گنجور

حاشیه‌ها

بهرام خاراباف در ‫۲ ساعت قبل، ساعت ۰۴:۳۳ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۱:

#طنز_مولوی

 

ساقی !

 تو ما را یاد کن ،

 صد خیک را پُر باد کن

 

#مولوی

کوروش در ‫۳ ساعت قبل، ساعت ۰۳:۳۷ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۱۰۰ - ماخذهٔ یوسف صدیق صلوات‌الله علیه به حبس بضع سنین به سبب یاری خواستن از غیر حق و گفتن اذکرنی عند ربک مع تقریره:

این جوان زین جرم ضالست و مغیر

که به من آمد ولی او را مگیر

 

یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۳ ساعت قبل، ساعت ۰۳:۲۶ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۱۰۰ - ماخذهٔ یوسف صدیق صلوات‌الله علیه به حبس بضع سنین به سبب یاری خواستن از غیر حق و گفتن اذکرنی عند ربک مع تقریره:

پس مثل بشنو که در افواه خاست

که اینچ بر ماست ای برادر هم ز ماست

 

افواه خاست یعنی چه ؟

 

amin_zohani_nishaburi در ‫۴ ساعت قبل، ساعت ۰۱:۴۲ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱:

غزل های عاشقانه شماره ۱ تا ۱۰ و شاعر امین زهانی نیشابوری 

غزل شماره ۱

بِگُفْتَم بوسِه اَز لَبْ‌هٰا بِدِه ای ماهِ تابانْ،  

کِه هَسْتَم مَن بِه لَبْ‌هٰایِ تُو حَیْرانْ،  

نَه عَقْلم مانْدِه نَه هوشَم دَر این راهْ،  

هَمِه عَقْلم زِ لَبْ‌هٰایِ تُو گَرْدِیدَسْت وِیرانْ،  

 

چو دیدَم چَشْمُ لَبْ‌هٰایَش بِه مَسْتی،  

دِلَم دَر سینِه‌ام شُد غَرْقِ طوفانْ،  

 

چِه می‌خواهِی اَزین دِل، ای پَری‌رو،  

کِه رُویِ تُو بِه قَلْبَم کَرْدِه اِسْکانْ،  

 

غَرَض این اَسْت کِه ای یارِ عَزیزَمْ،  

بِمان با مَن کِه دِل باشَد غَزَلْ‌خوانْ،  

 

دِلَم دَر سینِه بی‌تابِ تُو گَشْتِه،  

چو پَرْوانِه بِه شَمْعِ تُو هَراسانْ،  

 

نِگٰاهَم سُویِ چَشْمانِ تُو جارِی،  

وَلِی دِل دَر خَمِ زُلْفِ تُو پِنْهانْ،  

 

تُو ای زیبا، چِه دارِی دَر دِلِ خُودْ،  

کِه جانَم دَر پِی‌ات یِکْ‌بارِه بی‌جانْ،  

 

نَه دَر عَقْلَ‌ست شَرْحِ حالِ این عِشْقْ،  

نَه دَر دِل، کِه زِ هَر سُو دیدِه گِرْیانْ،  

 

بِرَو ای یار، کِه این عِشْق خَطَرْناکْ،  

مَرا دَر دامِ خُود دارَد گِرُوگانْ، ش 

 

غزل شماره ۲

اینْ‌جا کِنار دیوارْ، یِک آرْزو نِشَسْتِه،  

اَز دَسْت رَفْتِه عُمْرَم با قَلْبِی شِکَسْتِه،  

 

مَن یِک سَرابِ مَحْضَم دَر اِنْتِهایِ یِک راهْ،  

این رِشْتِه‌هٰایِ هَسْتی اَز بَنْدِ غَم گُسَسْتِه،  

 

آن اِسْمِ ناشِناسِی کَز دِل نِمی‌رَوَد هیچْ،  

این بُغْضِ بی‌صَدایَم دَر سینِه یَخ نَبَسْتِه،  

 

بایَد کِه مُرْد اَزین غَمْ، عِشْقِی کِه نیسْت هَرْگِزْ،  

آن خانِه‌یِ خَیالِی، بَر خاکِ غَم نِشَسْتِه،  

 

این قِصِّه‌یِ جُدایی مَنْ را بِه غَم رَسانْدِه،  

فَریادْ‌هٰایِ پِنْهان بِه سینِه حَبْس بَسْتِه.

