسیر تعالی و هست شدن به وجود الله برایت باز نخواهد شد. و این مقام و منزلت برای افراد دون مایه و دنیاپرست تعلق نخواهد داشت.
همانگونه که شمع با سوختن و محو شدن روشنایی و نور از خود باقی می‌گذارد، توی انسان نیز در غیر اینصورت سررشته صراط هدایت و عاقبت بخیری را نخواهی یافت.
محسن جهان در ۱۰ ماه قبل، پنجشنبه ۱۳ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۵۷ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۰۱:
تفسیر ابیات ۱۶ و ۱۷ فوق:
مولانای جان در این دوبیت غزل ۱۰۱ از خودداری منیت بشری سخن می‌راند:
ای انسان خود شیفته، از این قالب تن برون آی و این خودآگاهی عالم ظاهر را به مثابه دوزخ وجود خود تلقی کن. و از خود بالندگی و تفاخر این جهانی پرهیز کرده و خودت را در مقابل عظمت و جبروت آن خالق متعال ناچیز بدان.
چنان در صفات حق غوطه ور شو که هیچگاه بیرون از آن برایت نمود و جلوه‌ای نداشته باشد.
محسن جهان در ۱۰ ماه قبل، پنجشنبه ۱۳ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۵۲ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۰۱:
تفسیر بیت ۱۳ فوق:
با اشاره به آیه ۸۲ سوره مبارکه یس: إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَیْئًا أَنْ یَقُولَ لَهُ کُنْ
فَیَکُونُ" (چون به چیزی اراده فرماید کارش این بس که می گوید باش پس [بی درنگ] موجود می شود). مولانا می‌فرماید: تن با سری که (کنایه از وجود مجازی بشر است) همیشه سرکشی و فخر فروشی می‌کند به راز و محتوای" کُنْ
فَیَکُونُ" پی نمی برد و در غفلت و زیانکاری بسر خواهد برد.
ولی انسانی که این سر منیت و خود بزرگ بینی را قطع کرده و در مقابل شکوه خداوند سر تعظیم فرو می‌آورد به معرفت الهی دست یافته و به قدرت او که "هر آینه می‌گوید باش و موجود می‌شود" یقین دارد.
محسن جهان در ۱۰ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۴۷ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۴۵۵:
تفسیر بیت ۸ فوق:
مولانا بر اساس آیه های ۷ و ۸ سوره مبارکه زلزال؛ "فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ، وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ"می‌فرماید: ای بشر فکر نکن تو بیهوده به این جهان آمده و خواهی رفت، بلکه در این سرای فانی که محل خرید و فروش اعمال توست، به هر اندازه که خوبی و یا بدی کنی پاسخ خواهی گرفت. و طبق قانون جبران، هر مقدار وابستگی خود را به این دنیا کم یا زیاد کنی به همان میزان به خدا نزدیکتر و یا دورتر خواهی شد.
محسن جهان در ۱۰ ماه قبل، دوشنبه ۱۰ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۳۶ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۶۴:
تفسیر بیت ۷ فوق:
جناب عطار در این بیت می‌فرماید: ای انسانی که سالیان متمادی در حال ریاضت و تحمل رنج برای وصل به معشوق هستی، آگاه باش که نفس اماره سرکش تو دائما" در کمین توست.
لذا تفاوت بین زاهدان و عشاق در همین مطلب است که، عاشق همواره بدون درخواست های نفسانی فقط توجه کامل به معبود خود دارد، ولی زاهد با انجام اعمالی بدون در نظر گرفتن نفس درونی که او را دائم وسوسه می‌کند قصد قرب الهی دارد.
محسن جهان در ۱۰ ماه قبل، جمعه ۷ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۳:۰۲ دربارهٔ صائب تبریزی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۳:
تفسیر ابیات ۱ الی ۳ فوق:
عارف عهد صفوی در این غزل از وصف خداوند و عدم توانایی بشر در درک وجود او سخن می‌گوید:
اگرچه بدلیل ملحوظ نشدن در بعد زمان و مکان از نظرها پنهان هستی، ولی به جهت جهان شمولی ذات تو، در هر جایی اثرت پدیدار است.
