گنجور

حاشیه‌ها

یزدانپناه عسکری در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۷:۰۹ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر پنجم » بخش ۷۸ - در معنی این کی ارنا الاشیاء کما هی و معنی این کی لو کشف الغطاء ما از ددت یقینا و قوله در هر که تو از دیدهٔ بد می‌نگری از چنبرهٔ وجود خود می‌نگری پایهٔ کژ کژ افکند سایه:

25- داند او کآن تیغ بر خود می‌زنم -  من وی ام اندر حقیقت او منم

***

[قرآن کریم]*

إِذْ أَبَقَ إِلَی الْفُلْکِ الْمَشْحُون‏ (الصافات140)

[یزدانپناه عسکری]*

ودیعه فیضان فیض

یزدانپناه عسکری در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۶:۵۱ دربارهٔ میبدی » کشف الاسرار و عدة الابرار » ۱۱- سورة هود - مکیة » ۸ - النوبة الثالثة:

4- وَ ما تَوْفِیقِی إِلَّا بِاللَّهِ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ إِلَیْهِ أُنِیبُ توفیق چوگانست، و بنده گوی و انابت میدان، ذکر بر زبان، و آوای برّ در گوش و ثمره وعد در دل و تازگی منّت در جان.

***

قرآن کریم

وَ ما تَوْفیقی‏ إِلاَّ بِاللَّهِ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ إِلَیْهِ أُنیب‏(هود/88)

إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیَةً لِکُلِّ عَبْدٍ مُنِیبٍ‏(سباء/9)

[یزدانپناه عسکری]*

دریافت نشانه‌های اقتدار و عمل بر راه نموده شدهِ

من وراءِ حجاب تبدیل به تَوْفِیق و اقتدار می‌شود.َ

. . .

سالک همیشه گوش بزنگ است تا اعمال خود را

با نشانه‌های اقتدار و  اهتداء من وراءِ حجاب تنظیم کند.

. . .

هنر آزادگی،  تطبیق اعمال انسان در سفر زندگی 

با  بناهایی که اراده حق مِنْ وَراءِ حِجاب  برپا میکند

. . .

[توشیهیکو ایزوتسو]1

جهان کتاب بزرگی از علامات و اشارات است

[یزدانپناه عسکری]*

تنزیل نشانه‌های اراده فیض حق تعالی از طریق امور و اشیای طبیعی راه ارتباط مستقیم با بشر  است

_______

1- ارتباط غیرزبانی میان خدا و انسان توشیهیکو ایزوتسو ،ترجمۀ احمد آرام ، مجله معارف اسلامی، شماره هشتم، سازمان اوقاف ص476

یزدانپناه عسکری در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۶:۳۳ دربارهٔ میبدی » کشف الاسرار و عدة الابرار » ۳۸- سورة ص- مکیة » ۴ - النوبة الاولى:

19- قُلْ ما أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ گوی نمیخواهم از شما بر این پیغام رسانیدن هیچ مزدی، وَ ما أَنَا مِنَ الْمُتَکَلِّفِینَ و نیستم از ایشان که از خویش چیزی بر سازند.

***

[قرآن کریم]*

وَ ما أَنَا مِنَ الْمُتَکَلِّفِینَ‏- ص/ 86

(أنا و أتقیاء امّتی برآء من التکلّف  - رسول اکرم ص)

[یزدانپناه عسکری]*

 پرهیز از انتصاب و  تداخل نفس بیگانه‏

بالاترین تعیین حیطه با دشمن درونی نفس  است.

یزدانپناه عسکری در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۶:۲۴ دربارهٔ عبادی مروزی » مناقب الصوفیه » بخش ۳ - فصل: در بیان تصوف:

6- تصوف صفتی است که هر کس که برو موصوف شد

صفات انسانس در وی معدوم شد صفای صرف ماند آن صفای آیینه هیچ به غلط ننماید همه آن نماید که بدو نمایند تصوف تصرف نپذیرد و تکلف نخواهد.

