هرانکو گذشت از ره مردمی

ز دیوان شمر مشمر از آدمی

نه زین و نه زآن دید نا‌مردمی

چو این با‌وفا دید و آن آدمی

خورد مر گیاخوار را آدمی

درآردش در پیکر مردمی

چه باید کشی تنگی از مردمی

چه در دیو بستن به خون آدمی

ز بس نیکویی ها و از مردمی

که آن خیزد از گوهر آدمی

اگر دیو بینی اگر آدمی

چو در وی بود مایه مردمی

سزد گر نمایی یکی مردمی

کجا مردمی بهتر از آدمی

زجا جستم و بر نشستم دمی

نبودی کسی نزد من آدمی

گر آمدنم به خود بُدی، نآمدمی

ور نیز شدن به من بُدی، کی شدمی؟

بِه زان نَبُدی که اندر این دِیر خراب

نه آمدمی، نه شدمی، نه بُدَمی

گر آمدنم به من بُدی، نامَدَمی.

ور نیز شدن به من بدی، کی شدمی؟

بِهْ زان نَبُدی که اندرین دیْرِ خراب،

نه آمدمی، نه شدمی، نه بُدَمی.

همی چشم داری ز من مردمی

مگر تو نهنگی و من آدمی

فزونند صدبار از آدمی

نه نیکی شناسند و نه مردمی

بدو گفت کای مایه ی مردمی

ندیدم چو تو بر زمین آدمی

ازاین گر یکی نیست در آدمی

ندارد همی مایه ی مردمی

گر آمدنم ز من بدی نامدمی

ور نیز شدن ز من بدی کی شدمی

به زان نبدی که اندرین دهر خراب

نه آمدمی نه شدمی نه بدمی

خود درشتی گر ببیند کور چشم و کور دل

خواه با او مردمی کن خواه با او کژدمی

هر که از بی‌چشم دارد مردمی و شرم چشم

همچنان باشد که دارد چشم ز ارزن گندمی

مردمی کردن کی آید از خری کز روی طبع

[...]

خاقانیا! مسیح دما! زین خراس دهر

نانت جوین چراست سخن‌هات گندمی

مردی، چرا شوی به در عامه طفل‌وار

شیری، چرا کنی ز سر لابه سگ دمی

درگاه حق شناس که دنیا ز پس دود

[...]

به مردم درآمیز اگر مردمی

که با آدمی خو‌گرست آدمی

نه آن کرد با مردم از مردمی

که آید در اندیشهٔ آدمی

دها و دهش دارد و مردمی

فرشته است در صورت آدمی