گنجور » حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۲۸

وزن:	فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری:	غزل
منبع اولیه:	ویکی‌درج

خلاصه

هوش مصنوعی: شاعر در این غزل به تردید و پرسش‌های خود درباره عشق، زندگی و معانی آن‌ها می‌پردازد. او از برداشت میوه‌ای از باغ محبوبش و پیامد آن می‌پرسد، همچنین به این فکر می‌کند که نشستن در سایه یک سرو بلند یا برقراری ارتباط با آثار زیبای محبوب چه تأثیری دارد. او به نوعی از بی‌تفاوتی دیگران و عدم درک حال خود از سوی آنها سخن می‌گوید. در آخر، شاعر به این نتیجه می‌رسد که عمرش صرف معشوق و نوشیدن شراب شده و از خود می‌پرسد که از این حال چه بر او خواهد رفت. در نهایت، او از دنیا و اطرافیانش که از عشق او آگاهند، به تردید و عدم اطمینان می‌رسد.

برگردان به زبان ساده

# گر من از باغِ تو یک میوه بچینم چه شود؟

پیش پایی به چراغِ تو ببینم چه شود؟

چه اشکالی دارد اگر من از باغ تو یک میوه بچینم؟ اگر بخواهم با چراغِ تو جلویِ پای خودم را نگاه کنم، مگر چه اتفاقی می‌افتد؟

# یا رب اندر کَنَفِ سایهٔ آن سروِ بلند

گر منِ سوخته یک دَم بنشینم چه شود؟

ای خدا! اگر منی که از گرما سوخته ام، یک لحظه در زیر سایه آن سرو بلند استراحت کنم، چه اتفاقی خواهد افتاد؟

# آخِر ای خاتَمِ جمشیدِ همایون آثار

گر فِتَد عکسِ تو بر نقشِ نگینم چه شود؟

ای انگشتریِ جمشیدِ همایون آثار! چه می‌شود اگر تصویر تو بر نقشِ نگین من بیافتد

# واعظِ شهر چو مِهرِ مَلِک و شَحنه گُزید

من اگر مِهرِ نگاری بِگُزینم چه شود؟

وقتی واعظ شهر، مهر و محبتِ شاه و پاسبان را برگزیده است، اگر من محبت و عشق یک معشوق را انتخاب کنم، چه عیبی دارد؟

# عقلم از خانه به در رفت، وَگَر مِی این است

دیدم از پیش که در خانهٔ دینم چه شود

عقل و شعور من از ذهنم خارج شده است، و اگر شراب این است و این خاصیت را دارد، از قبل دیدم که در خانه ایمان و دینم چه بلایی خواهد آمد.

# صرف شد عمرِ گرانمایه به معشوقه و مِی

تا از آنم چه به پیش آید، از اینم چه شود؟

عمر ارزشمندم را صرف عشق و میگساری کردم، حالا نمی‌دانم چه بهره‌ای از این کار به دست می‌آورم و چه بر سرم خواهد آمد.

# خواجه دانست که من عاشقم و هیچ نگفت

حافظ ار نیز بداند که چُنینم چه شود؟

خواجه فهمید که من عاشق او هستم و چیزی نگفت. اگر حافظ هم بداند که من این گونه هستم، چه اتفاقی خواهد افتاد؟

رونوشت متن رونوشت نشانی نمای مشابه کتابهای چاپی (فقط رایانه)

حاشیه‌ها

حاشیه‌ها

پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی

راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور

حاشیه‌ها

غزل شمارهٔ ۲۲۸ به خوانش فریدون فرح‌اندوز
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.

غزل شمارهٔ ۲۲۸ به خوانش سهیل قاسمی

غزل شمارهٔ ۲۲۸ به خوانش محسن لیله‌کوهی

غزل شمارهٔ ۲۲۸ به خوانش فاطمه زندی

غزل شمارهٔ ۲۲۸ به خوانش پری ساتکنی عندلیب

همهٔ خوانش‌هاautorenew

غزل شمارهٔ ۲۲۸ به خوانش فریبا علومی یزدی

غزل شمارهٔ ۲۲۸ به خوانش پانیذ علیپور

غزل شمارهٔ ۲۲۸ به خوانش زینب بیات

غزل شمارهٔ ۲۲۸ به خوانش احسان حلاج

غزل شمارهٔ ۲۲۸ به خوانش مریم فقیهی کیا

فعال یا غیرفعال‌سازی قفل متن روی خوانش من بخوانم

حاشیه‌ها

پیشنهاد مشق شعر

حاشیه‌ها

فیض کاشانی » شوق مهدی » غزلیات » شمارهٔ ۴۲

گر من از باغ تو یک میوه بچینم چه شود

پیش پائی به چراغ تو ببینم چه شود

یارب اندر کنف سایه مولای زمان

که من سوخته یک دم بنشینم چه شود

آخر ای خاتم انوار هدایت آثار

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از فیض کاشانی

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه

حاشیه‌ها

حاشیه‌ها

تا به حال ۱۷ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...