 

غزل شماره ۳

شَبْ‌هٰایِ بی‌تُو بودَنْ، حَسْرَت‌کَشیدَنْ دارَدْ،  

هَر شَب خَیالِ بوسِه، بَر لَبْ‌چَشیدَنْ دارَدْ،  

 

تُو نیسْتِی، جَهانَمْ، خاموشْ و بی‌صَدا شُدْ،  

غَمَّت نِشَسْتِه دَر جانْ، رَنْگِ پَریدَنْ دارَدْ،  

 

دَر این سَرایِ خاموشْ، بویِ گُلِی نَباشَدْ،  

وَلِی کِه عَطْرِ مویَت هَر دَم کَشیدَنْ دارَدْ،  

 

بِه سینِه می‌زَنَم مَنْ تا دِل آرامْ شَوَدْ،  

وَلِی کُبوتَرِ دِلْ بازْ قَصْدِ پَریدَنْ دارَدْ،  

 

چِقَدْر قَشَنْگْ خوابِی کِه اَز لَبَت بِبوسَمْ،  

و آنْ‌گَه بَر آن لَبانَتْ، بوسِه چَکیدَنْ دارَدْ.

 

غزل شماره ۴

هَر شَبْ دَر عالَمِ خَیالَمْ با یادِ تُو دَمادَمْ،  

دَسْتِی بِه رُویِ مویَتْ، با عاشِقِی نِهادَمْ،  

 

بَرْگَرْدْ و لَمْسِ مَنْ شُو، ای آرْزویِ دیرینْ،  

مَن عَهْدِ خَیْشْ را هَرْگِزْ شَبِی نَزادَمْ،  

 

این بُغْضْ را شِکَسْتَمْ، وَقْتِی کِه کوچْ کَرْدِی،  

اَز خانِه‌یِ فِراقَتْ، هَر لَحْظِه غَم گُشادَمْ،  

 

بِگْذارْ تا بِمیرَمْ دَر عُمْقِ چَشْمْ‌هٰایَتْ،  

مَن روحِ خَیْشْتَنْ را دَر دَسْتِ تُو فِتادَمْ،  

 

لَبْ‌هٰایِ مَن اَسیر اَسْتْ، اَز بوسِه‌ای کِه دادِی،  

این قِصِّه‌یِ لَبَتْ را دَر خوابْ جَوابْ دادَمْ.

 

غزل شماره ۵

چون کِشْتِی شِکَسْتِه، بَر آبِ دیدِه‌ام مَنْ،  

غَم ریشِه کَرْدِه دَر جانْ، اَز دِل بُریدِه‌ام مَنْ،  

 

دَر قِصِّه‌هٰایِ دورِی، دِلْ را بِه بادْ دادَمْ،  

این سَهْمِ مَن زِ عِشْقَتْ، با آن رَسیدِه‌ام مَنْ،  

 

مَن تَشْنِه‌یِ لَبِ تُو، دَر حَسْرَتِ وَصالَتْ،  

کَز دَرْدِ این جُدایی، دِیگَر خَمیدِه‌ام مَنْ،  

 

دَر کوچِه‌یِ فِراقَتْ، جُز سایِه‌ای نَمانْدِه،  

آن سایِه را زِ جَهانْ، با خونْ خَریدِه‌ام مَنْ،  

 

بِیا شَبِی بِه خوابَمْ این دَرْدْ را دَوا کُنْ،  

مَن اَز تَمامِ هَسْتِی، جُز تُو نَدیدِه‌ام مَنْ.