***

[یزدانپناه عسکری]

پرهیزکاران از تکلف

تقوی و تعلیق صدای ملازم همراه. برآء من التکلّف

حیطه تکلف شاملِ مکالمات ، افکار ، احساسات ، رفتار و ... می‌شود :

[ریاء و تصنع، بی‌خبری، آزمندی، حرص، بخل، دروغ]

[ولع، برانگیختگی و تیرگی- غرور ، ترس]

[خودپرستی ، منیت، ظاهرسازی و پایبند به مادیات]

(الکَلَف‏: سواد فی صفرة)

 انتصاب و به هم آمیختگی سیاهی و زرد کهربایی

 (بَلْ قُلُوبُهُمْ فی‏ غَمْرَةٍ مِنْ هذا وَ لَهُمْ أَعْمالٌ مِنْ دُونِ ذلِکَ هُمْ لَها عامِلُون-‏ المؤمنون/63)

دل‌های آن‌ها از اعمالشان در بی ‏خبری فرورفته

 (ثُمَّ إِذا مَسَّکُمُ الضُّرُّ فَإِلَیْهِ تَجْئَرُونَ - النحل /53). (لا تَجْأَرُوا الْیَوْمَ إِنَّکُمْ مِنَّا لا تُنْصَرُونَ- المؤمنون/ 65)

[جأر] - جَأَرَ، کمَنَعَ، کمنعه(منع) - ما مَنَعَکَ‏ أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُکَ‏ اعراف/12

(رَأَیْتُهُمْ لی‏ ساجِدینَ - یوسف/4)

(إِنَّ الشَّیْطانَ لِلْإِنْسانِ عَدُوٌّ مُبینٌ- یوسف/ 5)

( اِنَّ الشَّیطَانَ لَیَجرِی فِی بَنِی‌آدَمَ مَجرَی الدَّمِ فِی العُرُوق)

یزدانپناه عسکری در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۶:۱۵ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » ترجیعات » هفدهم:

1- ای گذر کرده ز حال و از محال - رفته اندر خانهٔ فیه رجال 

***

[یزدانپناه عسکری]*

ای گذر کرده  ز مَحال الرجال – غرقه در نَسِی شدید اَلمِحال

مشی متقی آیی فیه الرجال – صورتی باشی کمال اندر کمال

وقت ترجیع است برجه تازه شو - وَ الْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاق

______

یزدانپناه عسکری در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۶:۰۱ دربارهٔ میبدی » کشف الاسرار و عدة الابرار » ۶۸- سورة القلم- مکیة » النوبة الاولى:

42- یَوْمَ یُکْشَفُ عَنْ ساقٍ آن روز که پرده برکشند از ساق. وَ یُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ و خلق را با سجود خوانند فَلا یَسْتَطِیعُونَ (۴۲) ناگرویدگان نتوانند که سجود کنند.

***

قرآن مبین

یُکْشَفُ عَنْ ساق- القلم 42

ما لِهذَا الْکِتابِ لا یُغادِرُ صَغیرَةً وَ لا کَبیرَةً إِلاَّ أَحْصاها ( کهف 49)

[یزدانپناه عسکری]*

کَسَبُوا ما تَرَکَ عَلی ظَهْرِها  -  سئَلِ الْقَرْیَةَ الَّتی‏‏ أَقْبَلْنا عصا‏

قوم داود نبودند شکوراً عابدا  -   یکشف عن ساق شد سلیمان و عصا

ارتباط و ملازمه بین، راه پیموده شده؛ و تجربیات زندگی آدمی و اعاده دِیْن

 (ساق) leg - (اعاده) Religion - re

شدت سجود

____

20.15/20.25-7.5/70.12-19.15/7.6-40.28/19.23

یزدانپناه عسکری در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۵:۵۵ دربارهٔ عطار » تذکرة الأولیاء » ذکر بایزید بسطامی رحمة الله علیه:

66- سبحانی ما اعظم شانی

***

[بایزید بسطامی]

سبحانی ما اعظم‏ شأنی

[یزدانپناه عسکری]*

وسعت صورت جان بایزید  و سبحانی گفتن

یزدانپناه عسکری در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۵:۴۸ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۸۸۲:

2- روی زمین سبز شد جیب درید آسمان - بار دگر مه شکافت روح مجرد رسید

***

[تجرید و روح مجرد]*

رهایی و آزادی  از تمام ویژگی‌ های نوعی و فهرست انسانی  به صلاة

یزدانپناه عسکری در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۵:۳۶ دربارهٔ ابوسعید ابوالخیر » رباعیات نقل شده از ابوسعید از دیگر شاعران » رباعی شمارهٔ ۷۰۷:

در ظلمت حیرت ار گرفتار شوی - خواهی که ز خواب جهل بیدار شوی 

در صدق طلب نجات، زیرا که به صدق - شایستهٔ فیض نور انوار شوی 

***

صدق*

وضوح و تمرکز  خواست  از حقیقت صمدیّت‏ است

عدم درگیری انسان با خودش به‌صورت صدق منعکس می‌شود.

یزدانپناه عسکری در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۵:۳۱ دربارهٔ میبدی » کشف الاسرار و عدة الابرار » ۹- سورة التوبة- مدنیة » ۵ - النوبة الاولى:

3- لَوْ کانَ عَرَضاً قَرِیباً اگر عرضی بودی ازین جهان و چیزی که فرا دست رسیدی نزدیک، وَ سَفَراً قاصِداً و سفری بچم و، لَاتَّبَعُوکَ بیامدندی بر پی تو، وَ لکِنْ بَعُدَتْ عَلَیْهِمُ الشُّقَّةُ و لکن راه دور شد و رفتن بر ایشان گران آمد.

***

[قرآن کریم]*

لَوْ کانَ عَرَضاً قَریباً وَ سَفَراً قاصِداً لاَتَّبَعُوکَ وَ لکِنْ بَعُدَتْ عَلَیْهِمُ الشُّقَّةُ - التوبة/ 42

[یزدانپناه عسکری]*

قصدِ ادراکِ مواهب و تجربیات مادی در سفر زندگی عرضی است

و بعد تعلل در تفکیک تجربیات

(لَوْ کانَ عَرَضاً قَریباً وَ سَفَراً قاصِداً لاَتَّبَعُوکَ وَ لکِنْ بَعُدَتْ عَلَیْهِمُ الشُّقَّةُ - التوبة/ 42)

تتبع نمی‌کنند تجربیات خود را ، عدم خودآگاهی، فراموشی و گمراهی

(وَ لا تَتَّبِعِ الْهَوی‏ فَیُضِلَّکَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ ‏- ص/26)  

یزدانپناه عسکری در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۵:۲۱ دربارهٔ میبدی » کشف الاسرار و عدة الابرار » ۱۹- سورة مریم- مکیّة » ۳ - النوبة الثانیة:

19- أَ فَمَنْ یَمْشِی مُکِبًّا عَلی‌ وَجْهِهِ أَهْدی‌ أَمَّنْ یَمْشِی سَوِیًّا» ای عدلا مهتدیا علی صراط مستقیم.

***

[قرآن کریم]*

وَ عَلَی اللَّهِ قَصْدُ السَّبیل(النحل9) وَ اقْصِدْ فی‏ مَشْیِکَ (لقمان19)

أَ فَمَنْ یَمْشی‏ مُکِبًّا عَلی‏ وَجْهِهِ أَهْدی‏ أَمَّنْ یَمْشی‏ سَوِیًّا عَلی‏ صِراطٍ مُسْتَقیمٍ (الملک22)

[یزدانپناه عسکری]*

وضوح و تمرکز قصد انسان در مشی زندگی مبتنی بر اشارت‏ بی‌کرانگی (جامع جمیع اسما)

سر هیچ به خود مکش به ما سرکش باش(اسرارالتوحید)

Mojtaba Heydari در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۵:۱۷ دربارهٔ رضی‌الدین آرتیمانی » ساقی‌نامه:

این شعر با آواز استاد اکبر گلپایگانی و سنتور استار رضا ورزنده فوق العاده است ....