نگین شکروی در ‫۱۴ سال و ۱۳ ماه قبل، یکشنبه ۴ بهمن ۱۳۸۸، ساعت ۰۸:۲۶ نوشته:

بادرودوسپاس فراوان
درمصرع اول بیت پنجم "اگر" صحیح است.
---
پاسخ: با تشکر، نقل تصحیح قزوینی مطابق متن است (وگر)، تغییری داده نشد.

reply flag link

الهام در ‫۱۳ سال و ۱۲ ماه قبل، چهارشنبه ۲۷ بهمن ۱۳۸۹، ساعت ۰۸:۳۹ نوشته:

تو را آن به که روی ز مشتاقان بپوشانی که شادی جهانگیری غم لشگر نمی ارزد

reply flag link

مہریارساسانیان در ‫۱۱ سال و ۲ ماه قبل، یکشنبه ۱۰ آذر ۱۳۹۲، ساعت ۰۸:۳۹ نوشته:

درود برشما: واعظ شهر چو(مهر)ملک وشحنه‏ گزید،من اگر (مهر‏)‏نگاری‏‏ بگزینم چه شود/عقلم ازخانه بدر رفت اگر‏(می‏)اینست دیدم ازپیش که درخانه دینم چه شود.درتمامی ابیات شاعر بجای واژه (مهر‏)‏ از واژه (می‏)‏ یا (باده‏)‏ ویا(شراب‏)‏ استفاده نموده!‏ که منظور [مهریار‏‏]‏ میباشد. ویادر جایی میفرماید: بده ساقی (می باقی‏) که درجنت نخواهی یافت.... که منظور همان (مهرباقی ومانی وجاویدان یار‏)‏ میباشد‏.. یامیفرماید، کو پنهان مهراو ورزم،یعنی [مهریار‏]‏

reply flag link

ناشناس در ‫۹ سال و ۱ ماه قبل، چهارشنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۴، ساعت ۰۵:۳۳ نوشته:

ادیبی این غزل را به داستان آفرینش راجع دانسته. "من" حضرت آدم است و پیش پا دیدن، آگاه شدن به نیک و بد. تا بیت آخر که "من" حضرت آدم است و "حافظ" فرزندان او که شامل خود حافظ هم می شود. نظر دوستان چیست؟

reply flag link

جاوید مدرس اول رافض در ‫۹ سال و ۱ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۲۰:۲۰ نوشته:

آخر ای خاتم جمشید همایون‌آثار !
گر فتد عکس تو بر ...... چه شود؟
لعل نگینم : 30 نسخه (801، 803، 811، 813، 814-813، 818، 819، 821، 822، 823، 824، 825، 836، 843 و 16 نسخۀ متأخّر یا بی‌تاریخ) خانلری، عیوضی، نیساری، سایه
نقش نگینم : 8 نسخه (827 و 7 نسخۀ متأخّر یا بی‌تاریخ) قزوینی، خُرّمشاهی
مُهر نگینم : 1 نسخۀ بسیار متأخّر (889)
لوح جبینم : 1 نسخۀ بی‌تاریخ
غزل 222 را 41 نسخه دارند و از آن جمله نسخۀ متأخّر 864 بیت فوق را ندارد.
********************************
********************************

reply flag link

فرخ مردان در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۹ مرداد ۱۳۹۶، ساعت ۱۶:۱۹ نوشته:

@ناشناس:
ابیات اول تا ششم را حافظ از زبان شخصی دیگر گفته شده. بیت آخر هم برای تاکید آمده که گوینده این عبارات، خودِ حافظ نیست.
احتمالا در دوره ای سروده شده که فضا بسته و گفتن از می و معشوق و بد گفتن از زاهد وهمدلی او با شاه، کاری خطرناک بوده.

reply flag link

رضا در ‫۷ سال و ۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۰ مهر ۱۳۹۶، ساعت ۱۷:۳۹ نوشته:

گر من از باغ تو یک میوه بچینم چه شــود ؟!
پیش پایی به چراغ تـو بـبـیـنـم چه شــود ؟!
باغ می تواند استعاره از دولت ،امکانات،زیبایی ِجسم و وجود یا جمال و چهره‌ی محبوب بوده باشد.
میوه : اگرباغ را به معنی دولت بگیریم میوه یعنی بهره، اگرباغ رااستعاره ازسیمای معشوق بگیریم منظورازمیوه "بوسه " خواهدبود.
اگرخطاب به معشوق بگیریم، معنی بیت چنین خواهدشد:
من اگریک بوسه‌ای از صورتِ ماه و زیبایت بردارم به توچه زیانی می رسد؟ نه زیبایی ِ تو کم می شود ونه اتّفاق ِ بدی می افتد! پس چراممانعت می کنی؟
من اگرتاریکی های راه وپیش ِ پایم را بانور چراغ تو ببینم چه اشکالی دارد؟! آیانورچراغ شما کم می شود؟
حافظ به زبانی ساده واستدلالی محکم ومنطقی،به مخاطبِ می فرماید که حال توچراغی دردست داری، حال که تو دولتی وامکاناتی دراختیارداری، حال که توزیبایی ِ رخسار داری، دل یک عاشقی راخرسند کنی، یا نیاز نیازمندی را برطرف کنی چقدر خوب می شود، چقدر به فضایل تواضافه می شود وچقدر صواب واحسان می کنی. پس بهتراست که در توانایی، دستِ ناتوانی راگرفته ودل شکسته ای رابدست آوری. این باغی که دراختیارتوست، همیشگی نیست وروزی خشک وویران خواهدشد.
اگرهمین یک بیت مَلکه ی ذهن آدمیان گردد، اگرهمین یک بیت را توانگران وتوانمندان، درزندگانی خویش عمل کنند. اگرآدمیان نیز همچون درختان که بی هیچ منّتی، بی هیچ قید وشرطی،سایه ی خودرا دریغ نمی کنند، ازمساعدت،همراهی وهمدلی یکدیگردریغ نمی کردند، دنیا گلستان چون بهشت می شود! دریغا که می دانیم وازخوابِ غفلت بیدارنمی شویم.
دایم گل این بستان شاداب نمی ماند
دریاب ضعیفان را دروقتِ توانایی
یارب انـدر کـَنـف سایه‌ی آن سرو بلند
گر من سوخته یکـدم بنشینم چه شود ؟! کَنف : حمایت، حفظ ، پناه
سرو : استعاره از معشوق
"سایه" و "سوخته" تناسب زیبائی‌است ، آدم سوخته و گرمازده به دنبال سایه‌ی خنکی است تا در آن آرامش یابد.
همه ی آدمیان توانگرنیزسایه هایی چون سروبرای دلسوختگان دارند. لیکن چه سود!
معنی بیت : اگر من عاشق ِ دل‌سوخته درکوره ی سوزان ِ هجران، درحمایت ودر پناه ِ سایه‌ی آن یار بلند‌قامت، دَمی بیاسایم وآرامشی بیابم، چه اشکالی خواهدداشت؟
حافظ باهوشمندی تمام سخنان خودرا رنگِ عاشقانه زده تابه مذاق ِمخاطبین دلپذیرافتد.ازطرفِ دیگرهمه ی بیت ها را سئوالی طرح نموده تا مخاطبین راپیرامون موضوع به اندیشه وادارد ومخاطب ازخودبپرسد واقعاّ اگراینگونه می شد چه می شد؟ چرا چنین نمی شود؟ چه کسی باید چنین کند؟ کجا باید چنین کند؟ وووو
آخـر ای خـاتـم جـمـشـیـد همایون آثـار
گرفتدعکس تـوبرنقش نگینم چه شود؟
خاتم : مُهر،نگین ،انگشتر
جمشید : نام پادشاه افسانه ای، درادبیات مابیشتر منظور حضرت سلیمان است. نگین : انگشتر "خاتم‌جمشید" منظور "انگشترسلیمان" است که اسم اعظم برآن حَک شده‌بود و باعث نیکتختی بود و تأثیر بسیاری در انجام امور و موفقیت در کارها داشت .
معنی بیت : خطاب به معشوق است.آخر ای محبوب من، که مُهرلعل ِ لبِ تو ،اثراتِ معجزه آسای ِ انگشترسلیمان رادارد ونجات بخش است، اگرمُهرتو(لبِ تو) برانگشتری من (استعاره ازلب) لب ِ من بخورد ومن موردِحمایتِ تو قرارگیرم چه اشکالی پیش می آید ؟!
حافظ درجای دیگری لبِ لعل ِ معشوق را خاتمی نامیده که به رنگِ عقیق است:
اگربه رنگِ عقیقی شداشگ من چه عجب
که مُهر ِخاتم ِ لَعل توهست همچوعقیق
واعـظ شهـر چومِهـر ملِک و شَحنه گـزیـد