 

غزل شماره ۶

روزِی تُو اَز راهْ می‌رِسِی چون اَبْرِ بَهارانْ،  

تا با خُودَتْ بِشویِی، این دَرْدْ‌هٰایِ پِنْهانْ،  

 

تُو یاسِ نو شِکُفْتِه، مَن بَرْگْ‌هٰایِ پاییزْ،  

این حَسْرَتِ نِگٰاهَتْ زَخْمِی هَمیشِه بَر جانْ،  

 

دَر کوچِه‌هٰایِ بارانْ با خٰاطِراتِ باهَمْ،  

قَدَم زَدَم بِه غَمْ‌هٰا با چَشْمْ‌هٰایِ گِرْیانْ،  

 

تُو چَشْمِه‌ای زُلالِی با آبْ‌هٰایِ روشَنْ،  

مَن هَم کَویرِ خُشْکِی دَرْدَم نَگَشْتِه پایانْ. 

 

غزل شماره ۷

ای ماهْ، رُخَتْ نورْ بِه عالَمْ فَشانَدْ،  

چَشْمانِ تُو، دَر دِلْ شَرَرِ غَمْ کِشانَدْ،  

 

هَرْجا کِه تویِی باغِ بِهِشْتْ‌اَسْتْ هَمانْ‌جا،  

بِی تُو هَمِه دُنْیا چو قَفَسْ دَرْدْ رِسانَدْ،  

 

دِل دَر گِرَوِ زُلْفِ تُو چون بیدْ سَرْمَسْتْ،  

جانَم زِ فِراقِ تُو، نَغْمِه‌یِ نَوْمیدْ بِخوانَدْ،  

 

یِک بوسِه زِ لَبْ‌هٰایِ تُو ای یارْ بِخواهَمْ،  

کَز شَوْقِ دِلَم دَر تَبْ و تَیْیدْ بِمانَدْ. 

 

غزل شماره ۸

غَرْقِ خَیالَمْ اَمْشَبْ، دَر کوچِه‌یِ بَلایَمْ،  

می‌سوزَمْ اَز فِراقَتْ، آهْ ای رَهِ فَنایَمْ،  

 

هَرْشَبْ بِه خوابْ بینَمْ گویِی کِه پِیشْ‌مایِی،  

بوسِه زَنَمْ بِه عَکْسَتْ، تا یِک دَمِی رَهایَمْ،  

 

این سَهْمِ مَن زِ دُنْیا، دَر حَسْرَتِ تُو مانْدَنْ،  

ای آرْزویِ دیرینْ، ای خوابِ آشنایَمْ،  

 

گُفْتِی دِگَر نِیایِی، این جُمْلِه کارْسازْ شُدْ،  

وِیرانْ‌تَرِی نَمانْدِه، اَز خانِه‌یِ صَفایَمْ. 

 

غزل شماره ۹

اَگَرْچِه دورِی اَز مَنْ، بِیا و ماهِ مَنْ باشْ،  

بِه خوابْ هَر شَبِ مَنْ، شَوْرْ و پَناهِ مَنْ باشْ،  

 

نِمی‌رَوَدْ زِ یادَمْ، آن بوسِه اَز لَبَتْ را،  

بِیا شَبِی کِنارَمْ تا صُبْحْ نِگٰاهِ مَنْ باشْ،  

 

بِه وَقْتِ خوابْ بِیا تا بوسِه‌ای بِچینیمْ،  

وَزْ رُخْتْ تَنْ بَرونْ شُو تا صُبْحْ آهِ مَنْ باشْ،  

 

لَبِ تُو ای عَزیزَمْ شیرینْ‌تَرْ اَز عَسَلْ بودْ،  

بِگْذارْ تَنَتْ بِبوسَمْ تا صُبْحْ گُناهِ مَنْ باشْ. 

