مده بافسر شاهی کلاه ترک و فنا را
بسر چو ابر بهاری شناس بال هما را
درست نیست دورنگی میان ظاهر و باطن
بگو شکسته نویسند، توبه نامه، ما را
بکف ترا زر و سیم جهان ز بخل نپاید
نگه نداشته کس با فشار رنگ حنا را
کباب کرد مرا یاد نی سواری طفلی
به کف شکستگی پیریم چو داد عصا را
کسی جز اهل صفا، با شکستگان ننشیند
جز آفتاب ندیده است کس خرابه ما را
ز یمن عجز نمودیم، صید طایر مطلب
شکسته بالی ما گشت پر، خدنگ دعا را
کسی بمردم دیوانه هیچ کار ندارد
بس است حلقه طفلان حصار خانه ما را
رخت به درگه حق، دل امیدوار ز مردم
چنانکه بر در مسجد نظر به خلق، گدا را
رود به باد فنا زود مال مردم ممسک
حباب چند تواند نگاه داشت هوا را!؟
بتاب از همه رو سوی حق، که ساخته واعظ
بقبله یک جهتی رو شناس قبله نما را
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این شعر به معانی عمیق و فلسفی میپردازد. او به زیبایی و زوال دنیا، دورنگی میان ظاهر و باطن و عدم اعتماد به دنیا و مال دنیوی اشاره میکند. با استفاده از تصاویری چون کلاه ترک، ابر بهاری و کودک خردسال، احساسات خود را از زندگی و سختیها بیان میکند. او به حقیقت و صفا اشاره دارد و میگوید که تنها اهل صفا میتوانند با افرادی که دچار شکستی شدهاند، همنشین شوند. همچنین در مورد امید به درگاه الهی و عدم وابستگی به دنیا تأکید میکند و در نهایت به سمت حق و هدایت معنوی دعوت مینماید. در کل، شعر بر اهمیت باطن بر ظاهر و پیروی از ارزشهای حقیقی تأکید دارد.
هوش مصنوعی: از موقعیت و مقام شاهی غافل نشو و خود را با چیزهای بیارزش مشغول نکن. همانطور که ابر بهاری نمیتواند بال هُما (پرندهای بزرگ و سمبل بلندپروازی) را شناسایی کند، تو نیز نباید به چیزهای زودگذر و کماهمیت توجه کنی.
هوش مصنوعی: دورنگی و رفتار دوگانه، یعنی اینکه فردی در ظاهر و باطن خود متفاوت باشد، درست نیست. بنابراین، نویسندهای که به این حالت دچار شده، باید از رفتار خود پشیمان شود و درخواست عذرخواهی کند.
هوش مصنوعی: اگر در دستانت طلا و نقره وجود داشته باشد، دنیا به خاطر خساست نخواهد ماند. هیچ کس نمیتواند رنگ حنا را تحت فشار نگهدارد.
هوش مصنوعی: یاد آن روزهایی که کودک بودم و سوار بر اسبی میدویدم، مرا بشدت دچار حسرت و اندوه میکند. حالا در پیری، احساس میکنم که مانند شکستهی عصا، ناتوان و عاجز شدهام.
هوش مصنوعی: تنها افرادی که پاک و بیغش هستند، کنار کسانی که در زندگی شکست خوردهاند نمینشینند. هیچکس غیر از آنان نمیتواند وضعیت خراب ما را درک کند.
هوش مصنوعی: به خاطر ناتوانی خود، به دنبالهی خواسته و آرزوی خود رفتیم، و حالا امید ما مانند پرندهای شکسته شده است که به دعا و درخواست از خداوند نیاز دارد.
هوش مصنوعی: شخصی که از دنیا رفته است، دیوانهای بوده که هیچ کار و دغدغهای ندارد و کافیست که بچهها دور خانه ما را بگردند.
هوش مصنوعی: لباس و چهرهات را در مقابل درگاه حق بگذار و دل امیدوار داشته باش به مردم، مانند آنکه هنگام نگاه کردن به مردم در دروازه مسجد، به گدایان توجه میکند.
هوش مصنوعی: زندگی کوتاه و گذراست و انسان نمیتواند ثروت و مال دیگران را به صورت دائمی حفظ کند. مانند حبابی که در آب تشکیل میشود و به سرعت از بین میرود، ما هم نمیتوانیم هوا را در آن حباب نگه داریم. به همین ترتیب، داراییها و ثروتهای دنیوی نیز ناپایدارند و به زودی از بین میروند.
هوش مصنوعی: از همه جهات به سوی حقیقت بتیاب، زیرا واعظان فقط به یک سمت مینگرند و قبله را بهطور یکسویه معرفی میکنند، در حالی که باید قبلهنما را شناخت و همه جهات را در نظر داشت.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ز دور نیست میسر نظر به روی تو ما را
چه دولتی ست تعالی الله از قد تو قبا را
از آنگهی که تو سلطان به ملک دل بنشستی
نشاط و خواب به شبها حرام گشت گدا را
ز تیغ کش به حضورم که پادشاه بتانی
[...]
چگونه دل نسپارم به صورت تو، نگارا؟
که در جمال تو دیدم کمال صنع خدا را
چه بر خورند ز بالای نازک تو؟ ندانم
جماعتی که تحمل نمیکنند بلا را
نه رسم ماست بریدن ز دوستان قدیمی
[...]
خلاف عهد نکردم به حسن عهد تو یارا
خلاف عهد تو کردن مرا چه زَهره و یارا
اگر ز زلف تو دستم رسد به حلقهٔ کعبه
به آب زمزم دیده صفا دهم صفا را
هزار نکتهٔ شیرین به وعده از لب لعلت
[...]
اگر جفاست تلافی به مذهب تو وفا را
هزار بار فزون کم بود جفای تو ما را
مبر به باغ و میفزا غمم ز غارت گلچین
به دام یا قسم بال و پر ببند خدا را
فراقت آتش جان بر دهد به باد هلاکم
[...]
اگر به گوشه چشمی نظر کنی ما را
به یک نگاه کنی صید خویش دلها را!
هزار عابد و زاهد همیشود میْنوش
به محفلی که تو گیری به دست صهبا را!
به طوق بندگی گردن نهد چو قمری سرو
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.