من اگر مِـهـر نگاری بگزینـم چـه شـود ؟!
مهر دراین بیت ودرهردومصرع می تواند "مُهر" به همان معنای خاتم وانگشتری خوانده شود وهم "مِهر" به معنای علاقه ، محبّت ، عشق
مَلِک :سلطان، پادشاه
شِحنه : باکسره یافتحه هردودرست است والی ، داروغه ، رئیس پاسبانان
"واعظ" درنظرگاهِ حافظ همچون زاهد وعابد ریاکار،شخصیّتی منفی دارد. چراکه درفراز منبر وفرودِ محراب، جلوه ای نیک وقابل قبول دارند امّا درخلوت، آن کار ِ دیگرمی کنند وظاهر وباطنشان یکی نیست.
معنی بیت : واعظ ِشهرکه (ازروی چاپلوسی) مِهر ومُحبتِ پادشاه و داروغه را انتخاب کرد و با آنان همدست شده‌است چه اشکالی دارد که من هم مِهر وعشق و محبّت شاهدِ زیبارویی را بگزینم ؟!
برداشت ِ دوّم باخوانش ِ "مُهر":
واعظ ِ شهر برنگین ِ انگشتری پادشاه وداروغه بوسه می زند (ازروی پاچه خواری ) من هم اگربه خاتم لعل نگاری بوسه بزنم(ازروی عشق ومحبّت) چه اشکالی دارد کدام مطلوب تراست؟
در قدیم مُهر بزرگان و پادشاهان،همان نگین انگشتریشان بود. وقتی که واعظین به خدمتِ بزرگان یا پادشاه می‌رفته‌اند انگشتر او را می‌بوسیده‌اند.
واعظِ مابوی حق نشنیدبشنوکاین سخن
درحضورش نیزمی گویم نه غیبت می کنم
عقلم از خانه به دررفت وگر مِی این است
دیدم از پیش که در خانه‌ی دیـنم چه شود!
معنی بیت : مقداری باده نوشیدم عقل وهوشم را ازدست دادم هماندم فهمیدم که این متاع( باده وشراب) خانه ی دین وایمانم(ازمنظرشریعت) راویران خواهدساخت. نه می توانم ازخوردن ِ آن پرهیز کنم نه می توانم باخوردن ِ آن پایبندِ شریعت باشم! بنابراین ازپیشتر روشن است که دینم نیز همچو عقلم برباد خواهد رفت.
حافظ دراینجا نوعی تمسخر وطنز را نیزچاشنی سخن کرده وشراب وشریعت رادرتقابل ِ یکدیگرقرارداده است. تقابلی که درغایت باده غالب میدان می شود!
"چه شود" در این بیت سؤالی نیست بلکه رساننده ی اطمینان ِ خاطر شاعراز سرنوشتِ دینش است.
دی می فروش که ذکرش بخیرباد
گفتاشراب نوش وغم دل ببرزیاد
گفتم به باد می دهدم باده نام وننگ
گفتاقبول کن سخن وهرچه بادباد
سود وزیان ومایه چوخواهدشدن زدست
ازبهر این معامله غمگین مباش وشاد
صرف شد عمر ِگرانـمایه به معشـوقه و مِـی
تا از آنم چه به پیش آید ، از اینم چه شود ؟!
"آن" اشاره به "معشوقه" و "این" اشاره به مِی است.
تمام عمرمن درعشق ورزی به معشوق ومیخوارگی سپری شد تاببینیم که ازمعشوق چه لطف وکرمی نصیبِ من بشود وازمیخوارگی چه حاصل آید ومرابه کجاها خواهدکشید.
حافظ گرچه نیک می داند که شراب وباده عقل وهوشش را برباد داده وخانه ی دینش راویران ساخته است. اوگرچه بهترازهمه می داند که تمام ِ عمرارزشمندِ خودرا درفراق وسوزو گداز عاشقی گذرانده، لیکن اصلا وابدا به فکر انتخابِ راه دیگری نیست! چرا که نشاط وسعادت وکامیابی ِ حافظ دراندوه وغم ودردِ عاشقیست.
روزگاریست که سودای بُتان دین من است
غم این کار نشاطِ دل غمگین من است
خواجه دانست که من عاشقم و هیچ نگفت
حافظ اَر نیز بداند که چنیـنم چه شـود
شاید منظور از"خواجه" وزیرتورانشاه بوده باشد.
معنی بیت :
خواجه فهمید که من طریق ِ عشق راانتخاب کردم وچیزی نگفت.(سکوت علامتِ رضاست) اوکه مخالفتی نکرد حالا حافظ ِ شیرازی نیز بداند چه اهمیّتی دارد وبادانستن ِ یکی دیگرچه اتّفاقی می افتد؟ من این طریق راانتخاب کرده ام وهرگزپاپَس نخواهم گذاشت.
من هماندم که وضوساختم ازچشمه ی عشق
چارتکبیرزدم یکسره برهرچه که هست