 

غزل شماره ۱۰

هَر شَبْ خَیالِ بوسِه، خوابْ مَرا رَبودِه،  

این جانْ دَر آتَشِ غَمْ، چون شَمْعْ می‌غُنودِه،  

 

گُفْتِی کِه دوستْ دارِی، لَبْ بَر لَبَتْ بِزارَمْ،  

چون وَعْدِه‌یِ وَصالَتْ، گویِی بِه بادْ بودِه،  

 

این اَشْکْ‌هٰایِ هَر شَبْ، دَرْیایِچِه گَشْتِه اَز غَمْ،  

مَن مانْدِه‌ام بِه راهَتْ، با قامَتِی خَمودِه،  

 

ای رَفْتِه اَز کِنارَمْ، بَ

رْگَرْدْ و چارِه‌ای کُنْ،  

کَز دورِی تُو دِیگَرْ، جانَم زِ تَنْ زُدودِه،  

 

مَن نامِ تُو نِوِشْتَمْ، بَر بَرْگْ‌هٰایِ پاییزْ،  

این قِصِّه‌یِ غَمِ ما، دَر کوچِه‌هٰا گُشودِه.

 

شاعر امین زهانی نیشابوری 

غزل های عاشقانه

 

 

علی احمدی در ‫دیروز یکشنبه، ساعت ۲۳:۵۲ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۸۹:

یا رب سببی ساز که یارم به سلامت
بازآید و بِرهانَدَم از بندِ ملامت
ای خداوند چاره ای کن تا یار من به سلامت برگردد و مرا از گرفتاری های سرزنش دیگران رها کند .حضرت حافظ از خدا چه می خواهد ؟این یار کیست و چگونه او را از بند سرزنش دیگران می رهاند؟
در غزل های زیادی حافظ از یار یا معشوقی صحبت می کند که ساقی وش است و دلبری قدرتمند است و منجی راه عاشقی می شود و همه جا را با باده اش تبدیل به خرابات  می کند. طبعا این معشوق زمینی است ولی می تواند در همه زمانها و مکانها باشد .شاید شاه شجاع فقط یک مصداق از این منجی باشد .
نکته دیگر این غزل دستاویز قرار دادن این بیت برای بیان برخی از الزامات عاشقی آن هم به ایجاز است چون به قول خود حافظ  عشق را نمی توان به زبان و قلم بیان نمود .بلکه عشق را باید تجربه کرد. 

موضوع دیگر رهایی از ملامت است.اگرچه حافظ از ملامت نمی ترسد ولی نگاه و امید او به دنیای بهتری است که کسی را به خاطر عاشقی ملامت نکنند.و این کار را همان دلبر ساقی وش می تواند انجام دهد 
خاکِ رهِ آن یارِ سفرکرده بیارید
تا چشمِ جهان بین کُنَمَش جایِ اقامت
یکی از الزامات عاشقی بینا شدن با آثار معشوق است .می گوید خاک راه آن یار سفر کرده را برایم بیاورید تا بر چشم خود بگذارم  و بینا شوم .چون خاک اصول باعث کدورت چشم و اختلال دید می شود ولی خاک راه دوست اثری چون سرمه دارد که بینایی را می افزاید. 
فریاد که از شش جهتم راه بِبَستند
آن خال و خط و زلف و رخ و عارض و قامت
ویژگی بعدی راه عاشقی در بند معشوق بودن است 
به گونه ای که راه پیش و پس ندارد.او در بند زلف و خال و خطوط صورت و جلوه چهره و اطوار آن و قد و قامت  معشوق است و گیر افتاده .از هر جهتی چه اطراف چه بالا و پایین می خواهد برود امکان پذیر نیست .عشق چه زمینی باشد چه متعالی عاشق خود را پای بند معشوق باید بداند.
امروز که در دستِ توام مرحمتی کن
فردا که شَوَم خاک چه سود اشکِ ندامت
امروز که گرفتار تو هستم لطفی کن و پیش من باش چراکه ممکن است فردا دیگر در دنیا نباشم و خاک شوم و آن وقت از پشیمانی اشک خواهی ریخت و این سودی ندارد.
ای آن که به تقریر و بیان دم زنی از عشق
ما با تو نداریم سخن، خیر و سلامت
ای کسی که سعی داری با بیان و تصویر و بدون تجربه از عشق صحبت کنی .ما با تو کاری نداریم خیر پیش و به سلامت.
درویش مکن ناله ز شمشیرِ اَحِبّا
کاین طایفه از کشته ستانند غرامت
به خود می گوید ای درویش پاک نهاد از شمشیر دوستان که گاهی به تو زخم می زند ناله نکن .چالش در راه عاشقی بسیار است.این طائفه دلبران دوست داشتنی حتی اگر کشته شوی از تو دیه و خسارت می گیرند .یعنی حتی اگر در راه عاشقی جان بسپاری باز هم بدهکار آنان هستی 
در خرقه زن آتش که خمِ ابرویِ ساقی
بر می‌شکند گوشهٔ محراب امامت
خرقه صوفیانه و زاهدانه خود را باید آتش بزنی .وقتی خم ابروی ساقی ما در جلوه گری  گوشه محراب امام جماعت را شکست می  دهد تو هم باید خرقه دورویی خود را  آتش بزنی . 
حاشا که من از جور و جفای تو بنالم
بیدادِ لطیفان همه لطف است و کرامت
مبادا که من از آزار  و عتاب تو ای دوست ناله کنم چون تو لطف داری  و چنین کسانی اگر ستم کنند هم باز لطف و بزرگواری دارند.
کوته نکند بحث سرِ زلف تو حافظ
پیوسته شد این سلسله تا روزِ قیامت

