لحن اسماعیل آشوبی که در دستان کند
کافرم چنگیز اگر با جیش ترکستان کند
ساز دستان چون نماید شور آوازش به بزم
هوش هشیاران رباید تا چه با مستان کند
هم گل بویا بود هم بلبل گویا بود
زان گهی دستان کند گه جلوه چون بستان کند
خود بود هشیار و چشمش مست میخواهد به مکر
صید هشیاران و مستان هردو زین دستان کند
کودکی شیرین زبانست او که لحن دلکشش
دایهٔ عیش و طرب را شیر در پستان کند
لالهٔ روی نکویش لال سازد عقل را
پس به هر معنی که خواهی بزم لالستان کند
در پس دف چون کند پنهان رخ رخشان خویش
ماه را ماندکه جا در کفهٔ میزان کند
گرچه میخواهد که حسن خود بپوشاند ولی
حس او پیداترست از آنکه او پنهان کند
این که میگویند اسماعیل قربان شد خطاست
کاوست اسماعیل و مردم را همی قربان کند
این که می گویند یوسف شد به زندان منکرم
او اگر یوسف دل خلق از چه در زندان کند
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این غزل به توصیف هنر و مهارت اسماعیل آشوبی در نواختن ساز میپردازد. شاعر با استفاده از تصاویری زنده و استعاری، به زیبایی و جذابیت لحن او اشاره میکند و میگوید که چگونه صدای او میتواند هوش هشیاران را ببرد و بر دل مستان تأثیر بگذارد. ساز دستان او هم مانند بستانی پر از گل و بلبل است و قدرت جلب توجه و ایجاد شوری در جمع را دارد. همچنین، شاعر به زیبایی چهره و جاذبه خاص اسماعیل اشاره کرده و آن را نیرویی توصیف میکند که حتی عقل را تحت تأثیر قرار میدهد. در انتها، به کنایهای درباره قربانی کردن افراد و مقایسه او با یوسف پرداخته میشود، و این نکته را مطرح میکند که اسماعیل خود قربانی نیست، بلکه دیگران را به عشق و هنر خود قربانی میکند.
هوش مصنوعی: اسماعیل با صدای ناهنجار و آشفتهاش در دستان شخصی که مثل چنگیز بیرحم است، اگر وارد عمل شود و به دنیا آسیب بزند، هیچ چیزی نمیتواند آن را متوقف کند.
هوش مصنوعی: وقتی ساز دستان شور و حالش را در مجلس بیداری روشنفکران به نمایش میگذارد، این آواز میتواند هوش و حواس آنها را برباید و ببینیم که این música چه تاثیری بر مستان خواهد داشت.
هوش مصنوعی: این شعر به زیبایی و هماهنگی گل و بلبل اشاره دارد. گل عطر و بوی خوش دارد و بلبل هم صدای زیبایی میخواند. در اینجا، شاعر به لحظاتی اشاره میکند که گل و بلبل با هم ارتباط برقرار میکنند و زیباییهای یکدیگر را به نمایش میگذارند، گویی که در یک باغ زیبا در حال تماشای یکدیگر هستند. این ارتباط نمادی از عشق و زیبایی است.
هوش مصنوعی: او خود آگاه و هوشیار است، اما چشمانش مست و گمراهاند. او میخواهد با فریب و نیرنگ، افرادی که هشیار و همچنان مست هستند را به دام اندازد.
هوش مصنوعی: کودکی با زبان شیرینش، به طرز دلنشینی صحبت میکند و این طرز بیانش مانند شیری است که در سینهٔ دایه، شادی و نشاط را به ارمغان میآورد.
هوش مصنوعی: زیبایی و لطافت چهرهاش به حدی است که عقل انسان را خاموش و بیصدا میکند. در نتیجه، هر نوع جشن و مهمانی که برپا شود، به نوعی مجالس خاموشی و سکوت تبدیل خواهد شد.
هوش مصنوعی: در پشت ساز دف، چهرهٔ زیبای خود را پنهان کرده است، مانند ماه که در ترازوی سنجش جا میگیرد.
هوش مصنوعی: هرچند او سعی میکند زیباییاش را پنهان کند، ولی جذابیتش به قدری واضح و نمایان است که نمیتواند آن را مخفی نگه دارد.
هوش مصنوعی: اینکه میگویند اسماعیل قربانی شد، اشتباه است؛ زیرا او همان اسماعیل است که مردم را قربانی میکند.
هوش مصنوعی: این که میگویند یوسف به زندان افتاد، من آن را نمیپذیرم. اگر او واقعاً یوسف باشد، پس چرا دلهای مردم را در زندان خود نگهدارد؟
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
باد نوروزی همی آرایش بستان کند
تا نگارش چون نگارستان چینستان کند
مرزها را هر زمان پیراهن از مینا دهد
شاخها را هر زمان پیرایه از مرجان کند
ابر پنداری که با باد بهاری دشمن است
[...]
ماه من جَزع مرا بر زر عقیق افشانکند
چون به زیر لعل مروارید را پنهان کند
سازد از زلف و زَنَخ هر ساعتی چوگان و گوی
تا دل و پشت مرا چون گوی و چون چوگان کند
چون بتابد زلف او بر عارضشگویی همی
[...]
میل را بر تخته چون گاه رقم گردان کند
تیر گردون را به صنعت عاجز و حیران کند
از مجسم گر بترسد خصمش اندر ساعتی
طول و عرض و سمت آن از نقطهای برهان کند
جذر و کعبی را که نگشاد ایچ کس از بستگی
[...]
ای فلک قدری که هر شب رای رو شنت
دیدبانان افق را دیده ها حیران کند
آفرینش چون قلم سر بر خط فرمان نهد
چون دبیر خاص نامت بر سر فرمان کند
جاهت ار گیرد حضیض ماه را در اهتمام
[...]
اینک آن جویی که چرخ سبز را گردان کند
اینک آن رویی که ماه و زهره را حیران کند
اینک آن چوگان سلطانی که در میدان روح
هر یکی گو را به وحدت سالک میدان کند
اینک آن نوحی که لوح معرفت کشتی اوست
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.