reply flag link

رضا سامی در ‫۷ سال قبل، چهارشنبه ۱۳ دی ۱۳۹۶، ساعت ۲۰:۵۳ نوشته:

(( وگر )) تو بیت پنجم اگه بدون فاصله نوشته بشه بهتره.

reply flag link

تماشاگه راز در ‫۶ سال و ۲ ماه قبل، پنجشنبه ۱۷ آبان ۱۳۹۷، ساعت ۱۴:۱۷ نوشته:

معانی لغات (228)
کَنَف: حمایت ، پناه، سایه.
سوخته:گرما زده ، از شدّت آفتاب سوخته .
خاتم جمشید همایون آثار :انگشتری سیلیمانی بخت آفرین ، کنایه از خواجه تورانشاه وزیر شاه شجاع.
همایون آثار: مبارک و میمون.
نقش نگین: آنچه بر نگین انگشتری نقش می کنند.
شحنه: داروغه ، نگهبان ، و پاس انتظامات شهری ، حاکم شهر.
عقلم از خانه به در رفت: عقلم از خانه خود یعنی از به در رفت.
اگر می این است: اگر خاصیت وتأثیر می چنین است.
دیدم از پیش : پیشاپیش دانستم ، از هم اکنون دریافتم.
حافظ: حافظ ، مطرب دوره گردی که همه اخبار و اطلاعات شهر را به حکم حرفه خود دارا می باشد.
معانی ابیات غزل ( 228)
(1) اگر ما از باغ حسن تو میوه یی چیده و بهره ببرم یا پیش پای مسیر زندگی خود را با چراغ تو ببینم چه خواهد شد !
(2) خدایا اگر من گرما زده لحظه یی در پناه سایه آن معشوق سرو بلند قد بنشینم چه خواهد شد .
(3) آخر آنکه چون انگشتی سیلمان ، فرخنده اثرو بخت آفرینی ، اگر نشانه یی از تو بر نگین بخت من بیفتد چه خواهدشد.
(4) در حالی که خطیب و سخنران مشهور این دیار به صف دوستداران پادشاه و نگهبان این شهردر آمد ، اگر من به محبوب مهربانی دل ببندم چه می شود.
(5) عقلم از خانه سر بیرون رفت . اگر شراب ، چنین اثر شگرفی به جای می گذارد، می توانم در یابم که در خانه دین و ایمان منهم چه اتفاقی خواهد افتاد .
(6) عمر عزیز در راه معشوقه و می صرف شد . تا ببینم که از معشوق چه به روز ما و از می چه بر سر ما خواهد رفت .
(7)(در حالی که ) خواجه و سرور من آگاه شد که من عاشق پیشه هستم و مشکلی پیش نیامد ، اگر خواجه حافظ هم در شهر از این موضوع با خبر شود طوری نخواهدشد.
شرح ابیات غزل (228)
وزن غزل: فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن
بحر غزل: رمل مثمن مخبون محذوف
این غزل پس از رسیدن خواجه تورانشاه به وزارت شاه شجاع ، در تعریف وتقاضای حمایت از خود، جهت آن وزیرسروده شده است و اورا خاتمجمشید همایون آثار یعنی در حکم انگشتری بخت آفرین حضرت سلیمان می خواند.
بایددانست در چند مورد که روی سخن حافظ با خواجه تورانشاه است اورا به نام واعظ خطاب می کند و در این غزل هم مقصود از واعظ شهر همانا خطیب مشهور شهر یعنی خواجه تورانشاه می باشد. در غزل با مقطع : گر زدست زلف مشکینت خطایی رفت رفت که حافظ پس از قطعی شدن سفر تبعیدش به یزد خطاب به شاه شجاع سروده و با بی اعتنایی و خونسردی در همه ابیات ان بی تفاوتی خود را از این اقدام تبعید نمودار می سازد ، در بیت آخر غزل ، اشاره یی به تورانشاه دارد و در آنجا اورا نیز واعظ خطاب کرده و می گوید:
عیب حافظ گو مکن واعظ که رفت از خانقاه پای آزادی چه بندی گر به جایی رفت رفت
واین اشاره و کنایه یی است به تورانشاه که تبعید او با مشورت و صلاحدید این وزیر انجام شده بود . به همین جهت در این غزل هم دربیت چهارم حافظ می فرماید اکنون که واعظ و خطیب بزرگ شهر به مقاموزارت شاه رسید اگر من هم خودرا در صف دوستداران این وزیر قرار بدهم کجای کار عیب می کند؟
مطلب ظریف دیگر در بیت مقطع این غزل ودرک کلمه حافظ در این بیت است که هم به معنای تخلص شاعر و هم به معنای مطرب محله است. توضیحاً عنوان حافظ نه تنها به حافظین قرآن که به خوانندگان و مطربان نیز اطلاق می شده و در متون ادبی ما دهها موسیقی دان و آوازه خوان به این نام مشهورند و برای اینکه منظور حافظ را از آوردن این که در قدیم در هر شهر ودیار چند نفر به کعب الاخبار بودن مشهور بوده اند یکی زن دلاله ، دیگری زن ماماچه و سومی مطرب دوره گرد که این دسته اخیر در عروسی و ختنه سوران و ایام اعیاد مذهبی در کوچه ها و محلّه ها مردم را سرگرم می کرده و چون در شهر ایاب واذهاب داشته اند از همه اخبارشهر با خبر بوده ودر واقع در حکم رسانه گروهی بوده در اشاعه اخبار سهمی بسزا داشته اند. حافظ در بیت هفتم این غزل می گوید: وقتی خواجه تورانشاه بداند که من مایل به همکاری وهمدستی با او در دستگاه شاه شجاع هستم، اگر مطرب شهر هم فهمید و بازگو کرد، مانعی ندارد.
شرح جلالی بر حافظ – دکتر عبدالحسین جلالی

