محسن جهان 🌐
بنده استاد بازنشسته هستم.
محسن جهان در ۸ روز قبل، یک شنبه ۹ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۴:۴۷ دربارهٔ خاقانی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۴۴ - در موعظه و نصیحت و تخلص به ستایش بهاء الدین سعد بن احمد:
تفسیر ابیات ۴ الی ۶:
جناب خاقانی بزرگوار در وصف هیچ بودن این دنیا چنین بیان می‌کند:
تمام متعلقات این جهان به اندازه برگ کاهی ارزش جستجو و حیرانی ندارد، و نیز به مقدار یک جو برای انسان والا و خداپرست خریدار ندارد.
در بیت بعد این دنیا را تشبیه به باد و گذر سریع آن کرده و خلق را خاک پرست خطاب می‌کند. و لذا تاکید می‌کند که من آن آتشی نیستم که با وزش بادی رخسارم را برافروخته کنی.
ای انسان از برای طعمه چند روزه ارکان دنیا (منظور ارکان اربعه: آب، آتش، هوا و خاک است) طمع و حرص نداشته باش، آنچنان که عقل و جان خدادادی خود را فدای آن بنمایی.
محسن جهان در ۱۰ روز قبل، شنبه ۸ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۲۰ دربارهٔ خاقانی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۴۴ - در موعظه و نصیحت و تخلص به ستایش بهاء الدین سعد بن احمد:
تفسیر ابیات ۱ الی ۳:
بزرگ قصیده سرای قرن ششم در این ابیات از جلال و شکوه انسان می‌گوید:
خداوند در روز خلقت اسراری را از عالم بقا به من انسان آموخته که به هیچ وجه نباید در مقابل این عالم ناسوت سر فرود آرم و از آن پیروی کنم.
شعف و نشاط درونی من به جهت زندگی در این زمین و سپهر گردون نیست، اگر چه برای مدتی اسیر این پنج حس جسمانی هستم.
و لذا مانند کوته فکران نیستم که در این محل شکارگاه دیوان و چهارپایان (کنایه از دنیای فانی است) به دام افتاده و با سستی و کاهلی روزگار سپری کنم.
بلکه برای انسان هدفی بزرگ تعیین شده که همانا متجلی کردن صفات الهی در اوست.
محسن جهان در ۱۱ روز قبل، جمعه ۷ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۲ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر سوم » بخش ۴۹ - اختلاف کردن در چگونگی و شکل پیل:
تفسیر ابیات ۱۰۱ الی ۱۰۳:
جناب مولانا در این اشعار ناب بیان می‌کند: خدایا من به هیچ سمت و سویی توجه ندارم بجز تو، و اگر هم نظرم به چیری جلب شود تو را در آن می‌جویم.
با بردباری و شکر در لحظات، شیفته و واله تو در آفرینش و آفرینندگی هستم، بدون علقه به مصنوعات و مادیات (همانند بت پرستان و دنیا پرستان).
مولانا تاکید می‌کند، انسان‌های عاشق صنع و عظمت خلقت پروردگار دارای فروغ ایزدی بوده که تلألو نور یکتایی در دل آنها متجلی است، در حالیکه افراد وابسته و همانیده به مصنوعات این کره خاکی در واقع چشم خود را برحقیقت وجود ذات الهی بسته‌اند.
محسن جهان در ۱۲ روز قبل، پنج شنبه ۶ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۰ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۱۲۷ - دل نهادن عرب بر التماس دلبر خویش و سوگند خوردن کی درین تسلیم مرا حیلتی و امتحانی نیست:
تفسیر بیت ۲۸:
حکم و فرمان حق سفره رحمت را برای ما آدمیان گسترده و گفته: ای انسانها همواره از طریق انبساط و گشاده رویی با یکدیگر سخن بگویید و هیچگاه بر هم سخت نگیرید.
محسن جهان در ۱۳ روز قبل، چهار شنبه ۵ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۶ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۳۴۶:
تفسیر بیت ۱:
مولانا در این بیت رازی را فاش می‌کند.