تمام این صحبت ها از زلف یار یعنی همان راه عاشقی و الزامات آن بود و حافظ نمی تواند این بحث پر ماجرا را قطع کند گویا این بحث  تا روز قیامت ادامه خواهد داشت
 

 

فواد . در ‫دیروز یکشنبه، ساعت ۲۲:۳۴ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۸۲:

چه خوشست حافظ به صدای چاووشی ها !

چه مست سرورم که شنیدن از نفس مسیحا !

چه گلی که به چه سبزه ای آراسته خواهد شد 

محمد حسین بازرگان در ‫دیروز یکشنبه، ساعت ۲۲:۲۶ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۳۶:

انگار که نیستی، چو هستی خوش باش

دکتر آری قاسمی در ‫دیروز یکشنبه، ساعت ۲۱:۱۷ دربارهٔ منوچهری » دیوان اشعار » قصاید و قطعات » شمارهٔ ۵۱ - در مدح علی‌بن محمد:

رسیدم من به درگاهی که دولت ...

در اینجا منوچهری در نهایت به پیشگاه میر فاضل میرسه و میگه اگر کل دولت و حکومت را مثل معدنی در نظر بگیریم، این میرفاضل مثل اعلا ترین یاقوت قرمز آن معدن است که در تاریخ معدن از آن استخراج کردن. توضیح: رمانی نوعی روبی یا یاقوت قرمز است که از ناحیه میانمار و شهر موگوک استخراج می‌شد و در برخی موارد قیمتی اندازه یک مملکت داشت. این یاقوت های قرمز خاص در طول تاریخ یا گمشده اند و یا به اندازه کوچکتر تقسیم شدند. در عصر جدید یاقوت های رمانی هم پیدا میشن اما بسیار کوچک هستن. نمونه یاقوت طلوع سحر یا سانرایز روبی است که اندازه نوک انگشت و به قیمت سی و یک میلیون دلار آمریکا جدیدا فروخته شد.

دکتر آری قاسمی در ‫دیروز یکشنبه، ساعت ۲۱:۰۲ دربارهٔ منوچهری » دیوان اشعار » قصاید و قطعات » شمارهٔ ۵۱ - در مدح علی‌بن محمد:

چو بردارد ز پیش روی اوثان حجاب ماردی دست برهمن

صاف شدن آسمان بعد از ابر و باران را به برداشتن حجاب مخمل قرمزی بت ها توسط راهب بودایی تشبیه کرده. توجه شود که این تشبیه نکته ای دارد و آن سرعت فرایند است. چون برداشتن حجاب بت به سرعت و در ثانیه ای انجام می‌شود،  شاعر تا کید می کنه که ابر و باران هم به این سرعت محو شدند. 

عبدالعظیم طبیب در ‫دیروز یکشنبه، ساعت ۱۹:۳۷ دربارهٔ کلیم » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۹۱:

در نسخه ای که مستند گنجور است مصرع آخر باید به این شکل باشد:

روز دگر به کندن دل از جهان گذشت! 