reply flag link

رضا ذوالفقاری در ‫۵ سال و ۱۰ ماه قبل، یکشنبه ۵ اسفند ۱۳۹۷، ساعت ۲۰:۰۱ نوشته:

اشعار حافظ داستانهایی است از شخصیت هایی که خود را به جای افکار آن شخصیت های داستان خود قرار می دهد و اثبات این سخن هم کلمه حافظ که در آخر اشعار است که از زبان آن شخصیت های داستانی حافظ است که به میان آمده است

reply flag link

فاطمه دِل سَبُک (مهر۱۳۲۵ - تیر۱۴۰۲/یزد) در ‫۴ سال و ۴ ماه قبل، دوشنبه ۱۷ شهریور ۱۳۹۹، ساعت ۰۶:۱۶ نوشته:

استاد رضا ساقی/ساقی گرامی
با درود فراوان
از ته دل آرزومندم که همیشه شاد و تندرست باشید و شرح ها و برداشت های ساده, روان و البته بی نظیر خود را بر دیگر آثار ادبی نیز اضافه کنید.
من در مدت 33 سال آموختن و آموزش دادن هیچ کس را به زبردستی شما در کار آموزش ندیدم. در تائید حرفم همین بس که در سن 40 سالگی به شوق خواندن دیوان حافظ و برداشت های شیرین و کاربردی شما در مدتی بیش از 5 ماه به غزل 228 رسیدم و وجودم سرشار از شور و شوق حافظانه شده است.
سپاسگزارم از خدا و شمای مهربان
به امید دیدار
شادی تان همیشگی

reply flag link

در سکوت در ‫۲ سال و ۸ ماه قبل، شنبه ۳ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۰:۰۳ نوشته:

این غزل را "در سکوت" بشنوید

reply flag link

امیرالملک در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۱۸ تیر ۱۴۰۲، ساعت ۰۰:۴۲ نوشته:

اشاره بیت نخست به داستان آفرینش آشکار است. اما یک سوال این است که چرا این قصه آفرینش در هنرها انقدر تکرار می شود شاعران و هنرمندان به کثرت از آن مایه می گیرند. نمونه بسی زیاد است که مجال ذکر نیست. انگار قصه رانده شدن آدم گردابی است که هر معنی که پرورده می شود باید در آن فروشود. این قصه نخستین داستان در تورات است و شاید کلیدیترین داستان در قرآن. یک دلیل به سبب اول بودن آن است هم از لحاظ زمانی و هم مکانی و در عین حال سرنوشت کل عالم و آدم در همان اول است که رقم می خورد. به قول عارفی مسیحی خلقت «چه آغاز ابدی بود.» در عبری واژه آدم با آداماه (زمین) یک ریشه است. چقدر این داستان دقیق رابطه متافیزیکی انسان و عالم را تشریح می کند. انسانی که اسم و رسمش خاکی و زمینی است اما خانه اش بهشتی و آسمانی است. این داستان انقدر قدرتمند است که خیلی واژگان در زبانهای عربی و عبری ازین داستان بر خاسته اند مثلا واژه جنا (جنی) یعنی میوه چیدن از درخت هم در عربی و هم عبری. بعد این واژه به جناح یا گناه تبدیل می شود.