در مصرع دوم خطاب به بشر می‌گوید: ای آدمیان آیا اطلاع دارید که همگی در مجلس و محضر پروردگار هستیم ( کنایه از عمر محدود ما در این کره خاکی است) و این عمر ما در حضور او به ودیعه و امانت گذاشته شده است. بنابراین ای جان و اصل من، این اسرار (کنایه از حضور ما در بارگاه الهی) را به افسانه و همانیدگی با این دنیای فانی تلف نکن.
محسن جهان در ۱۴ روز قبل، سه شنبه ۴ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۵۸ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۱۹:
تفسیر بیت ۱:
سعادت ازلی و عمر ابدی آن وقت بر انسان حاصل می‌شود که بواسطه خلوص دل به مرحله شهود و قرب الهی رسیده باشد. که به قول لسان الغیب این وصل بر آن عمر جاودان نیز ارجح است.
و لذا خدایا به من آنرا عطا کن که خود صلاح می‌دانی و مرا به تو نزدیکتر می‌کند.
محسن جهان در ۱۶ روز قبل، یک شنبه ۲ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۴ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۴۴:
تفسیر بیت ۵:
انسان‌های بی‌نیاز از الطاف الهی دچار کبر و خود پسندی بوده و هیچگاه طعم عاشقی را نخواهند چشید و در گمراهی بسر خواهند برد.
حافظ علیه الرحمه نیز در این بیت به همین نکته اشاره می‌فرماید؛ که آنچه میان عاشق و معشوق فرق می‌گذارد همانا ناز معشوق و نیاز عاشق است.
ما آدمیان بجز طلب و اظهار نیازمندی به آن قادر متعال راهی نداریم. و این راه نیکبختی و عاقبت بخیر شدن است.
محسن جهان در ۱۹ روز قبل، پنج شنبه ۳۰ تیر ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۲۶ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶۳۸:
تفسیر ابیات ۶ و ۷:
مولانای عزیز خطاب به آدمیان می‌گوید:
اینقدر به دنبال علت و معلول رویدادهای زندگی نباشید و گله نکنید که چرا اینچنین و یا آنچنان شد.
و در مقابل شکوه و عظمت وجود لایتناهی پروردگار ادعا نکنید که چنین و یا چنان هستید.
واگر به آن درجه اخلاص و بندگی رسیدید که چشمه آب حیات برای شما نمایان گردید، درنگ نکرده و به آن تبدیل شوید.
و حال که آن ذات اصلی خود را یافتید، دیگر از خودستایی و منیت ذهنی دست کشیده و به ریسمان محکم الهی چنگ بزنید.
محسن جهان در ۲۰ روز قبل، چهار شنبه ۲۹ تیر ۱۴۰۱، ساعت ۱۳:۰۶ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۹۵۷:
تفسیر بیت ۲:
انسان‌های عاقل به عقل جزئی، خود را دانای کل دانسته و به جز آنچه بر آنها هویدا و ظاهر است عقیده به مکنونات و غایب از دید بشر ندارند. و لذا هیچ تلاشی برای یافتن حقیقت و غرق شدن در دریای لایزال الهی نمی‌کنند. در صورتیکه دلدادگان و سرمستان عشق باریتعالی دائما" در یاد او و فنا در فضای بیکران عشق او غوطه‌ور هستند.
محسن جهان در ۲۵ روز قبل، جمعه ۲۴ تیر ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۵ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر چهارم » بخش ۵۲ - قصهٔ رستن خروب در گوشهٔ مسجد اقصی و غمگین شدن سلیمان علیه‌السلام از آن چون به سخن آمد با او و خاصیت و نام خود بگفت:
تفسیر بیت زیرکی بفروش و حیرانی بخر....و بیت بعد از آن:
ای انسان غرق در مادیات دنیوی، در مقابل آن قادر متعال دست از زرنگی و حیله گری بردار و در فضای بیکران عشق او سرمست و محو شو.