 

ودر نسخه دیگری مصرع آخر این است:

روز دگر به کندن دل زین و آن گذشت! 

 

به هر حال در متن فعلی گنجور، مصرع آخر عبارت زین و زان اشتباه است.

ویرایش هم ارسال کردم ولی متاسفانه تایید نشد. 

سیدمحمد جهانشاهی در ‫دیروز یکشنبه، ساعت ۱۸:۴۱ دربارهٔ حاجب شیرازی » گزیدهٔ اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۶۳:

حاجب شیرازی » گزیدهٔ اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۶۳
                             
دادنِ جان گرچه بر ابناءِ عالم ، شاقّ بود،
لیک عاشق این هنر را ، از ازل مشتاق بود

طاقِ ابرویِ تو را نازم ، که افتاده ست طاق،
به به از طاقی ، که جفت اش در حقیقت طاق بود

نوشِ وصل و نیشِ هجران ات ، به میزانِ درست،
جان گزا چون زهر و روح افزای چون تریاق بود

آنکه بیرون زَانفس و آفاق ، جویا بودم اش،
چون بگردیدم ، عیان در انفس و آفاق بود

مصحفِ ما را ، چنان شیرازه زد صحّافِ عقل،
کآسمانی نامه ها ، پیش اش همه اُوراق بود

حادثِ مطلق ، وجودِ محترم را بازگو،
تا که بُد ذاتِ قِدَم ، در گردش این نُه طاق بود

آنکه سروِ کاشمر را تیشه زد  بر ریشه ، گفت؛ ،
این حسودِ قامتِ آن سروِ سیمین ساق بود

با کف ات تشبیه می کردم به همّت ، بحر و کان،
بحر اگر رزّاق بود و کان اگر خلّاق بود

در بساطِ قرب ، جانان با تو هر عهدی که بست،
خُود تو بشکستی درست ، او بر سرِ میثاق بود

از حجاز آن تُرکِ شهر آشوب ، چون شد در عِراق،
یافت ، هر شور و نوا در پردهء عشّاق بود

حرفِ حق زد دوش ، «حاجب » ، صوفی ای از خانقاه،
پاسخ اش تا صبحدم ، با زهره و مطراق بود

سیدمحمد جهانشاهی در ‫دیروز یکشنبه، ساعت ۱۸:۴۱ دربارهٔ حاجب شیرازی » گزیدهٔ اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۸۷:

حاجب شیرازی » گزیدهٔ اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۸۷
                             
بر سرِ خاکم ، اگر یار گذاری بکند،
روح باز آید و با جسم قراری بکند

هیچ دانی ، ز چه دامانِ فلک پُرگهر است،
خواست هر صبح ، به پایِ تو نثاری بکند

کرده حایل به رخ ، آن تُرکِ حصاری خَمِ زلف،
تا به صبح ، از شبِ دیجور حصاری بکند

هر که از عقل زند دَم ، به بَرِ شیفتگان،
عشق ، البتّه به بینی ش مهاری بکند

دیگر از گردشِ گیتی ، چه تمنّا دارد،
عارف ، اَر سیرِ خزانیّ و بهاری بکند

دهر چون تخته قضا ، مهره فلک ، کهنه حریف،
کیست مَردی ، که در این نَرد قماری بکند

عاشق آن است ، که در عرصهء شطرنجِ بلا،
دین و دل ، ماتِ رخِ شاهسواری بکند

علم آموز و قناعت کن و عزلت بگزین،
مرد باید که از این یک دُو سه کاری بکند

وقتِ مُردن نبَرد حسرتِ دنیا در خاک،
ورنه هر عربده جو ، دفعِ خماری بکند

«حاجبا» سعد شود طالعِ عالم  ، زین پس،
کُوکبِ بختِ تو ، گر زانکه مداری بکند

سیدمحمد جهانشاهی در ‫دیروز یکشنبه، ساعت ۱۸:۴۰ دربارهٔ حاجب شیرازی » گزیدهٔ اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۳۳:

حاجب شیرازی » گزیدهٔ اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۳۳
                             
اگر خونم خُورَد جانان ، نخواهم کرد من تَرک اَش،
دلا می‌بوس دست و تیغ و ناز اش را نکوتر کَش

مرا ابرو کمان صیّاد ، زد با تیرِ مژگان اش،
به خون چون دید غلتان ام ، چُو آهو بست بر تَرک اش

خُورَد گر خونِ مشتاقان چُو  مِی ،  روزی بتِ جانان،
نه یک تن می‌دهد تَرک اش ، نه یک کَس می‌کند تَرک اش

مرا ماهی است مهر آیین ، که خورشیدِ جهان‌آرا،
بُوَد تاجی ، که از عهدِ قِدَم بوده ست بر تَرک اش

اگر گویند ، عیسی گشته با خُورشید هم‌زانو،
تو از خُورشید و از کیوان ، لوایِ خویش بَرتَر کَش

فلک تیری است زهرآلوده ، کو را در نیام اَستی،
قدَر تیری است سُوهان خُورده ، کو را هست بر تَرکَش

بریزی خونِ «حاجب» ، زان سرانگشتانِ عنّابی،
تو دستی بر لبِ خشکِ من و بر دیدهٔ تَر کَش

علی میراحمدی در ‫دیروز یکشنبه، ساعت ۱۴:۵۹ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » دم را دریابیم [۱۴۳-۱۰۸] » رباعی ۱۴۰:

خیام، اگر ز باده مستی، خوش باش؛

با لاله‌رخی اگر نشستی، خوش باش؛

چون عاقبتِ کار جهان نیستی است،

انگار که نیستی، چو هستی خوش باش

میگوید :فرض کن که نیستی،پس اکنون که هستی خوش باش!

چرا فیلسوفی چون خیام توجه ندارد که اتفاقا درد و رنج بشری نتیجه هستی و بودن اوست؟

این همان هستی آدمی است که رنج و درد و گرفتاری را موجب می‌شود و بر وجود او سوار میکند.

نیستی که درد و رنجی ندارد که بخواهی در برابرش نسخه خوشباشی هم بپیچی!

 

علی میراحمدی در ‫دیروز یکشنبه، ساعت ۱۴:۵۴ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » دم را دریابیم [۱۴۳-۱۰۸] » رباعی ۱۳۷:

تا کی غمِ آن خورم که دارم یا نه؛

وین عمر به خوشدلی گذارم یا نه،

پر کن قدح باده، که معلومم نیست

کاین دم که فرو برم بر آرم یا نه

رباعی خیامی این را گویند.

علی میراحمدی در ‫دیروز یکشنبه، ساعت ۱۴:۵۲ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » دم را دریابیم [۱۴۳-۱۰۸] » رباعی ۱۲۴:

برخیز و مخور غمِ جهانِ گُذران،

خوش باش و دمی به شادمانی گذران

در طَبْعِ جهان اگر وفایی بودی،

نوبت به تو خود نیامدی از دگران.

رباعی خیامی این را گویند.

 مختصر و در عین حال مفید

ساده و در عین حال هنرمندانه

 

علی میراحمدی در ‫دیروز یکشنبه، ساعت ۱۴:۳۸ دربارهٔ خیام » ترانه‌های خیام به انتخاب و روایت صادق هدایت » درد زندگی [۲۵-۱۶] » رباعی ۲۵:

از نو فلک دگر چُنان ساختمی،

کازاده به کامِ دل رسیدی آسان

آزاده اگر آسان به کام دل برسیدی که دیگر نامش آزاده نتوان نهادی جناب خیام!

آزاده آنست که بتواند در میان خاک و خون و رنج و درد، گوهر وجود خویش را حفظ کند و  تن به پستی و دروغ و ریا و سالوس ندهد.

آزادگی آزادگان در فلک مورد نظر خیام ممکن است به تن پروری و عیاشی و پستی فطرت بینجامد!

۱
۲
۳
۵۵۹۵