reply flag link

رضا عزیزی در ‫۱ سال قبل، جمعه ۱۵ دی ۱۴۰۲، ساعت ۲۲:۳۷ نوشته:

خواجه دانست که من لئوه ام و هیچ نگفت

حافظ ار نیز بداند که چنینم چه ه ه شود 😍❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️

reply flag link

دکتر صحافیان در ‫۳ ماه قبل، شنبه ۷ مهر ۱۴۰۳، ساعت ۰۹:۰۱ نوشته:

زیباترینم! اگر از بوستان زیبایی‌ات میوه‌ای بچینم، هیچ نخواهد شد(ایهام در همه ابیات جز بیت ۵: استفهام انکاری یا "چه" تعجبی: چه عالی می‌شود)
۲- ای خدا! اگر لحظه‌ای در پناه سایه شیرین آن دلبر سرو اندام، بیاسایم چه می‌شود؟
۳- جانم به لب آمد! ای انگشتری فرخنده و همایون اثر جمشید، اگر پرتوی از آن بر نگین من بیفتد چه می‌شود؟( ایهام: پرتوی از لبت بر لبم بیفتد)
۴- در غوغای ریا و سالوس که واعظ شیفته پادشاه و حاکم است، اگر من عاشق زیبااندامی شده‌ام چه اشکالی دارد؟
۵- عقلم از خانه جان بیرون رفت. آری اگر شراب این است، از پیش می‌دانم که در سرای دینم چه خواهد شد.( ... جز بیت ۵ که بیانگر تحقق پیش‌بینی شاعر- خراب شدن حتمی خانه دین- است و بیت ۶ که استفهام معمولی است.شرح شوق،۲۶۵۰)
۶- سرمایه عمر به معشوقه و شراب گذشت، تا از معشوقه چه دستاوردی برسد و از شراب چه بهره‌ای؟
۷- خواجه شهر راز عشقم را فهمید و هیچ نشد، حافظ هم اگر بداند هیچ اتفاقی نمی‌افتد.( خانلری: هیچ نشد)
دکتر مهدی صحافیان
آرامش و پرواز روح

reply flag link

خلیل شفیعی در ‫یک ساعت قبل، ساعت ۰۱:۰۱ نوشته:

نگاه اول: شرح کامل غزل ۲۲۸ دیوان حافظ

"گر من از باغِ تو یک میوه بچینم چه شود؟ / پیش پایی به چراغِ تو ببینم چه شود؟"

معنی: اگر من بتوانم اندک لطفی از باغ تو دریافت کنم یا از روشنایی تو برای یافتن راه استفاده کنم، چه اتفاقی می‌افتد؟ مفهوم نهایی: درخواست کوچک‌ترین لطف و عنایتی از معشوق با لحنی فروتنانه.

"یا رب اندر کَنَفِ سایه‌ی آن سروِ بلند / گر منِ سوخته یک دَم بنشینم چه شود؟"

معنی: ای خدا، اگر منِ عاشق سوخته بتوانم لحظه‌ای در سایه‌ی آن سرو بلند (معشوق) آرام بگیرم، چه اشکالی دارد؟ مفهوم نهایی: آرزوی دیدار یا پناه گرفتن در کنار معشوق با زبانی عاجزانه.

"آخِر ای خاتَمِ جمشیدِ همایون آثار / گر فِتَد عکسِ تو بر نقشِ نگینم چه شود؟"

معنی: ای معشوقی که همچون انگشتر جمشید باشکوه هستی، اگر تصویر تو بر وجود من نقش بندد، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ مفهوم نهایی: درخواست برای نمایان شدن جلوه و زیبایی معشوق در زندگی، همانند تصویری که روی نگین انگشتر حک می‌شود.

"واعظِ شهر چو مِهرِ مَلِک و شَحنه گُزید / من اگر مِهرِ نگاری بِگُزینم چه شود؟"

معنی: واعظ شهر محبت پادشاه و مقام دنیا را انتخاب کرده است؛ اگر من هم محبت معشوقی زیبارو را برگزینم، چه ایرادی دارد؟ مفهوم نهایی: اشاره به ریاکاری واعظ و توجیه عشق به معشوق در مقابل آن.

"عقلم از خانه به در رفت، وَگَر مِی این است / دیدم از پیش که در خانهٔ دینم چه شود!"