و بدان زیرکی و هشیاری ذهنی فقط خیال و توهم بوده، در صورتیکه حیرانی در دریای الهی، نگرشی عمیق به ذات احدیت است.
همواره عقل جزئی خود را در مقابل عقل کل و آن برگزیده خدایی (حضرت رسول ص) قربان کن، و دائم بگو خداوند کفایت کننده ما بوده و او برای ما کافی است.
محسن جهان در ۱ ماه قبل، پنج شنبه ۱۶ تیر ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۱۸ دربارهٔ ابوسعید ابوالخیر » رباعیات نقل شده از ابوسعید از دیگر شاعران » رباعی شمارهٔ ۶۰:
عارف عالیقدر در این رباعی از "طلب" سخن می‌گوید:
چنانچه همواره طالب و نیازمند مسیر حق باشی، بدون شک راه برایت هویدا و آشکار خواهد بود. و اگر در ظاهر و پنهان با او راست باشی، او نیز هر آینه با تو مدارا کرده و کمک و یاریش را خواهی داشت.
و زمانیکه روح خود را از درون صیقل دهی و مخلص الله شوی مطمئن باش که او نیز همراهیت می‌کند.
محسن جهان در ۱ ماه قبل، سه شنبه ۱۴ تیر ۱۴۰۱، ساعت ۱۰:۵۵ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۸۴۳:
جناب عطار خطاب به پروردگار می‌فرماید: جانی که در بدن دارم و غیر از آن که تمامی هستی را شامل می‌شود تو به من عطا کردی، و در عین حال نه در جان و نه در بیرون آن با این چشم ظاهری نمی‌توانم تو را بیابم.
وجود تو به سبب جهان‌شمولی در ذات تمام مخلوقات از نظرها پنهان مانده است، و چگونه می‌توان در پیدا و پنهان تو رو یافت.
پروردگارا به سبب جدایی از تو از روز ازل مبتلا به هزاران درد و رنج شده‌ام، که درمانی برای آن به جز وصل تو وجود ندارد.
محسن جهان در ۱ ماه قبل، شنبه ۱۱ تیر ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۴۶ دربارهٔ ابوسعید ابوالخیر » رباعیات نقل شده از ابوسعید از دیگر شاعران » رباعی شمارهٔ ۱۲۵:
معنای بسیار عمیقی در آیه مبارکه قرآن "لا اله الا الله" نهفته است. و این عارف بزرگوار به آن اشاره دارد.
می‌فرماید؛ عارفی که به معرفت الهی دست یافته، همواره و در تمام لحظات وجود خود را محو در وجود الله می‌بیند.
لذا نفی خود و هر آنچه بغیر او در واقع اثبات حق است. بنابراین به هر بتی که در این جهان برای خود ساخته‌ایم بایست "لا" گفت بجز الله.
محسن جهان در ۱ ماه قبل، جمعه ۱۰ تیر ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۹ دربارهٔ شیخ بهایی » دیوان اشعار » مقطعات » شمارهٔ ۷:
دانشمند بنام قرن دهم در این ابیات می‌فرماید:
عاشقان و شیفتگان درگاه الهی که به درگاه او راه می‌یابند، حاضرند هر دو جهان باقی و فانی را فدای یک جرعه جام وصل او کنند.
این چنین پیروان راه حق بیم آن دارند نماز و عبادتشان ریا پنداشته شده و در روز حساب در کارنامه اعمال آنها نگاشته شود.
محسن جهان در ۱ ماه قبل، پنج شنبه ۹ تیر ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۲۳ دربارهٔ ابوسعید ابوالخیر » رباعیات نقل شده از ابوسعید از دیگر شاعران » رباعی شمارهٔ ۲۳۷:
عارف عالیقدر می‌فرماید: در این دار فانی عده‌ای در ذهن خود خیال‌پردازی کرده و بدنبال شهوات و تجملات، دچار کبر و غرور شده اند.