فردین torshizi۱@gmail.com در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۳:۵۵ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۰۹:

معنی این دو بیت چیست ؟

عشق پیرانه سر از من عجبت می‌آید            چه جوانی تو که از دست ببردی دل پیر

من از این هر دو کمانخانه ابروی تو چشم     برنگیرم وگرم چشم بدوزند به تیر

و در بیت دوم منظور از "چشم بدوزند به تیر" منظور چه کسانی هستند؟

 

آراز توران در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۳:۰۳ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۸۲۱:

با سلام خدمت بزرگواران.

من متنی نمایش در دست دارم که موضوعش حضرت مولاناست و میخواهم آنرا به تورکی ترجمه کنم.( تورکی آذربایجانی) اشعار شروع نمایشنامه هم همین غزل هست . می تونید کمکم کنید؟

سینا تقی‌زاده در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۲:۳۴ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۲۸:

در این شعر ما اگر فرض نکنیم که به سوره کهف اشاره شده معنی چنین است 

خورشید را نمیتوانم در گل پنهان کنم به نوعی حقیقت رو بپوشونم ولی اسرار زمانه رو هم نمیتونم بگم که با توجه‌ به‌ این معتی بیت اول یعنی میدانم نمیتونم بگم حالا منظور قسمتی نه همه چی. اما صحبت خیام رو اسرار فلکی نیست والا افلاک و ایوان و این لغات می اورد بلکه منظور اسرار زمانه  بیشتر اسرار سیاسی است. بیت بعدی خدا رو تایید کرده که او بهش خرد داده. حالا از بیم نمیتوانم این گوهر خرد را بیان کنم حالا یا بیم سیاسی باز یا اینکه منظورش کلیه که پر از بیم هست و ناخواسته شاید مطالبی رو درست نگویم.

 

حالا اگر اشاره به سوره کهف فرض کنیم. در سوره کهف ابتدا داستان اصحاب کهف هست بعد داستان حضرت ذوالقرنین. اسرار سوره بیشتر معنوی است. من تعبیر اسرار زمانه گفت رو متناسب نمیبینم با توجه به اینکه مصرعربعد خدا را تایید کرده پس رویکردش با به گل نهفتن خورشید با خداوند نیست. از طرفی در سوره کهف از عذاب کافران زیاد نام برده. طبق این حالا ز بیم واکاویدن معنیش ممکن است این باشه که بنوعی از لحاظ ادبی و اثر روی ناخوداگاه داره رازی رو بیان میکنه که اینجا خودم می نتوانم . به نظرم این رباعی طی داستان و رویدادی ممکن است سروده شده. 

علیرضا اطمینان در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۲:۱۲ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۲۹:

بنظر میرسد این قصیده تماماً در مدح حضرت علی ع باشد. منظور از شاه ، شاه ولایت هست. حافظ میگوید که جرعه نوش ساقی ولایت از حوص کوثر است. و محبت علی ع با جان او پیوندی ازلی دارد. و خمیره وجود با مهر و محبت علی ع سرشته شده است. با این دید دوباره بخوانید. شواهد زیادی در قصیده می یابید

یزدانپناه عسکری در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۱:۵۸ دربارهٔ میبدی » کشف الاسرار و عدة الابرار » ۳۴- سورة سبا- مکیة » ۲ - النوبة الثانیة:

31- فَقالُوا رَبَّنا باعِدْ بَیْنَ أَسْفارِنا قرأ ابن کثیر و ابو عمرو: بعد بین اسفارنا ای اجعل بیننا و بین الشام فلوات و مفاوز لنرکب فیها الرواحل و نتزوّد الازواد فعجّل اللَّه لهم الاجابة. روایت هشام از قرّاء شام و یعقوب ربنا برفع خوانند و باعد بر خبر، و معنی آنست که: راهی چنان آبادان داشتند و منزلها چنان نزدیک و نیکو بطر گرفت ایشان را در ان نعمت و ناسپاسی کردند و آن راه چنان نزدیک و آبادان بدور داشتند گفتند: خداوند ما دورادور دور کرد سفرهای ما. وَ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ بالکفر و الطغیان و العصیان. فَجَعَلْناهُمْ أَحادِیثَ عظة و عبرة یتمثّل بهم. وَ مَزَّقْناهُمْ کُلَّ مُمَزَّقٍ کانوا قبائل ولدهم سبا فتفرّقوا فی البلاد وقع بارض الیمن منهم اشعر و کنده و انمار و هم بجیلة و مذحج و حمیر و وقع ازد بعمان و وقع خزاعة بمکة و اوس و خزرج بیثرب و وقع لخم و جذام و غسان و کلب بالشام و کذلک عاملة وقعت بالشام.

