اگر چه اصل صورت از منی است

حقیقت آخر اینجا یک تنی است

اینچنین گنج هر‌که یافت‌ غنی است

وانکه محروم ماند کور و دنی است

هر آن لاله و گل که در گلشنی است

بناگوش و رخسار سیمین تنی است

می که نفع است درو در خوردست

گرچه بیش از همه بدنام و دنی است

خار کو ما در گلبرگ طری است

ز آنچه آزار کند سوختنی است

دریاب و بیا که نازکانه سخنی است

دانستن این سخن برای چو منی است

در صورت و معنیش نظر کن به تمام

تا دریابی که یوسف و پیرهنی است

من که چون شمع ز داغ تو صدم روشنی است

گر بگریم ز غمت غایت تر دامنی است

شب چراغ غم دل از در دلها طلبند

ورنه محمود چکارش به در گلخنی است

این چه سحرست که آن آهوی صید افکن تو

[...]

گرچه ز گلهای می دامن ما شستنی است

شستن دامن ز می غایت تر از دامنی است

به که نگردد رقیب دوست که این دیو ره

دشمنی اش دوستی دوستی اش دشمنی است

سوختگان را مبین خوار که آن شاه حسن

[...]

« والتین » به حسن قسم ز معبود غنی است

« زیتون » به حسین و این سخن یافتنی است

از قدر بلند « طور سینا » ست علی

« هذا البلد الامین » رسول مدنی است

از لباس فاخر او مستغنی است

جای گنج اندر دل ویرانی است

نفس بد عهد است، زان رو کشتنی است

او دنی و قبله گاه او دنی است

نیست دل را با هوسهای جهان در سینه جا

شد چو بیدولت پسر، از خانه بیرون کردنی است

رهنما را ظاهری و باطنی است

باطنش را نیز بطن کامنی است

براه سفر هر طرف رهزنی است

به هر گوشه در راه اهریمنی است

اطلس گردون خیام شوکتت را دامنی است

آسمان انجم از زر نوالت مخزنی است

خلد و نیران مهر و قهرت را کهین پاداشنی است

ابلق چرخت در اصطبل غلامان توسنی است

آنکه‌ مدّاحش‌ حق‌ اندر معنی‌ است‌

از ثنای ما یقین‌ مستغنی‌ است‌

خار را باشد زیان کو گل نی است

آفتاب از خار و گل مستغنی است

بیخبر کان کارشان بی معنی است

هستی از برهان یقین مستغنی است

نزد حق هر دانۀ او خرمنی است

بل نه خرمن، جنّتی و گلشنی است

در ریاضت بودن ار در گلشنی است

هر نفس جان کندنی و مردنی است

که بهر گوشه‌ای ز تو سخنی است

وز خس و خار طرفه انجمنی است