و برخی دیگر از انسانها با عبادت های شبانه‌روزی و ریاضت، گاهی دچار شک و یا یقین گردیده اند. که در هر حال از کوی تو دور افتاده‌اند.
سالکان حقیقی فقط با عشق و بدون تمنا او را ستایش می‌کنند.
محسن جهان در ۱ ماه قبل، پنج شنبه ۹ تیر ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۶ دربارهٔ ابوسعید ابوالخیر » رباعیات نقل شده از ابوسعید از دیگر شاعران » رباعی شمارهٔ ۷۱۰:
عارف و شاعر نامدار قرن چهارم در این رباعی زیبا می‌فرماید:
برای نیل به مقام عارفی و شیفتگی الله، بایست که از خود بگذری و در فضای الهی محو شوی. و جهت وارد شدن به حلقه عاشقان و تسلیم شده واقعی، بایست از نظر خلق پنهان گردی و منیت خود را اظهار نکنی.
محسن جهان در ۱ ماه قبل، دو شنبه ۶ تیر ۱۴۰۱، ساعت ۱۳:۲۱ دربارهٔ سعدی » گلستان » باب اول در سیرت پادشاهان » حکایت شمارهٔ ۱:
تفسیر ابیات ۷ الی ۹ فوق:
چه زیبا و بدون تکلف "سعدی عزیز" بیان می‌کند:
ای دوست و برادر به این دنیای خاکی دلبسته نشو، بلکه بایست فقط به آن قدرت مطلق جهان آفرین عشق ورزید.
هیچگاه تکیه گاه و پناه خود را این جهان پست قرار مده، که بسیاری مانند تو را در خود پروراند و به کام مرگ کشاند.
و زمانیکه روح و جان انسان آهنگ سفر به دنیای باقی کند، هیچ فرقی ندارد که بر تخت پادشاهی تکیه زده باشی و یا زاغه نشین و بینوا بوده باشی.
محسن جهان در ۱ ماه قبل، یک شنبه ۵ تیر ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۵۸ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۸۰:
تفسیر بیت ۵:
جناب عطار در وصف ذات اقدس الهی می‌فرماید:
به جز عشق به پروردگار عالم، هر آنچه که در دو جهان فانی و باقی می‌توان تصور کرد مانند بازی و خیالی است که در پرده ذهن پنداشته می‌شود.
محسن جهان در ۱ ماه قبل، یک شنبه ۲۹ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۸ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۹۴۸:
معانی ابیات ۱ الی ۳:
با اشاره به آیات مبارکه ۴۷ سوره ذاریات، ۱۱۲ سوره توبه، ۳ و ۴ سوره معارج، مولانا در این ابیات مفاهیم زیبایی را از قرآن کریم استخراج نموده است.
هر لحظه از این آسمان نیلگون ندایی بگوش می‌رسد که می‌گوید: "آسمان را قدرتمندانه بنا کردیم و ما البته وسعت دهنده ایم".
و چه کسی می‌تواند بدون گوش ظاهری این ندا را لحظه به لحظه بشنود و درک کند، ودر پاسخ جواب می‌دهد: "همان توبه‌کنندگان، پرستندگان، سپاسگزاران، روزه‌داران" که کنایه به مؤمنان واقعی است.
به نردبان الهی چنگ زده و از آن عروج کنید که: "فرشتگان و روح، در روزی که مقدارش پنجاه هزار سال است به سوی «او» بالا می‌روند".
محسن جهان در ۱ ماه قبل، شنبه ۲۸ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۲۸ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۷۷۵:
تفسیر بیت ۱:
مادامیکه از خود نگذری به معبود نخواهی رسید. مولانا در این بیت همین نکته را گوشزد می‌کند.
مرغ دل انسان فقط در فضای عدم و فنا در ذات حق می‌تواند به پروار درآید. و شمع وجود هر موجودی در درگاه بی وجودی و با اذن او قابلیت تابش و اظهار وجود دارد. که در غیر اینصورت تصورات ذهنی و اوهام محض است.