***

[قرآن کریم سبأ/19]*

فَقالُوا رَبَّنا باعِدْ بَیْنَ أَسْفارِنا وَ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُم‏

[یزدانپناه عسکری]*

تداومِ ادراک دنیای مادی

یزدانپناه عسکری در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۱:۳۹ دربارهٔ هجویری » کشف المحجوب » بابٌ فی فرقِ فِرَقهم و مذاهِبهم و آیاتِهم و مقاماتِهم و حکایاتِهم » بخش ۴۵ - کشف الحجاب الرّابع فی الطّهارة:

5- و ابویزید گفت، رضی اللّه عنه: «نِفاقُ العارفینَ أفضلُ مِنْ إخلاصِ المریدینَ.»

6- نفاقِ رسیدگان فاضل‌تر از اخلاص طالبان؛ یعنی آن‌چه مرید را مقام باشد کامل را حجاب باشد مرید را همت آن که کرامات یابد و کامل را همت آن که مکرم یابد.

***

[اخلاص، تجلی یافتن به توحید احدیّت و صمدیّت]*

770-4/190-8

یزدانپناه عسکری در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۱:۲۴ دربارهٔ عطار » سی فصل » بخش ۴:

ز سر وحدت حق گشت آگاه - وجود خویشتن برداشت از راه 

به کلی گشت فانی در ره حق - زبانش گشت گویا در اناالحق

حقیقت گشت روئیده ز دریا - چرا افتاد از دریا بدنیا

شناسا شد بنور خویش آنگاه - بسوی بحر وحدت یافت او راه 

...

زین محنت سرای تن گذر کن - بسوی عالم وحدت سفر کن 

یقین میدان که تو از بهر اوئی - بسان قطرهٔ اندر سبوئی 

بمانده در سبوی قالب تن - بدست خود سبو را بر زمین زن 

سبو بشکن که تا یابی تو بهره - روی در بحر وحدت همچو قطره 

...

چو مظهر یافتی یا بی تو بهره - روی در بحر وحدت همچو قطره

چو مظهر یافتی از خود برون شو - بکوی وحدت حق رهنمون شو

***

[گلشن راز - شیخ محمود شبستری]

کسی از سرّ وحدت‏ گشت واقف‏ - که او واقف نشد اندر مواقف‏

[یزدانپناه عسکری]*

تبدیل وحدت شناخته به وحدت ناشناخته

یزدانپناه عسکری در ‫۱ سال و ۵ ماه قبل، شنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۱:۱۱ دربارهٔ رضاقلی خان هدایت » تذکرهٔ ریاض العارفین » روضهٔ اول در نگارش احوال مشایخ و عارفین » بخش ۱۵۰ - محمود شبستری قدّس سرّه:

14- محقق را چو از وحدت شهود است - نخستین نظره بر نور وجود است 

***

[فصوص الحکم]1

انقیاد تنها از جانب عبد نیست بلکه حق نیز منقاد عبد است

[یزدانپناه عسکری]*

تبدیل نیروی وحدت نامعین به نیروی وحدت معین

_____

1- فصوص الحکم، ابن عربی - توضیح وتحلیل  محمدعلی موحد / صمد موحد – تهران نشر کارنامه 1386 – ص 421

۱
۶۳۶
۶۳۷
۶۳۸
۶۳۹
۶۴۰
۵۲۶۴