تا به کی عجب و شرک و خود بینی

با خدا باش تا خدا بینی

این همه شوق و عشق و درد و نیاز

در میان هیچ تو همه اینی

شش همی خواهی و یک آمد نقش

[...]

منّت از ذوالجلال والاکرام

بَدو آغاز و غایتِ انجام

آفریننده وجود و عدم

پیش گیرنده حدوث و قدم

برگزیننده حق از باطل

[...]

نظری یا مفتح الابواب

سببی یا مسبب الاسباب

مرحمت کن که وقت مرحمت است

گردنم زیر بار معصیت است

هیچ کم گردد از خزانه عام

[...]

بعد توحید و نعت پیغمبر

مدحت شاه شرق اولیتر

شهریار بلند اختر و بخت

نازش و افتخار افسر و تخت

آن که از همت رفیعش هست

[...]

شب نوروز در خرابه خویش

جام و جان و من و قرابۀ خویش

خالی السیر بود پنداری

بی خبر بودم آن شب تاری

بحث محروم کرد و نومیدم

[...]

شب فرستاد پیش روز رسول

«کای جهانگرد فتنه جوی فضول

هرشب از فتنۀ تو تیره ترم

چند داری چو روز خیره سرم

هرچه بگریختم ز مشغله ای

[...]

با صبا گفت: «دم مزن دیگر

به رسالت قدم بزن دیگر

باز گرد از همین قدر سوی شب

که: ز نادانی تو نیست عجب

چون تویی را چه حد پایه ماست؟

[...]

باز شب داد روز را پیغام

که: «چنین بر مکش به چرخ اَعلام

من جهاندار بودم از اول

نه تو نه مه نه مشتری نه زحل

کدخدای جهان به حکم خدای

[...]

روز گفتش: «چه ترّهات است این

سخن حشو بی حیات است این

رای تاریک تو چه رای زند

مگر اندر هزیمه نای زند

من جهان دار و من جهان تابم

[...]

شب دگرباره رفت با سرکار

کرد بر یک جواب صد انکار

«کای به جور و ستم شده مشهور

به تو نزدیک بوده و ز تو دور

خاصه و عامه را وبال و هلاک

[...]

روز گفت: «این چه زور و بهتان است

که ریا پیشهٔ توفتّان است

گر منافق منم ترا چه خلل

چند از آشوب امتّان جدل

تا خدا بر که افکند تاوان

[...]

شب دگر بار گشت آشفته

که: «مرا روز ناسزا گفته»

گفت از روی جِدّ نه از سر لاغ

«کای تبه کرده از فضول دماغ

گرچه عالم نورد و سیاحی

[...]

روز بار دگر به جوش آمد

با شب تیره در خروش آمد

گفت: «ای خشک مغزتر دامن

چند خواهی جدل زدن با من

مگر آنجا که می رسی عدم است

[...]

شب چو بشنید طیره گشت عظیم

گفت: «آه از جفای چرخ لئیم

من چو دریا کشیده ام دامن

سر بزرگی همی کند با من

روز می گویدم سیه کاری

[...]

روز در تاب شد دگرباره

کرد از غصه پیرهن پاره

گفت: «اگر بر من اعتراض کنی

چون سواد خودم بیاض کنی

من زنم صیقلت، دگر که زند؟

[...]

شب یلدا سرشت زنگی رنگ

دست چون برد بر سبو زد سنگ

گفت با آفتاب روشن دل

«کز محیط فلک به مرکز گِل

در زمانی چو بادپیمایم

[...]

روز شد باز گرم و بر جوشید

که: «مرا کی توان به گل پوشید؟

من که پیش تو خرد و مختصرم

چندبار از جهان بزرگترم

نرسد با منت بزرگ سری

[...]

شب دگر باره در محاکا شد

چون مجازات بی محابا شد

گفت: «شوخی و حد ببردی تو

خوش خوشم نیک برشمردی تو

من نه آنم که نسبتم کردی

[...]

روز را دل ز شب ملال گرفت

ترک بیهوده قیل و قال گرفت

بر همین فصل اختصار نمود

دست بردی به اعتبار نمود

داد شب را ز روی طعنه جواب

[...]

شب دامن دراز کوته رای

سر بیچارگی فگند به پای

عاجز آمد ز حجت آوردن

تاب بسیار داد بر گردن

سر تسلیم عاقبت بنهاد

[...]