معنی: عقل من از کنترل خارج شد و اگر شراب (عشق و مستی) این‌گونه باشد، از قبل می‌دانستم که ایمانم تحت تأثیر آن قرار خواهد گرفت. مفهوم نهایی: اشاره به خروج از عقلانیت و تأثیر عشق بر باورها و زندگی.

"صرف شد عمرِ گرانمایه به معشوقه و مِی / تا از آنم چه به پیش آید، از اینم چه شود؟"

معنی: عمر گرانبهای من در عشق و شراب گذشت؛ باید دید از گذشته چه نتیجه‌ای خواهم گرفت و آینده چه چیزی برایم خواهد داشت. مفهوم نهایی: اشاره به گذران عمر در عشق و مستی و اندیشه در مورد عاقبت این مسیر.

"خواجه دانست که من عاشقم و هیچ نگفت / حافظ ار نیز بداند که چنینم چه شود؟"

معنی: خواجه (معشوق یا پیر دانا) فهمید که من عاشقم، اما سکوت کرد؛ اگر حافظ هم از این حال من آگاه شود، چه خواهد کرد؟ مفهوم نهایی: اشاره به راز عشق و آشکارسازی تلویحی آن برای معشوق یا مخاطب.

خلیل شفیعی بهمن ماه ۱۴۰۳

پیوند به وبگاه بیرونی

reply flag link

خلیل شفیعی در ‫یک ساعت قبل، ساعت ۰۱:۳۱ نوشته:

✅ نگاه دوم

عناصر کلیدی غزل 228:

محبت و عنایت معشوق:
در این غزل، از معشوق خواسته‌های کوچک و بزرگ خود با زبانی عاجزانه مطرح می‌شود. در پی کوچک‌ترین محبت و عنایت معشوق است که در زندگی‌اش تأثیرگذار باشد.

پناه و آرامش در معشوق:
در بیت دوم از سایه‌ی سرو بلند معشوق می‌خواهد که به آن پناه ببرد. این نشان می‌دهد که معشوق برای او به‌عنوان منبع آرامش و امنیت است.

شکوه و بزرگی معشوق:
در بیت سوم، معشوق به‌عنوان خاتم جمشید با ویژگی‌های شکوهمند و برجسته توصیف می‌شود و می‌خواهد تصویری از او بر زندگی‌اش حک شود.

انتخاب بین عشق و دنیای ریاکاری:
در بیت چهارم، تضاد میان انتخاب عشق به معشوق و محبت دنیوی (محبت پادشاه) مطرح می‌شود. عشق به معشوق بر ریاکاری و تعلقات دنیوی ترجیح داده می‌شود.

عشق و مستی:
در بیت پنجم، به ترک عقل و دین به‌واسطه عشق و مستی اشاره می‌شود. از تأثیر شگرف عشق بر عقل و ایمان سخن گفته می‌شود.

گذران عمر در عشق و لذت‌های دنیوی:
در بیت ششم، از گذراندن عمر در عشق و لذت‌های دنیوی صحبت می‌شود و از عواقب آن در آینده پرسیده می‌شود.

هشدار به افشای راز عشق:
در بیت هفتم، به سکوت اگاهان اشاره می‌شو به این اشاره می‌کند که اگر بی ظرفیت ها از راز عشقش باخبر شوند، چه اتفاقات ناگواری خواهد افتاد.

🎤 این عناصر کلیدی بیانگر دغدغه‌های عاشقانه، جستجو برای محبت و عنایت معشوق، و تأثیرات عاطفی و روحانی عشق در زندگی است.

خلیل شفیعی بهمن ماه ۱۴۰۳

پیوند به وبگاه بیرونی

reply flag link

برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.

	غیرفعال و فعال کردن دوبارهٔ حالت چسبانی نوار ابزار به بالای صفحات
	راهنمای نوار ابزار
	پیشخان کاربر
	اشعار و ابیات نشان‌شدهٔ کاربر
	اعلان‌های کاربر
	ادامهٔ مطالعه (تاریخچه)
	خروج از حساب کاربری گنجور
	لغزش به پایین صفحه
	لغزش به بالای صفحه
	لغزش به بخش اطلاعات شعر
	فعال یا غیرفعال کردن لغزش خودکار به خط مرتبط با محل فعلی خوانش
	فعال یا غیرفعال کردن شماره‌گذاری خطوط
	کپی نشانی شعر جاری در گنجور
	کپی متن شعر جاری در گنجور
	همرسانی متن شعر جاری در گنجور
	نشان کردن شعر جاری
	ویرایش شعر جاری
	ویرایش خلاصه یا برگردان نثر سادهٔ ابیات شعر جاری
	شعر یا بخش قبلی
	شعر یا بخش بعدی

ورود به گنجور

غزل شمارهٔ ۲۲۸