گنجور

سرایندهٔ فرامرزنامه » فرامرزنامه » بخش ۵۶ - جواب دادن پیر برهمن، فرامرز را

 

مرآن باغ را نام بینی خرد

که دانا مرو را به صد جان خرد

سرایندهٔ فرامرزنامه
 

عطار » اشترنامه » بخش ۲۲ - رسیدن سالك با پرده دوم

 

بود پیری صاحب رای و خرد

بر همه دانا و واقف از خرد

عطار
 

سعدی » بوستان » باب دوم در احسان » بخش ۴ - گفتار اندر احسان با نیک و بد

 

ولیکن تو بستان که صاحب‌خرد

از ارزان‌فروشان به رغبت خرد

سعدی
 

سعدی » بوستان » باب چهارم در تواضع » بخش ۱۷ - حکایت در معنی تواضع و نیازمندی

 

چو دیدم که بیچارگی می‌خرد

نهادم ز سر کبر و رای و خرد

سعدی
 

سلطان ولد » ولدنامه » بخش ۱۱۵ - در بیان آن که پاکی باطن را آبَش شیخ است. لابد که ناپاک از آب پاک شود. حرفت‌ها و صنعت‌ها که کمترین چیزهاست بی استادی و معلّمی حاصل نمی‌شود، شناخت خدای تعالی که مشکل‌ترین و عزیزترین کارهاست و بالای آن چیزی نیست از خود کی می‌توان بدان رسیدن؟ حق تعالی برای آن کار نیز معلمان پیدا کرد و آن انبیاء و اولیاء‌اند علیهم‌السّلام بی حضرت ایشان آن کار به کس میسّر نشود. آنکه بی استاد دانست نادر است و بر نادر حکم نیست و هم آن نادر برای آن است که خلق دیگر از او بیاموزند و چون آموختند و به مراد رسیدند، چه از غیب و چه از استاد. باز نباید گفتن به مرید واصل که از آن شیخ که تو یافتی من نیز بروم و از او طلب دارم از تو قبول نمی‌کنم. همچنان که نشاید گفتن که من از پیغمبر و یا از شیخ نمی‌ستانم بروم از آنجا بطلبم که ایشان یافتند. از این اندیشه آدمی کافر شود زیرا این همان است، مثالش چنان باشد که شخصی چراغی افروخته باشد دیگری هم که طالب چراغ باشد گوید که من از این چراغ نمی‌افروزم چراغ خود را بروم از آنجا بیفروزم که تو افروخته‌ای، این سخن نه موجب مضحکه باشد؟

 

همه را یک ببین به چشم خرد

تا ترا آن نظر ز جهل خرد

سلطان ولد
 

همام تبریزی » مثنویات » شمارهٔ ۱۱ - فی التواضع

 

مقبلی را که هست نقد خرد

کرم و مردمی به جان بخرد

همام تبریزی
 

حکیم نزاری » ادب‌نامه » دیباچه » بخش ۲

 

گیا از زمرّد شناسد خرد

کجا جوهری خَس چو جوهر خرد

حکیم نزاری
 

حکیم نزاری » ادب‌نامه » باب دوم - در آداب صادق و احتمال بر مجاهده » بخش ۱

 

نماندست بر حال خود کم خرد

خردمند ازین رنگ و بوکی خرد

حکیم نزاری
 

ابن یمین » دیوان اشعار » رباعیات » شمارهٔ ۳۲۲

 

یا رب چو رهی در تو و خود مینگرد

معلوم همیگرددش از روی خرد

کز نیک و بدانچ میکند کرده تست

او کیست نکوئی بکند بد بخرد

ابن یمین
 

ابن یمین » دیوان اشعار » مثنویات » شمارهٔ ٧ - انوشیروان و موبدان

 

دگر آنک هر کس که دارد خرد

نباید که چیزی گزافی خرد

ابن یمین
 

سلمان ساوجی » فراق نامه » بخش ۱۵ - نصیحت

 

جوانی بدین حسن و رای و خرد

که هر موی او دل به جایی خرد

سلمان ساوجی
 

شیخ بهایی » کشکول » دفتر پنجم - قسمت اول » بخش سوم - قسمت اول

 

و دیدم که بیچارگی می خرد

نهادم زسر کبر و رای و خرد

شیخ بهایی
 

سلیم تهرانی » دیوان اشعار » مثنویات » شمارهٔ ۱۱ - در تعریف خر خریدن ساده لوح

 

بانگ برآورد که صاحب خرد

کو، که ز من این خر مصری خرد

سلیم تهرانی
 
 
۱
۲