ای سپهر از هجر یارم سوختی

زاریم دیدی و زارم سوختی

روز من کردی شب تار و چو شمع

زار در شبهای تارم سوختی

لاله رویی را ز من کردی جدا

[...]

هر قلمزن راکه باشد ظلم خوی

دفع ظلمش تیغ عدل شاه به

تا شود کوتاه دست ظلم او

یک بدست از دست او کوتاه به

ای کریمانی که پیش چشمتان

خاک باشد سیم صرف و زر ناب

مادحان چون بر شما آرند روی

فی وجوه المادحین احثوا التراب

خواجه دارد اشتری و خیمه ای

در سفر راضی به قوت لایموت

اشتری چون عنکبوت از لاغری

خیمه بالایش کبیت العنکبوت

عاشقم اما نمی گویم کجا

بیخودم لیکن نمی دانم چرا

بیخودم زان می که آن را نیست جام

عاشقم جایی که آنجا نیست جا

حبذا زان می که از یک جرعه ساخت

[...]

حسنت از خط رونق دیگر گرفت

شیوه عاشق کشی از سر گرفت

خلعت حسنت ز زیور ساده بود

از طراز عنبرین زیور گرفت

شد به خوبی جلوه گر طاووس قدس

[...]

هر شبم بی تو به صد غم بگذرد

شب چنین بر عاشقان کم بگذرد

بس که بر روی زمین می بارم اشک

ترسم از روی دگر نم بگذرد

نقد دل گم کرده ام ای کاش باد

[...]

هرکس آرد دامن صلحت به چنگ

بر سر اینست ما را با تو جنگ

صحبت تنگ تو با بیگانگان

آشنایان را همی آرد به تنگ

محنت هجر تو پاید سالها

[...]

ای ز چشمم اشک خونین ریخته

خون مردم را به خاک آمیخته

آن نه گلبرگ است بل کز رشک تو

گل شکوفه کرده خون برریخته

بر سرآشفته حالان صد بلا

[...]

ای سر کوی تو اقلیم بلا

دل در او جان کرده تسلیم بلا

بهر طفلان ره عشقت ز خط

عارض تو لوح تعلیم بلا

شحنه حسنت ز زلف تار تار

[...]

گرچه زندان است بر صاحبدلان

هر کجا بویی ز وصل یار نیست

هیچ زندان عاشق مشتاق را

تنگتر از صحبت اغیار نیست

ای خوش آن دانا که پیش شاه دم

گاه قهر از نکته خوش می زند

نکته ای چون آب می آرد لطیف

شاه را آبی بر آتش می زند

رونق حسن تو رفته ست ای پسر

از نهال خشک سرسبزی مجوی

خط سبزت با سیاهی تیره شد

حرف پندار جمال از دل بشوی

یک دو مویت کز زنخدان سرزده

[...]

هرکه عاقل بینی او را بهره است

نقد وقت از مایه دیوانگی

می زید از آفتاب حادثات

شادمان در سایه دیوانگی

خواجه چون افکنده خوان نزدیک و دور

حظ و بهره برده زانجا بیدرنگ

حظ مسکین گر به از نزدیک چوب

بهره بیچاره سگ از دور سنگ

دی همی خواندی به دعوی مطلعی

کین نه مطلع بلکه بحر گوهر است

کی سزد یک بحر تنها خواندنش

زانکه هر مصراع بحر دیگر است

باد جوی مولیان آید همی

بوی یار مهربان آید همی

ریگ آمو و درشتیهای او

زیر پا چون پرنیان آید همی

آب جیحون و شگرفیهای او

[...]

ای سپهر قدر را خورشید و ماه

وی سریر فضل را دستور و شاه

افضل الدین بوالفضایل بحر فضل

فیلسوف دین فزای کفر کاه

سفله دون را چو گردد معده سیر

بر هزاران شور و شر گردد دلیر

چون لئیمی با هزاران عیب و عار

روز و شب با خلق عالم آشکار

بیند اندک عیبی از صاحب کرم

برنیارد جز به طعن و لعن دم

آن به عیب این شود یکسر زبان

[...]