از آنجائیکه وجودت دارای لطافت و زیبایی خاص و بی همتایی است، فکر و اندیشه قابلیت ادراک باطن و حقیقت تو را ندارد. و چگونه نور که منبع بینایی هر چیزی بوده و تو خالق آن هستی توانایی آشکار کردن ذات اقدس تو را دارد؟
همانگونه که چشم ظاهری از دیدن روح و جان ناتوان است، آشکار شدن و معرفت به کنه وجودت پرده‌ای است برای دیدگان جهان بین ما، و فقط با چشم دل قابلیت درک تو امکان پذیر است.
محسن جهان در ۱۰ ماه قبل، یکشنبه ۲ بهمن ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۲۱ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » داستان رستم و اسفندیار » بخش ۲۶:
تفسیر ابیات ۵۸ و ۵۹ فوق؛
حکیم طوس از بی ارزشی دنیای خاکی می‌گوید.
می‌فرماید: این جهان و تمام محتویات آن یادبودی است از سلف و گذشتگان، و ما برای مدتی محدود در این سرای فانی عمر را سپری کرده و بجز اقوال و گفته‌های سودمند خود چیزی باقی نخواهیم گذاشت.
پس ادامه می‌دهد که، اگر نام و اثر نیکویی از من باقی بماند سزاوار و روا باشد. و این جسم من در نهایت دچار مرگ و نیستی خواهد شد.
زاد روز بزرگ شاعر و حکیم ایران، ابوالقاسم فردوسی گرامی باد.
محسن جهان در ۱۰ ماه قبل، جمعه ۳۰ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۱۹ دربارهٔ رودکی » ابیات پراکنده » شمارهٔ ۱۰۴:
شاعر نامدار قرن سوم در این تک بیت بسادگی از غفلت انسان ها می‌گوید؛
می‌فرماید همه ما افراد بنی بشر راه خسران و دنیا پرستی را در پیش گرفته‌ایم، و اشاره می‌کند این جهان و تمام متعلقات آن از قبیل مال، جاه، شهرت و... به مثابه بت‌های ساختگی ماست و انسانها به مانند بت پرستان هستند.
این بر خلاف پیمانی است که در روز الست بشر با خداوند خود بسته و آنرا فراموش نموده.
در بخشی از آیه ۱۷۲ سوره مبارکه اعراف آمده است: "أَلَسْتُ بِرَبِّکُمْ ۖ قَالُوا بَلَیٰ" خداوند می‌فرماید آیا من پروردگار شما نیستم و همه گفتند بلی.
محسن جهان در ۱۰ ماه قبل، پنجشنبه ۲۹ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۱۹ دربارهٔ سنایی » دیوان اشعار » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۴۶:
شاعر و عارف شهیر سده پنجم هجری در این رباعی نغز می‌فرماید:
من انسان، از روز الست با خداوند خود عهدی داشتم که بایست بنده و مطیع امر او باشم که حال در گمراهی افتاده و از خود غافل شدم. و چنانچه بر گذشته ام افسوس خورده و غم بخورم سودی نخواهد داشت.
در بیت دوم شاعر خطاب به انسان تاکید دارد، که اگرچه چندین بار به جهت سرپیچی هایت از فرمان الهی رها شدی، ولی بدان که سرنوشت تو در زیر سلطه خدای یکتا قرار دارد و این خوشی ها و تألمات زندگی از برای آگاهی و هشدار تو می‌باشد. شاید بتوانی رضای خداوند را حاصل کنی.
محسن جهان در ۱۰ ماه قبل، چهارشنبه ۲۸ دی ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۳۲ دربارهٔ شیخ بهایی » دیوان اشعار » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۲۶:
عارف عالیقدر عهد صفوی در این رباعی از عشق ملکوتی سخن می‌گوید:
عشاق درگاه الهی به غیر وصل به او هیچ آرزویی نداشته و هر گونه طلب دنیوی و اخروی را بجز دیدار جمالش ننگ می‌دانند.
و شیخ تاکید دارد، آنهائیکه برای بهشت و نعمات آن به طاعت و عبادت مشغول هستند، در واقع عاشق معبود ازلی نبوده و از برای طمع و برآورده نمودن امیال و آرزوهای شخصی خود در تلاشند.